tag:blogger.com,1999:blog-86320771670727304292024-03-13T07:48:53.811+02:00مدونة راضي الخوالدة - البلعماويشيئ مما يجول في نفسيراضي عبد الله البشير الخوالدةhttp://www.blogger.com/profile/02234909215966086916noreply@blogger.comBlogger33125tag:blogger.com,1999:blog-8632077167072730429.post-84797300608810398672018-07-18T11:58:00.003+02:002018-07-18T12:21:26.821+02:00خبزنا الأقدم<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div dir="rtl" style="text-align: right;">
<a href="about:invalid#zClosurez" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"></a><span style="font-family: "times" , "times new roman" , serif; font-size: large;"><b>نشرت مجلة الاكاديمية الامريكية للعلوم ) </b></span><span style="font-family: "times" , "times new roman" , serif; font-size: large;"><b><span style="font-family: "times" , "times new roman" , serif; font-size: large;"><b> </b></span><span style="font-family: "times" , "times new roman" , serif; font-size: large;"><b><span style="font-family: "times" , "times new roman" , serif; font-size: large;"><b><a href="http://www.pnas.org/content/early/2018/07/10/1801071115">http://www.pnas.org/content/early/2018/07/10/1801071115</a></b></span></b></span>(</b></span><span style="font-family: "times" , "times new roman" , serif; font-size: large;"><b> كشفا تاريخيا مميزا عن وجود رغيف خبزته البشرية منذ زمن يزيد عن 14400 عام حسب فحوصات الكربون المشع ..أي أقدم بأربعة الآف عام مما هو معروف سابقا..والفرن المكتشف في مطبخ بني بعناية هندسية تظهر من الارضية المرصوفة بالبازلت وبيت النار المستدير في الوسط....ووجد هذا المطبخ في الحرة البازلتيه عل أطرافها الشرقية غير بعيد عن سفوح جبل العرب البركانيه</b></span><br />
<br />
<span style="font-family: "times" , "times new roman" , serif; font-size: large;"><b> </b></span><br />
<br />
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiY1tHlVnjfs8Yw0qnksR1M3tjlicU9vLNiEzDMzEWd1twtTboRNGQUmzgQjOIAgVVQfTSiSaPcGE5Dc91JNYy20UzBq4jQEXp-poFszGZrSzR0agz9uzCdDCB9u77PG64Re0Lr_TMG2nQ/s1600/%25D8%25A7%25D9%2584%25D9%2585%25D9%2588%25D9%2582%25D8%25B9%25D8%25AA%25D8%25AA%25D8%25AA%25D8%25AA.png" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="596" data-original-width="430" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiY1tHlVnjfs8Yw0qnksR1M3tjlicU9vLNiEzDMzEWd1twtTboRNGQUmzgQjOIAgVVQfTSiSaPcGE5Dc91JNYy20UzBq4jQEXp-poFszGZrSzR0agz9uzCdDCB9u77PG64Re0Lr_TMG2nQ/s320/%25D8%25A7%25D9%2584%25D9%2585%25D9%2588%25D9%2582%25D8%25B9%25D8%25AA%25D8%25AA%25D8%25AA%25D8%25AA.png" width="230" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">خريطه موقع الاكتشاف</td></tr>
</tbody></table>
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-family: "times" , "times new roman" , serif; font-size: large;"><b></b></span></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-family: "times" , "times new roman" , serif; font-size: large;"><b><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg8x64aGui7duNnohXFmzDAnfEe0XMhFcbr1JbI85sq4PP7wuChqkVn3hAuhQg-GL85tr31w0dDSoTOFSWP-tF-YRhv8G5CBuyHoVaQ_1KwDEwgKWez7xbTABbpmy68A0XWf0ivpxYX53w/s1600/F2.medium.gif" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="293" data-original-width="440" height="213" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg8x64aGui7duNnohXFmzDAnfEe0XMhFcbr1JbI85sq4PP7wuChqkVn3hAuhQg-GL85tr31w0dDSoTOFSWP-tF-YRhv8G5CBuyHoVaQ_1KwDEwgKWez7xbTABbpmy68A0XWf0ivpxYX53w/s320/F2.medium.gif" width="320" /></a></b></span></div>
<span style="font-family: "times" , "times new roman" , serif; font-size: large;"><b><span style="font-family: "times" , "times new roman" , serif; font-size: large;"><b>إن هندسة</b></span> البناء تدل على أن من بناه أناس متحضرون مستقون وليس كما يشاع بأنهم صيادون جائلون ولعل هذا سيعيد ترتيب الازمنة البشرية لأعطائها تواريخ أقدم للتحولات التي طرأت عليها وهنا ربما نجد أن تلك الحضارة والمسماة بالنطوفية قد تكون أقدم بكثير من حضارات الاودية النهرية المعروفة...... ومما شد انتباهي غي البحث المنشور...جمالية الصورة الملتقطة للموقع وقت الغروب...وهذا يستدعي أن يدرج الموقع ضمن مسار سياحي يشمل الازرق وأم الجمال والكهوف البركانية في الحرة الاردنيه...ِِوأخيرا يستوقفني تساؤل يحتاج لاستحضار آلة زمن معكوسة...بحيث يمثل أمامنا رب تلك الاسرة الذي زرع وحصد وبنى ذلك الفرن في ذاك الزمن السحيق...يمثل أمامنا ليكتشف أن حنطته اليوم تأتيه من سهول ضفاف الفولغا....وأن في بلاده حكومة أوقفت دعم الخبز ورفعت أسعاره...؟</b></span><span style="font-size: large;"> </span></div>
راضي عبد الله البشير الخوالدةhttp://www.blogger.com/profile/02234909215966086916noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8632077167072730429.post-44585346752463043022017-10-12T16:29:00.004+02:002017-10-12T16:31:44.273+02:00<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
<br />
<span style="font-size: x-large;"><br /></span><div style="text-align: center;">
<i><b><u><br /><span style="font-size: x-large;"> صه.......إنه يراقبك</span></u></b></i></div>
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEixgdw2fbhuwXqsBh0eE0AlSekJWWIarPMLfrbvmHsRe93dYTPwLwFI5x1MpwKpW2b7SifGLkE571hzJBUx5xgWiotwFPEctyohqqO8L37bYietHDp51KLhrB7Zwa3_eUX7QjuIHPJ5sIQ/s1600/images.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="225" data-original-width="225" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEixgdw2fbhuwXqsBh0eE0AlSekJWWIarPMLfrbvmHsRe93dYTPwLwFI5x1MpwKpW2b7SifGLkE571hzJBUx5xgWiotwFPEctyohqqO8L37bYietHDp51KLhrB7Zwa3_eUX7QjuIHPJ5sIQ/s1600/images.jpg" /></a><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjVYnVI_lqvuNsT2S4KJE0EqVgbE-teqDXqGC1KYOyjP64ef2mx7C1pSFPCmX5LwvKN1IPvzJnO5TyGmj-q-_HSd0stxxwSeqz6JMugwbfx-CGKA9Yl8hKIrLRo6k47FFbiJlGzBp8_DTg/s1600/images.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="208" data-original-width="243" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjVYnVI_lqvuNsT2S4KJE0EqVgbE-teqDXqGC1KYOyjP64ef2mx7C1pSFPCmX5LwvKN1IPvzJnO5TyGmj-q-_HSd0stxxwSeqz6JMugwbfx-CGKA9Yl8hKIrLRo6k47FFbiJlGzBp8_DTg/s1600/images.jpg" /></a></div>
<br />
قبل أزيد من ربع قرن قرأت رائعه الكاتب الانجليزي جورج أورويل المسماه <u>روايه 1984</u> تلك الروايه التي كتبها بدايات خمسينيات القرن الماضي وذلك في تخيل وصف الدوله الشموليه التي تحكم في غرب أوروبا وبريطانيا بالتحديد وجاءت الروايه تماهيا مع صعود الفكر الشيوعي وانتشاره وحكمه في الاتحاد السوفييتي وشرق أوروبا.........ولعل من أميز ما علق بالذهن من تلك الروايه هي صوره الاخ الكبر-الحاكم-تلك الصوره ذات النظره المتفرسه المخيفه والتي علقت على كل جدار وفي كل ساحه وتحتها كتب الاخ الاكبر يراقبك وأينما اتجهت كانت عيونه تلاحقك وذلك في رمزيه ترمي لاقناعك بأنك مراقب........<br />
أتذكر الروايه تلك حينما اطالع خبر صدور قانون الجرائم الالكترونيه الجديد وتعديلاته والذي منح الدوله سلطه مراقبهكل ما تكتب أو ترسل أو تتفوه به على الوسائل الالكترونيه حيث يربط كل ذلك برقمك الوطني والسجلات المتفرعه عنه.<br />
لم يعد من دلع لأن تنشر صوره الاخ الاكبر في كل مكان لتراقبك فالمراقب بين يديك وفي جيبك وعلى أريكتك وملازمك أينما حللت.......<br />
ان عصر التواصل الالكتروني الاجتماعي فرض اصدار مثل تلك القوانين لضبط السلوكات والانحرافات والجرائم وحل الاشكالات بين أفراد المجتمع ومنع التعدي على الاخرين ومناهضه الفكر المتطرفغير أن مما يخيف في الموضوع أن تستغله الحكومات لتضييق الحريات وقمعها ولعل الامر يصل يوما الى اختراع يستنبط ما يدور في خلدك من تفكير .<br />
ولعل مما أخشى من تطور التقانات أن تسمع يوما من هاتفك أو جهازك صوتا يقول لك صه اسكت فالأمر لا يعنيك فحينها ستتمنى لو أن عامل الدهان جلب لك صور الاخ الاكبر وجعل منها ورق جدران يزين حوائط غرفتك<span id="goog_45911309"></span><span id="goog_45911310"></span><br />
<br />
<br />
<br /></div>
راضي عبد الله البشير الخوالدةhttp://www.blogger.com/profile/02234909215966086916noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8632077167072730429.post-10960779981305767422017-01-28T23:46:00.002+02:002017-01-28T23:46:21.424+02:00اللصوص والمطر<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
<br />
<div class="_5pbx userContent" data-ft="{"tn":"K"}" id="js_b">
<div class="text_exposed_root text_exposed" id="id_588d10671bb669f88223527">
في
بلادنا ينبت السراق دونما مطر....ويلعبون بطائرات ورقيه بزعم الاستمطار
والغيوم تهرب فهي تعلم أن لا الزراع ولا الكفار سينالون خيرها...في الخليج
يصيح كل عام صائح منهم ويسفر بوجهه المسفر في جرائدنا وجرائدهم أن أدركوا
الارادنه قبل أن يطبخوا الحصى مرقا ليطعموا ابنائهم ومن لاذ بجوارهم...و
يختم فضيله إمامن الاكبر من على المنبر مستصرخا يا خليج.......لكنها صرخه
كما قال مطربهم ذات يوم في واد لا صدى يوصل.....<br /> تستحضرني ذكريات بعيده لنا ونحن نشدوا في مدرستنا بقصيده جميله لفتى جيكور.....و<span class="text_exposed_show">أظنني ساسرق من مقاطعها..ولم لا فغيري ينهب البلاد والعباد وأنا أحتاج لمقطعين من قصيده من قرن مضى....</span><br />
<div class="text_exposed_show">
((( وفي ( بلادي ) جوعْ<br />
وينثر الغلالَ فيه موسم الحصادْ<br />
لتشبع الغربان والجراد<br />
وتطحن الشّوان والحجر<br />
رحىً تدور في الحقول ... حولها بشرْ<br />
مطر ...<br />
مطر ...<br />
مطر ...<br />
وكم ذرفنا ليلة الرحيل ، من دموعْ<br />
ثم اعتللنا – خوف أن نلامَ – بالمطر ...<br />
مطر ...<br />
مطر ...<br />
ومنذ أنْ كنَّا صغاراً ، كانت السماء<br />
تغيمُ في الشتاء<br />
ويهطل المطر ،<br />
وكلَّ عام – حين يعشب الثرى – نجوعْ<br />
ما مرَّ عامٌ و (بلادي) ليس فيه جوعْ .<br />
مطر ...<br />
مطر ...<br />
مطر ...<br />
في كل قطرة من المطر<br />
حمراءُ أو صفراء من أجنَّة الزَّهَرْ .<br />
وكلّ دمعةٍ من الجياع والعراة<br />
وكلّ قطرة تراق من دم العبيدْ<br />
فهي ابتسامٌ في انتظار مبسم جديد<br />
أو حُلمةٌ تورَّدتْ على فم الوليدْ<br />
في عالم الغد الفتيّ ، واهب الحياة !<br />
مطر ...<br />
مطر ...<br />
مطر ...<br />
سيُعشبُ (الاردن) بالمطر ... "<br />
أصيح بالخليج : " يا خليج ..<br />
يا واهب اللؤلؤ ، والمحار ، والردى ! "<br />
فيرجع الصدى<br />
كأنَّه النشيج :<br />
" يا خليج<br />
يا واهب المحار والردى . "<br />
وينثر الخليج من هِباته الكثارْ ،<br />
على الرمال ، : رغوه الأُجاجَ ، والمحار<br /> وما تبقّى من عظام بائسٍ غريق<br />
من المهاجرين ظلّ يشرب الردى<br />
من لجَّة الخليج والقرار ،<br />
وفي (الاردن) ألف أفعى تشرب الرَّحيقْ<br />
من زهرة يربُّها (الاردن) بالنَّدى .<br />
وأسمع الصدى<br />
يرنّ في الخليج<br />
" مطر ..<br />
مطر ..<br />
مطر .. <a class="profileLink" data-hovercard-prefer-more-content-show="1" data-hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100000736515938" href="https://www.facebook.com/redsosolala">راضي عبد الله الخوالدة</a></div>
</div>
</div>
</div>
راضي عبد الله البشير الخوالدةhttp://www.blogger.com/profile/02234909215966086916noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8632077167072730429.post-86969838755747624682016-11-24T23:05:00.000+02:002016-11-24T23:05:43.899+02:00حينَ يَنْطِقُ القَلَمُ!!<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
<!--[if gte mso 9]><xml>
<o:OfficeDocumentSettings>
<o:AllowPNG/>
</o:OfficeDocumentSettings>
</xml><![endif]--><br />
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves/>
<w:TrackFormatting/>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>EN-US</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>AR-SA</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:EnableOpenTypeKerning/>
<w:DontFlipMirrorIndents/>
<w:OverrideTableStyleHps/>
</w:Compatibility>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"جدول عادي";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin-top:0cm;
mso-para-margin-right:0cm;
mso-para-margin-bottom:10.0pt;
mso-para-margin-left:0cm;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri","sans-serif";
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:Arial;
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;}
</style>
<![endif]-->
<br />
<div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: center;">
<br /></div>
<div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: center;">
<br /></div>
<div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: center;">
<b><i><span lang="AR-JO" style="font-family: "DecoType Naskh Swashes"; font-size: 36.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-JO;">حينَ يَنْطِقُ القَلَمُ!!</span></i></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: center;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<b><i><span lang="AR-JO" style="font-family: "DecoType Naskh Swashes"; font-size: 36.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-JO;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>بقلم: سَوْسَن<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>رَاضي<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>عَبْدُاللهِ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>الخـَـوالْـدة</span></i></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<b><i><span lang="AR-JO" style="font-family: "DecoType Naskh Swashes"; font-size: 36.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-JO;">من
الصف : الأوّل ثانوي </span></i></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<b><i><span lang="AR-JO" style="font-family: "DecoType Naskh Swashes"; font-size: 36.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-JO;">ومن
مدرسة: بلعما الثانوية الشاملة للبنات</span></i></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<br /></div>
<div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: center;">
<b><i><u><span lang="AR-JO" style="font-family: "DecoType Naskh Swashes"; font-size: 26.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-JO;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></u></i></b><b><i><u><span lang="AR-JO" style="font-family: "DecoType Naskh Special"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-JO;">حين ينطق القلم!</span></u></i></b><b><i><u><span lang="AR-JO" style="font-family: "DecoType Naskh Swashes"; font-size: 26.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-JO;"></span></u></i></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 36.0pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-JO" style="font-family: "DecoType Naskh Special"; font-size: 18.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-JO;">بينَ
الخيالِ والواقعِ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>يقِفُ . يمزجُ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>المشاع<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">رَ التي تخْتَلجُ القلبَ معَ أفكارٍ
راودتِ العَقلَ ، فيَصُبُّ المزيجَ في قوالبَ تتراقصُ <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>مرتِّبةً نفسها ، لتَتَسطَّرَ على سطحٍ
أبيضٍ ينتظرها بفارغِ الصَّبرِ . ثمَّ تنطَلِقُ بعدَها مجموعةُ الأسطُحِ لتصلَ
لحضنِ المُستَلِمِ ؛ فتفيضُ المشاعرُ والأحاسيسُ لتُملِئَ قلباً متلهِّفاً ، تليها
الأفكارُ تَتَسرَّبُ لعقلٍ هائِمٍ مُحاوِلةً الدُّخولَ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>إليهِ ؛ فإن فتحَ العقلُ البابَ لها دخلتهُ
فأنعشتهُ من جديد . لكن إن أبى القلبُ والعقلُ نفاذَها إليهما ، فتعودُ أدراجَها
بحثاً عن عقلٍ <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>وقلبٍ آخريْنِ يستقبِلانها
برحابَةٍ وبطيب.</span></span></div>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; text-align: justify; text-indent: 36.0pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span lang="AR-JO" style="font-size: 18pt;">إنَّ القَلمَ لعجيبٌ غريبٌ! يَجمعُ الواقِعَ بالخيالِ ، فتراهُ في عالمِ
المنطِقِ وعالمِ الهواجسِ في آنٍ واحد. يختزِلُ منهُما ما هوَ مفيد ، ويُمدُّ
الآخرينَ بما يُفيدُهمْ على المدى الواسعِ والقريبِ .فهوَ مرآةُ الواقِعِ والخيالِ
، يجمعُهُما بانعكاسٍ واحدٍ وصورةٍ واحدةٍ ، لكن إنِ التقتِ المرايا، يصبحُ
الانعكاسُ ليسَ بالواحدِ ولكن بالعديدِ. </span></span></div>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 36.0pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span lang="AR-JO" style="font-size: 18pt; line-height: 115%;">القلمُ
هو لغةُ الوجودِ والخلودِ ، فأوَّلُ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ما
خُلِقَ القلمُ . خلقهُ سبحانَهُ وتعالى<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>فأمرَهُ بكتابةِ القضاءِ والقدرِ بعلمهِ عزَّ وجلَّ عالمُ الغيبِ ،فعَّالٌ
لما يريدُ . فخطَّ القلمُ على اللوحِ المحفوظِ ما أُوحِيَ له ،ثمَّ وُضِعَ على
عرشِ المجيدِ .وفي قرآنهِ الكريمِ ، أقسمَ تعالى بالقلمِ وما يسطرونَ بهِ على أنَّ
محمَّداً لرسولٌ <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>من عندهِ كريمُ ؛
وسبحانَهُ العظيمُ لا يُقسِمُ بشيءٍ إلا بما هو عظيمٌ .فكانت سورةٌ من سُوَرِ
كتابهِ تحمِلُ اسمَ القلم.</span></span></div>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 36.0pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span lang="AR-JO" style="font-size: 18pt; line-height: 115%;">إنَّ
هذهِ الأداةَ <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>الصغيرةَ تجعلُ من الصَّورِ
في لوحات الفنّانِ كلماتٍ تُطرِبُ من رآها ، كما تجعلُ الكلماتِ في نظمِ ونثرِ
الكاتِبِ مشاهدَ لُوِّنَتْ في مُخيِّلَةِ كاتِبِها. فهيَ <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>صديقةُ الكاتبِ النَّجيب ؛ فيهِا يرسُمُ أحرُفاً
ويُرَتِّبُ جُمَلاً فيَصِلُ فيما بينَها لِتَصيرَ فقراتٍ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>والفقراتُ نصٌّ مُتكاملُ . وهي حينَ تكونُ في
يدِ الفنَّانِ فإنَّهُ يَخُطُّ بها تعَرُّجاتٍ لا تلبثُ أن تُصبِحَ لوحةً آسِرةً
لِمَشهدٍ يُحدِّثُكَ ويُخاطِبُ روحكَ بعُذوبةِ صوتٍ وحُسنِ تعبيرٍ . ثم تجدها خلفَ
أُذُنِ المُهَندِسِ بعدَ أنِ استعملها ليكتُبَ مَستقبلاً <span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>لناطِحَةِ
سحابٍ أو عُمرانٍ مُهيب . وفي يدِ الطبيبِ تارةً تُنقِذُ الأرواحَ ، وبينَ أصابعِ
المًعَلِّمِ يَبني بهِ أجيالاً ، وعلى القِماشِ يُحدِّدُ بها الخيَّاطُ لملابسَ
جديدةٍ تُفرِحُ الكبيرَ والصَّغير.</span></span></div>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 36.0pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span lang="AR-JO" style="font-size: 18pt; line-height: 115%;">بالقـلمِ كُتِبَـتْ مُعاهداتٌ مضتْ ، و مؤامراتٌ حُبِكَتْ ، بهِ الـبلادُ
العربيَّةُ قُسِّمَتْ ؛ لأنَّ الغُزاةَ تعلَّموا<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>استخدامَهُ ونحنُ لليَومِ لم نستطِعْ أن نَشُدَّ قبضَتَنا عليهِ فَيخُطَّ
ما نريدُ ويمحو ما لا نُريدُ. بهِ دولٌ قامتْ وأخرى هوتْ . من خلالهِ تناقَلَتْ
أخبارٌ وقِصَصٌ ، عن ملوكٍ طغوا ، ونساءَ حكَمْنَ ، عن خلفاءَ عَدَلوا ، وعن فتَنٍ
نشبتْ ، وعن معاركَ ما رحمت ْ ، عن أنبياءَ عمَّ <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>في عهدهمُ الخيرُ والأمان ،و عن عُلماءَ
خُلِّدَتْ أسماؤُهمْ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>على مرِّ الوقتِ
والأزمانِ.</span></span></div>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 36.0pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span lang="AR-JO" style="font-size: 18pt; line-height: 115%;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>يا بني سنّي ، أسيبقى الصمتُ مُخيِّماً
علينا و على أقلامِنا؟! <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>لا فنحنُ أملُ
البلدان ، آنَ لنا أن نَّخُطَّ نحنُ<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>مَستقبلَ شعوبِنا ، فباليراعِ تزهو وتعلو الأُمَمُ إلى أن تصِلَ السِّماكَ
. لكن بشرطِ أن لا تكونَ خطوطنا<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>كلاماً
ونِزاعاً ، <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>يُشَتِّتُ أواصِلَ المحبَّةِ
والإخاءَ في أنفَسِنا. نحنُ لن نَكِلَّ أو نَمِلَّ <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>، بل سنوَحِّدُ جُهودَنا معاً<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>، نُعيدُ أمجاداً خَلَتْ ونمحو حاضراً قد غَدَر
ونبني مُستَقبلاً <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>لأجيالٍ ستُسَطِّرُنا
على صفحاتِ تاريخٍ عظيم بالقلمِ.</span></span></div>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<br /></div>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<br /></div>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<br /></div>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<br /></div>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><div class="MsoNormal" dir="RTL">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><i><span lang="AR-JO" style="font-size: 18pt; line-height: 115%;"><span style="mso-spacerun: yes;">
</span>سوسن راضي عبدالله الخوالدة<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></i></span></div>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><div align="right" class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: left;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><i><span lang="AR-JO" style="font-size: 18pt; line-height: 115%;">في الثاني والعشرين من تشرين الثاني لعام2016</span></i></span><b><i><span lang="AR-JO" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 18.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: "Segoe UI Semibold"; mso-bidi-language: AR-JO; mso-hansi-font-family: "Segoe UI Semibold";"></span></i></b></div>
</div>
راضي عبد الله البشير الخوالدةhttp://www.blogger.com/profile/02234909215966086916noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8632077167072730429.post-7926969714822956792016-11-24T22:39:00.000+02:002016-11-24T22:50:51.561+02:00حينَ يَنْطِقُ القَلَمُ!!<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
<!--[if gte mso 9]><xml>
<o:OfficeDocumentSettings>
<o:AllowPNG/>
</o:OfficeDocumentSettings>
</xml><![endif]--><br />
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves/>
<w:TrackFormatting/>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>EN-US</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>AR-SA</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:EnableOpenTypeKerning/>
<w:DontFlipMirrorIndents/>
<w:OverrideTableStyleHps/>
</w:Compatibility>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"جدول عادي";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin-top:0cm;
mso-para-margin-right:0cm;
mso-para-margin-bottom:10.0pt;
mso-para-margin-left:0cm;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri","sans-serif";
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:Arial;
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;}
</style>
<![endif]-->
<br />
<div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: center;">
<b><i><u><span lang="AR-JO" style="font-family: "decotype naskh swashes"; font-size: 26.0pt; line-height: 115%;">وزارةُ التربية والتعليم</span></u></i></b><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span><b><i><u><span dir="LTR" style="font-size: 26.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: "DecoType Naskh Swashes"; mso-bidi-language: AR-JO;"><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span>/</span></u></i></b><b><i><u><span lang="AR-JO" style="font-family: "decotype naskh swashes"; font-size: 26.0pt; line-height: 115%;">قصبة المفرق</span></u></i></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: center;">
<br /></div>
<div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: center;">
<b><i><span lang="AR-JO" style="font-family: "decotype naskh swashes"; font-size: 36.0pt; line-height: 115%;">حينَ يَنْطِقُ القَلَمُ!!</span></i></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: center;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<b><i><span lang="AR-JO" style="font-family: "decotype naskh swashes"; font-size: 36.0pt; line-height: 115%;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>بقلم: سَوْسَن<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>رَاضي<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>عَبْدُاللهِ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>الخـَـوالْـدة</span></i></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<b><i><span lang="AR-JO" style="font-family: "decotype naskh swashes"; font-size: 36.0pt; line-height: 115%;">من
الصف : الأوّل ثانوي </span></i></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<b><i><span lang="AR-JO" style="font-family: "decotype naskh swashes"; font-size: 36.0pt; line-height: 115%;">ومن
مدرسة: بلعما الثانوية الشاملة للبنات</span></i></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<br /></div>
<div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: center;">
<b><i><u><span lang="AR-JO" style="font-family: "decotype naskh swashes"; font-size: 26.0pt; line-height: 115%;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></u></i></b><b><i><u><span lang="AR-JO" style="font-family: "decotype naskh special"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;">حين ينطق القلم!</span></u></i></b><b><i><u><span lang="AR-JO" style="font-family: "decotype naskh swashes"; font-size: 26.0pt; line-height: 115%;"></span></u></i></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 36.0pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-JO" style="font-family: "decotype naskh special"; font-size: 18.0pt; line-height: 115%;">بينَ
الخيالِ والواقعِ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>يقِفُ . يمزجُ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>المشاعرَ التي تخْتَلجُ القلبَ معَ أفكارٍ
راودتِ العَقلَ ، فيَصُبُّ المزيجَ في قوالبَ تتراقصُ <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>مرتِّبةً نفسها ، لتَتَسطَّرَ على سطحٍ
أبيضٍ ينتظرها بفارغِ الصَّبرِ . ثمَّ تنطَلِقُ بعدَها مجموعةُ الأسطُحِ لتصلَ
لحضنِ المُستَلِمِ ؛ فتفيضُ المشاعرُ والأحاسيسُ لتُملِئَ قلباً متلهِّفاً ، تليها
الأفكارُ تَتَسرَّبُ لعقلٍ هائِمٍ مُحاوِلةً الدُّخولَ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>إليهِ ؛ فإن فتحَ العقلُ البابَ لها دخلتهُ
فأنعشتهُ من جديد . لكن إن أبى القلبُ والعقلُ نفاذَها إليهما ، فتعودُ أدراجَها
بحثاً عن عقلٍ <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>وقلبٍ آخريْنِ يستقبِلانها
برحابَةٍ وبطيب.</span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; text-align: justify; text-indent: 36.0pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-JO" style="font-family: "decotype naskh special"; font-size: 18.0pt;">إنَّ القَلمَ لعجيبٌ غريبٌ! يَجمعُ الواقِعَ بالخيالِ ، فتراهُ في عالمِ
المنطِقِ وعالمِ الهواجسِ في آنٍ واحد. يختزِلُ منهُما ما هوَ مفيد ، ويُمدُّ
الآخرينَ بما يُفيدُهمْ على المدى الواسعِ والقريبِ .فهوَ مرآةُ الواقِعِ والخيالِ
، يجمعُهُما بانعكاسٍ واحدٍ وصورةٍ واحدةٍ ، لكن إنِ التقتِ المرايا، يصبحُ
الانعكاسُ ليسَ بالواحدِ ولكن بالعديدِ. </span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 36.0pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-JO" style="font-family: "decotype naskh special"; font-size: 18.0pt; line-height: 115%;">القلمُ
هو لغةُ الوجودِ والخلودِ ، فأوَّلُ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ما
خُلِقَ القلمُ . خلقهُ سبحانَهُ وتعالى<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>فأمرَهُ بكتابةِ القضاءِ والقدرِ بعلمهِ عزَّ وجلَّ عالمُ الغيبِ ،فعَّالٌ
لما يريدُ . فخطَّ القلمُ على اللوحِ المحفوظِ ما أُوحِيَ له ،ثمَّ وُضِعَ على
عرشِ المجيدِ .وفي قرآنهِ الكريمِ ، أقسمَ تعالى بالقلمِ وما يسطرونَ بهِ على أنَّ
محمَّداً لرسولٌ <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>من عندهِ كريمُ ؛
وسبحانَهُ العظيمُ لا يُقسِمُ بشيءٍ إلا بما هو عظيمٌ .فكانت سورةٌ من سُوَرِ
كتابهِ تحمِلُ اسمَ القلم.</span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 36.0pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-JO" style="font-family: "decotype naskh special"; font-size: 18.0pt; line-height: 115%;">إنَّ
هذهِ الأداةَ <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>الصغيرةَ تجعلُ من الصَّورِ
في لوحات الفنّانِ كلماتٍ تُطرِبُ من رآها ، كما تجعلُ الكلماتِ في نظمِ ونثرِ
الكاتِبِ مشاهدَ لُوِّنَتْ في مُخيِّلَةِ كاتِبِها. فهيَ <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>صديقةُ الكاتبِ النَّجيب ؛ فيهِا يرسُمُ أحرُفاً
ويُرَتِّبُ جُمَلاً فيَصِلُ فيما بينَها لِتَصيرَ فقراتٍ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>والفقراتُ نصٌّ مُتكاملُ . وهي حينَ تكونُ في
يدِ الفنَّانِ فإنَّهُ يَخُطُّ بها تعَرُّجاتٍ لا تلبثُ أن تُصبِحَ لوحةً آسِرةً
لِمَشهدٍ يُحدِّثُكَ ويُخاطِبُ روحكَ بعُذوبةِ صوتٍ وحُسنِ تعبيرٍ . ثم تجدها خلفَ
أُذُنِ المُهَندِسِ بعدَ أنِ استعملها ليكتُبَ مَستقبلاً <span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>لناطِحَةِ
سحابٍ أو عُمرانٍ مُهيب . وفي يدِ الطبيبِ تارةً تُنقِذُ الأرواحَ ، وبينَ أصابعِ
المًعَلِّمِ يَبني بهِ أجيالاً ، وعلى القِماشِ يُحدِّدُ بها الخيَّاطُ لملابسَ
جديدةٍ تُفرِحُ الكبيرَ والصَّغير.</span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 36.0pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-JO" style="font-family: "decotype naskh special"; font-size: 18.0pt; line-height: 115%;">بالقـلمِ كُتِبَـتْ مُعاهداتٌ مضتْ ، و مؤامراتٌ حُبِكَتْ ، بهِ الـبلادُ
العربيَّةُ قُسِّمَتْ ؛ لأنَّ الغُزاةَ تعلَّموا<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>استخدامَهُ ونحنُ لليَومِ لم نستطِعْ أن نَشُدَّ قبضَتَنا عليهِ فَيخُطَّ
ما نريدُ ويمحو ما لا نُريدُ. بهِ دولٌ قامتْ وأخرى هوتْ . من خلالهِ تناقَلَتْ
أخبارٌ وقِصَصٌ ، عن ملوكٍ طغوا ، ونساءَ حكَمْنَ ، عن خلفاءَ عَدَلوا ، وعن فتَنٍ
نشبتْ ، وعن معاركَ ما رحمت ْ ، عن أنبياءَ عمَّ <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>في عهدهمُ الخيرُ والأمان ،و عن عُلماءَ
خُلِّدَتْ أسماؤُهمْ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>على مرِّ الوقتِ
والأزمانِ.</span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 36.0pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-JO" style="font-family: "decotype naskh special"; font-size: 18.0pt; line-height: 115%;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>يا بني سنّي ، أسيبقى الصمتُ مُخيِّماً
علينا و على أقلامِنا؟! <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>لا فنحنُ أملُ
البلدان ، آنَ لنا أن نَّخُطَّ نحنُ<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>مَستقبلَ شعوبِنا ، فباليراعِ تزهو وتعلو الأُمَمُ إلى أن تصِلَ السِّماكَ
. لكن بشرطِ أن لا تكونَ خطوطنا<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>كلاماً
ونِزاعاً ، <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>يُشَتِّتُ أواصِلَ المحبَّةِ
والإخاءَ في أنفَسِنا. نحنُ لن نَكِلَّ أو نَمِلَّ <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>، بل سنوَحِّدُ جُهودَنا معاً<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>، نُعيدُ أمجاداً خَلَتْ ونمحو حاضراً قد غَدَر
ونبني مُستَقبلاً <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>لأجيالٍ ستُسَطِّرُنا
على صفحاتِ تاريخٍ عظيم بالقلمِ.</span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<b><i><span lang="AR-JO" style="font-family: "decotype thuluth"; font-size: 18.0pt; line-height: 115%;"><span style="mso-spacerun: yes;">
</span>سوسن راضي عبدالله الخوالدة<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></i></b></div>
<div align="right" class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: left;">
<b><i><span lang="AR-JO" style="font-family: "decotype thuluth"; font-size: 18.0pt; line-height: 115%;">في الثاني والعشرين من تشرين الثاني لعام2016</span></i></b><b><i><span lang="AR-JO" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 18.0pt; line-height: 115%;"></span></i></b></div>
</div>
راضي عبد الله البشير الخوالدةhttp://www.blogger.com/profile/02234909215966086916noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8632077167072730429.post-34604211031970616502015-11-18T21:54:00.007+02:002015-11-18T22:00:58.074+02:00لا الشمس ينبغي لها أن تدرك القمر.......................<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
<h2 style="text-align: center;">
<b><u>لا الشمس ينبغي لها أن تدرك القمر.......................</u></b></h2>
<h2 style="text-align: center;">
<b><u>الشروق والغروب معا</u></b></h2>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-size: large;"><b><span style="font-weight: normal;">تتجلى عظمة الخالق في كل ما يحيط بنا </span></b></span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-size: large;"><b><span style="font-weight: normal;">فيظهر اعجازه في الكون ويتجلى الاعجاز أكثر حين يكون مرتبطا بالاعجاز القراني .</span></b></span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-size: large;">فالقاريء لسورة يس سيمر على آيات عظيمة تدل على عظمة الخالق ولعل أبرزها قوله تعالى :</span></div>
<div class="quran" style="text-align: right;">
<span style="font-size: large;"><b>﴿لَا الشَّمْسُ يَنْبَغِي لَهَا أَنْ تُدْرِكَ الْقَمَرَ وَلَا اللَّيْلُ سَابِقُ النَّهَارِ وَكُلٌّ فِي فَلَكٍ يَسْبَحُونَ﴾ </b></span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size: large;"><b>
</b></span></div>
<div class="author" style="text-align: right;">
<span style="font-size: large;"><b>[سورة يس الآية: 40]</b></span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size: large;"><b>
<span class="spc"> </span>فهذه الآية، على ظاهرها،تبين حقيقة أن للشمس مداراً،
وللقمر مداراً، ومدار الشمس لا يتصل بمدار القمر، ولن تصطدم الشمس بالقمر،
بل كل في فلك (مدار) يسبحون. وقد لفت نظري من خلال متابعتي لوقع الطقس والفلك العالمي </b></span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size: large;"><b> weather underground</b></span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size: large;"><b> ليوم الثلاياء 23\9\2014 البيانات الفلكية الخاصة بالشمس والقمر فأحببت أن أرصد هذا الحدث في اليوم التالي والمتمثل بغروب القمر لحظة شروق الشمس وذلك من سطح منزلي الواقع في بلعما-الاردن فكان المقطع التالي والذي يصور جمال اللحظة وعظمة الخالق معا وقد كانت البيانات الفلكية لتلك الحالة النادرة كالتالي:</b></span></div>
<div style="text-align: right;">
<br /></div>
<div style="text-align: right;">
</div>
شمس <br />
<table>
<thead>
<tr>
<th>Sep. 24, 2014</th>
<th>Rise</th>
<th>Set</th>
</tr>
</thead>
<tbody>
<tr>
<td>Actual Time</td>
<td>6:25 AM EEST</td>
<td>6:30 PM EEST</td>
</tr>
<tr>
<td><dfn>Civil Twilight</dfn></td>
<td>6:00 AM EEST</td>
<td>6:54 PM EEST</td>
</tr>
<tr>
<td><dfn>Nautical Twilight</dfn></td>
<td>5:32 AM EEST</td>
<td>7:23 PM EEST</td>
</tr>
<tr>
<td><dfn>Astronomical Twilight</dfn></td>
<td>5:03 AM EEST</td>
<td>7:51 PM EEST</td>
</tr>
</tbody>
<tbody class="highlight">
<tr>
<td>قمر</td>
<td>6:24 AM EEST (9/24)</td>
<td>6:32 PM EEST (9/24)</td>
</tr>
</tbody>
<tbody>
<tr>
<td><dfn>Length Of Visible Light</dfn></td>
<td colspan="2">12h 53m
</td></tr>
</tbody></table>
<br />
واليكم مقطع الفيديو<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<iframe allowfullscreen='allowfullscreen' webkitallowfullscreen='webkitallowfullscreen' mozallowfullscreen='mozallowfullscreen' width='320' height='266' src='https://www.blogger.com/video.g?token=AD6v5dzzzyh9EqgOzqRbsh7-b1uq1dEn5QSsIRROFjidM4kTSoUXsr2_UyaduAcYGfVhoyS8oB99aCCAWjd8Q2BPIQ' class='b-hbp-video b-uploaded' frameborder='0'></iframe></div>
<br /></div>
راضي عبد الله البشير الخوالدةhttp://www.blogger.com/profile/02234909215966086916noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8632077167072730429.post-27143045655591629442015-04-08T16:19:00.000+02:002015-04-08T22:39:11.120+02:00الوقف الالكتروني-ودوره المنتظر في النهوض بالامة والمجتمع<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
<br />
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="footnote text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"جدول عادي";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt;
mso-para-margin-top:0in;
mso-para-margin-right:0in;
mso-para-margin-bottom:10.0pt;
mso-para-margin-left:0in;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri","sans-serif";
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:"Times New Roman";
mso-fareast-theme-font:minor-fareast;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:Arial;
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;}
</style>
<![endif]-->
<br />
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves/>
<w:TrackFormatting/>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>EN-US</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>AR-SA</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:DontVertAlignCellWithSp/>
<w:DontBreakConstrainedForcedTables/>
<w:DontVertAlignInTxbx/>
<w:Word11KerningPairs/>
<w:CachedColBalance/>
</w:Compatibility>
<w:BrowserLevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]-->
<div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: normal; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: center; unicode-bidi: embed;">
<b><i><u><span lang="AR-JO" style="font-family: "Simplified Arabic","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "Brush Script MT"; mso-bidi-language: AR-JO; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Brush Script MT";">الوقف الإلكتروني:</span></u></i></b><i><u><span lang="AR-SA" style="font-family: "Simplified Arabic","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "Brush Script MT"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Brush Script MT";"></span></u></i></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: normal; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: right; unicode-bidi: embed;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: normal; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: right; unicode-bidi: embed;">
<b><span lang="AR-JO" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: AR-JO; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">لقد تجلت
عظمة ديننا الحنيف وشموليته في شتى مناحي الحياة تشريعا وتطبيقا ومعاملات وعبادات
وأخلاق ولعل من مظاهر شموليته ما انبثق عنه من أنظمة حياتية تنظم حياة الفرد
المسلم وكان منها نظام الوقف والذي كان له عبر تاريخ الإسلام دور كبير في النهوض
بالمجتمع المسلم عقائديا وتعليميا وتربويا ونشر العلم والمعرفة وتعدى ذلك إلى
النطاق الإنساني فتحولت جامعات المسلمين وجوامعهم في بغداد ومصر والأندلس إلى
منارات علم اهتدى بها العلماء طيلة العصور الوسيطة وهذه الجامعات والمعاهد كانت
وقفية في الغالب , وبدوران عجلة التطور تغيرت الصور والتطبيقات والمقاصد في
مختلف مناحي الحياة ومنها نظام الوقف والذي تأثر بهذه التغيرات والتطورات .
و لعل أكثر ما يوصف به عصرنا الحالي بأنه العصر الالكتروني نظراً لانتشار التقنية
الالكترونية بتسارع مضطرد سواء في جانب الماديات منها أو البرمجيات مما كان له
الأثر الأكبر في تقدم حياة البشر ونشر المعرفة وتسهيل التواصل بينهم.ومجتمعنا
المسلم جزء من المجتمع العالمي الأكبر لذا توجب عليه مواكبة العصر. </span></b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: normal; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: right; unicode-bidi: embed;">
<b><span lang="AR-JO" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: AR-JO; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">فنجد أن
تقانات الاتصال والتواصل قد انتشرت في كل اتجاه وبين الجميع وأصبحت في متناول
الجميع فم تعد حكرا على طبقة أو فئة , وصارت متاحة للعالم والأمي على حد سواء حيث
انتقل التعلم من النص المكتوب حروفا أ؟و رموزا أو ممثلا برسم –انتقلت إلى الوسائط
المتعددة صوتا وصورة وحركة.مع تراجع واضح للقراءة والنص المطبوع.</span></b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: normal; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: right; unicode-bidi: embed;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: normal; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: right; unicode-bidi: embed;">
<b><span lang="AR-JO" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: AR-JO; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">غير أن هذا
التطور الالكتروني بني على أسس تجارية ربحية أدت إلى ثراء من قاموا عليها
حتى أصبحوا في مقدمة قوائم الأثرياء ورافق ذلك تفشي الاحتكار والاستحواذ على وسائل
المعرفة والاتصال والبرمجيات الداعمة لها كما هو الحال في عمالقة التكنولوجيا مثل
شركتي أبل ومايكروسوفت.</span></b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: normal; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: right; unicode-bidi: embed;">
<b><span lang="AR-JO" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: AR-JO; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">وقد حدا ذلك
ببعض العلماء إلى التنبيه مبكراً لإشكالية الاحتكار هذه ومنهم الأمريكي ريتشارد
ستولمن الذي وضع رخصة حنو للبرمجيات( </span></b><b><span dir="LTR" style="font-family: ""sans-serif"","serif"; font-size: 12.0pt; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">GPL</span></b><span dir="RTL"></span><b><span lang="AR-JO" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: AR-JO; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"><span dir="RTL"></span> )<sup> </sup>وذلك لتوفير برمجيات حاسوبية حقوق نشرها وتعديلاتها
مفتوحة للجميع.</span></b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: normal; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: right; unicode-bidi: embed;">
<b><span lang="AR-JO" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: AR-JO; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">ثم جاء
السويدي لينيوس ترافلتوس واضع نظام لينكس التشغيلي للحواسيب ضمن الرخصة العمومية
مما ساعد على تطوير هذا النظام بشكل متسارع. وفي عالمنا العربي الإسلامي جاءت
محاولات ممتازة لتكوين مصادر غير ربحية للبرمجيات وتقديمها للقارئ والباحث العربي
تحت شعار حقوق الطبع محفوظة لكل مسلم ومثال ذلك مواقع موسوعية مثل الموسوعة
الشاملة ومكتبة المصطفى وغيرها من المكتبات التي قدمت الخدمات الالكترونية
وإمكانية تحميل الكتب مجاناً مع التمتع بالتوثيق المطلوب. بل أن الأمر تعدى توفير
المراجع إلى توفير مساقات تدريسية مجانية مثل منبه إدراك للمساقات الحرة ولتأطير
الأمر من الناحية الدينية الوقفية فقد أصدر الأستاذ مؤيد السعدي رخصة تحت اسم رخصة
وقف للبرمجيات المفتوحة.</span></b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: normal; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: right; unicode-bidi: embed;">
<b><span lang="AR-JO" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: AR-JO; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">وبما أن
مفهوم الوقف يقوم على مبدأ السماح بالانتفاع من الريع بدون استهلاك الأصل
وعلى تسبيله و لإسقاط هذا المفهوم على البرمجيات فإن على مؤلف العمل إن أراد
وقفه إن يقرر نشره للعامة للاستفادة منه مجاناً مع حق الحصول على النسخة المصدرية
للعمل وحق التعديل عليها,</span></b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: normal; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: right; unicode-bidi: embed;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: normal; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: right; unicode-bidi: embed;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">,</span></b><b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "\0022sans-serif\0022"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "\0022sans-serif\0022";">وعند البحث عن الدواعي والأسباب التي تدعو إلى تطبيق هذه
الصورة من صور الوقف نجد أن من أهم تلك الأسباب ما يلي:</span></b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: normal; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: right; unicode-bidi: embed;">
<b><u><span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "\0022sans-serif\0022"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "\0022sans-serif\0022";">أولا: </span></u></b><b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "\0022sans-serif\0022"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "\0022sans-serif\0022";">الانتشار الواسع لوسائل تقانات
الاتصال الالكترونية وتعدد أشكالها وسهولة التعامل معها والقدرة على التواصل
مع الملايين في جلسة واحدة أو تزويد من يرغب بالمعلومة في أن واحد أو كما
يقال معلومة تحت الطلب وهذا ما أشار إليه الأمريكي ببل جيتكس أشهر من عمل في
مجال تقانة المعلومات والتي جعلت منه الأكثر ثراء على الأرض فهو يسمي ذلك بالطريق
السريع للمعلومات .</span></b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: normal; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: right; unicode-bidi: embed;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: normal; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: right; unicode-bidi: embed;">
<b><u><span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "\0022sans-serif\0022"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "\0022sans-serif\0022";">ثانيا:</span></u></b><b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "\0022sans-serif\0022"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "\0022sans-serif\0022";"> فان الوقف الكتروني يسرع
اطلاع الباحثين على المعلومة ويسهل الدراسات وذلك لتقديمه نماذج
بحثية ومحاكاة عملية يصعب تقديمها في المراكز البحثية
.
</span></b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: normal; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: right; unicode-bidi: embed;">
<b><u><span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "\0022sans-serif\0022"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "\0022sans-serif\0022";">ثالثا:</span></u></b><b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "\0022sans-serif\0022"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "\0022sans-serif\0022";"> أن الوقف الالكتروني يقلل
التكاليف لأنه يجعل من عملية التعلم أقرب إلى المجانية ولا تحتاج إلى التجهيزات
الضخمة في المعاهد والمؤسسات التعليمية.</span></b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: normal; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: right; unicode-bidi: embed;">
<b><u><span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "\0022sans-serif\0022"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "\0022sans-serif\0022";">رابعا:</span></u></b><b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "\0022sans-serif\0022"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "\0022sans-serif\0022";"> كما وانه لكون المحتوى الالكتروني
يعتمد النص والوسائط المتعددة معا فانه يمكن أن يقدم المعرفة بصور وأشكال مختلفة
وبطرق تفاعلية تسهم في ترسيخ المعلومة لدى المتلقي مما يزيد من فاعلية الوقف وتحقيق
مبتغاة كما يريد الواقف.</span></b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: normal; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: right; unicode-bidi: embed;">
<b><u><span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "\0022sans-serif\0022"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "\0022sans-serif\0022";">خامسا:</span></u></b><b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "\0022sans-serif\0022"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "\0022sans-serif\0022";">الحاجة إلى مقاومة الأفكار الغريبة
على مجتمعنا ومجابهة الفكر المتطرف و تنوير المجتمع وخصوصا جيل الشباب في محاولة
للابتعاد بهم عن ذلك الفكر.</span></b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: normal; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: right; unicode-bidi: embed;">
<b><u><span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "\0022sans-serif\0022"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "\0022sans-serif\0022";">سادسا:</span></u></b><b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "\0022sans-serif\0022"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "\0022sans-serif\0022";">مجابهة الهجمة على الأجيال المسلمة
في أخلاقها وقيمها وسلوكياتها والتي استغلت تعدد وسائل الاتصال والتواصل من
فضائيات وشبكة المعلومات.....</span></b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: normal; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: right; unicode-bidi: embed;">
<b><u><span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "\0022sans-serif\0022"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "\0022sans-serif\0022";">سابعا</span></u></b><b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "\0022sans-serif\0022"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "\0022sans-serif\0022";"> توجيه الأجيال إلى الاستخدام
الفعال لوسائل الاتصال والتواصل فيما ينفع المجتمع والإفراد معا حيث نجد أن
استخدام هذه الوسائل والبرمجيات أصبح في غالبه للتعارف والتسلية والألعاب وتبادل
الأحاديث وبما يتضمن هدرا للوقت والطاقات.</span></b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: normal; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: right; unicode-bidi: embed;">
<b><i><u><span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"><br />
التأصيل الفقهي لجواز الوقف الالكتروني</span></u></i></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: normal; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: right; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">بالبحث عن الحكم الشرعي للوقف
الالكتروني نجد مثلا أن القسم الفقهي لموقع اسلام ويب الالكتروني قد أفتى بجوازه
بل وتعدى ذلك الى اعطائه الاولوية حاليا وذلك للأمرين هما:</span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: 150%; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; mso-outline-level: 6; text-align: right; unicode-bidi: embed;">
<b><span lang="AR-SA" style="color: black; font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 150%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">الأمر الأول:أن مجال نشر العلم والدعوة إلى الله والسعي في إزالة
الجهل وهذا من أقوى أسباب الهداية للناس والأخذ بحجزاتهم إلى سبيل الاستقامة
والعبادة عن علم لا يوازيه غيره من المشاريع الخيرية بل ولا يدانيه، فقد قال صلى
الله عليه وسلم </span></b><b><span lang="AR-SA" style="color: maroon; font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 150%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">لعلي بن أبي طالب</span></b><b><span lang="AR-SA" style="color: black; font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 150%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"> رضي الله عنه : </span></b><b><span lang="AR-SA" style="color: green; font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 150%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">ثم ادعهم إلى الإسلام
وأخبرهم بما يجب عليهم من حق الله ، فوالله لأن يهدي الله بك رجلا واحدا خير لك من
أن</span></b><b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 150%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: 150%; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; mso-outline-level: 6; text-align: right; unicode-bidi: embed;">
<b><span lang="AR-SA" style="color: green; font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 150%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"> يكون لك حمر النعم</span></b><b><span lang="AR-SA" style="color: black; font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 150%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"> . متفق عليه. </span></b><b><span lang="AR-SA" style="color: green; font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 150%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"> </span></b><b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 150%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: 150%; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; mso-outline-level: 6; text-align: right; unicode-bidi: embed;">
<b><span lang="AR-SA" style="color: black; font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 150%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">الأمر الثاني: أن الاستفادة من هذه المواقع في نشر العلم أعم من أي
طريق آخر لنشره في هذا العصر كما هو معلوم، وقد قال شيخ الإسلام </span></b><b><span lang="AR-SA" style="color: maroon; font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 150%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">ابن تيمية</span></b><b><span lang="AR-SA" style="color: black; font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 150%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">: </span></b><b><span lang="AR-SA" style="color: #6600cc; font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 150%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">فإنما العطاء إنما هو
بحسب مصلحة دين الله، فكلما كان لله أطوع ولدين الله أنفع كان العطاء فيه أولى،
وعطاءُ محتاجٍ إليه في إقامة الدين أو قمعِ أعدائه وإظهاره وإعلانه أعظم من عطاء
مَنْ لا يكون كذلك، وإن كان الثاني أحوج.</span></b><b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 150%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: 150%; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; mso-outline-level: 6; text-align: justify; unicode-bidi: embed;">
<b><span lang="AR-SA" style="color: #6600cc; font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 150%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">ويرى أصحاب الفتوى في هذا الموقع أن توقف الموقع الالكتروني
أو الغائه لا يوقف الاجر لصاحب الوقف وذلك لان العبرة فيما نشره من علم فقد </span></b><b><span lang="AR-SA" style="color: black; font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 150%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">روى</span></b><b><span lang="AR-SA" style="color: maroon; font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 150%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"> أبو هريرة</span></b><b><span lang="AR-SA" style="color: black; font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 150%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"> رضي الله عنه أن رسول
الله صلى الله عليه وسلم قال: </span></b><b><span lang="AR-SA" style="color: green; font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 150%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">إن مما يلحق المؤمن من عمله وحسناته بعد موته علما
علمه ونشره</span></b><b><span lang="AR-SA" style="color: black; font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 150%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">. رواه </span></b><b><span lang="AR-SA" style="color: maroon; font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 150%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">ابن ماجه</span></b><b><span lang="AR-SA" style="color: black; font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 150%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">.</span></b><b><span lang="AR-SA" style="color: #6600cc; font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 150%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: 150%; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; mso-outline-level: 6; text-align: justify; unicode-bidi: embed;">
<b><span lang="AR-SA" style="color: black; font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 150%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">ثم إن توقف الموقع أو إلغاءه لا يلزم منه توقف الاستفادة من المال
الموقوف للموقع في مجالات أخرى، فبإمكان ناظر الوقف إذا تعذر عليه استمرار الموقع
أن يجعل هذا المال في مشروع خيري آخر يجري ثوابه على الواقف، فقد نص المحققون من
أهل العلم على جواز تغيير صورة الوقف من صورة إلى صورة أصلح منها ويظل الأجر
جاريا.</span></b><b><span lang="AR-SA" style="color: #6600cc; font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 150%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: normal; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: right; unicode-bidi: embed;">
<b><u><span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "\0022sans-serif\0022"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "\0022sans-serif\0022";"> المعيقات</span></u></b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: normal; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: right; unicode-bidi: embed;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "\0022sans-serif\0022"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "\0022sans-serif\0022";"> </span></b><b><span lang="AR-JO" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: AR-JO; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">غير أنه يعوق
الأوقاف في هذه الجوانب معيقات لعل أهمها:</span></b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: normal; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: right; unicode-bidi: embed;">
<b><span lang="AR-JO" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: AR-JO; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">أولا: الفهم
الخاطئ للوقف لدى الواقفين والذي يكاد ينحصر على عمارة</span></b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: normal; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: right; unicode-bidi: embed;">
<b><span lang="AR-JO" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: AR-JO; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"> المساجد
والاعتناء بها.دونما استقراء لمقاصد الوقف وأمثلة تطبيقاته عبر التاريخ الإسلامي.</span></b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: normal; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: right; unicode-bidi: embed;">
<b><span lang="AR-JO" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: AR-JO; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">ثانيا:
الفجوة الالكترونية التي تعاني منها مجتمعاتنا والتي يمكن إن تشكل عائقا أمام
التطبيق وخصوصا في مجالات البرمجة وصناعة البرمجيات.</span></b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: normal; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: right; unicode-bidi: embed;">
<b><span lang="AR-JO" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: AR-JO; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">ثالثا:الموثوقية
:حيث أن الكثير مما ينشر الكترونيا ينقصه الدقة والتوثيق لذا فانه من الأفضل قيام
مؤسسات متخصصة تشرف على ذلك.</span></b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: normal; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: right; unicode-bidi: embed;">
<b><u><span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "\0022sans-serif\0022"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "\0022sans-serif\0022";">وإذا ما انتقلنا إلى كيفية تطبيق
هذا النوع من الوقف فان ذلك يكون من خلال مجالين هما:</span></u></b><u><span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></u></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: normal; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: right; unicode-bidi: embed;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "\0022sans-serif\0022"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "\0022sans-serif\0022";">أولا :مجال الرعاية وذلك بان يقوم
الواقف برعاية المشاريع الالكترونية وذلك من خلال توفير التجهيزات المكانية
والالكترونية والشبكات وتوفير الخادم(السير فرات) ودفع اشتراكات الانترنت ورواتب
العاملين عليها.</span></b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: normal; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: right; unicode-bidi: embed;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "\0022sans-serif\0022"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "\0022sans-serif\0022";">كما ويمكن إن تكون هذه الرعاية
بشكل جوائز تقديرية تشجع المبدعين في هذا المجال وتحفزهم لتقديم أعمال تعود بالنفع
على المجتمع تعليما وتثقيفا وتوجيها.</span></b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: normal; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: right; unicode-bidi: embed;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: normal; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: right; unicode-bidi: embed;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "\0022sans-serif\0022"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "\0022sans-serif\0022";">ثانيا:</span></b><b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: AR-JO; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"> </span></b><b><span lang="AR-JO" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: AR-JO; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">ومن صور
الوقف الالكتروني الممكن العمل بها في مجالات العلم والمعرفة:</span></b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: normal; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: right; unicode-bidi: embed;">
<b><span lang="AR-JO" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: AR-JO; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">1- إنشاء
مواقع ومدونات ومنتديات ومجلات الكترونية على شبكة المعلومات " الانترنت
" تحتوي على دروس علمية وتربوية ومحاضرات مفيدة في شتى الفنون والتخصصات.وقد
يشمل ذلك معاهد للتعليم عن بعد باستخدام تقنيات المحادثة الالكترونية ومؤتمرات
الفيديو.</span></b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: normal; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: right; unicode-bidi: embed;">
<b><span lang="AR-JO" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: AR-JO; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">2- إنشاء
مكتبات الكترونية وقفية تشمل المصادر والمراجع المختلفة التي يحتاجها الدارسون</span></b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: normal; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: right; unicode-bidi: embed;">
<b><span lang="AR-JO" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: AR-JO; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">3=إن يحول
المؤلف إصداره إلى صورة الكترونية وينشره مع إمكانية استخدامه مجانا للجميع</span></b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: normal; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: right; unicode-bidi: embed;">
<b><span lang="AR-JO" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: AR-JO; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">4-كتابة
برمجيات حاسوبية تعليمية وجعلها متاحة للاستخدام من قبل الجميع</span></b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: normal; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: right; unicode-bidi: embed;">
<b><span lang="AR-JO" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: AR-JO; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">5-كتابة
برمجيات تعليمية في شتى المجالات تكون موجهة للاستخدام في الأجهزة المتنقلة على
اختلاف نظمها التشغيلية.</span></b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: normal; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: right; unicode-bidi: embed;">
<b><span lang="AR-JO" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: AR-JO; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">ومن هنا نخلص
إلى القول أن باباً جديداً من أبواب الوقف قد تم فتحه على مصراعيه مما سيعزز عملية
التعليم ونشر المعرفة في المجتمعات وكما أسلفنا أصبح لذلك الباب الوقفي أطره
المنظمة له ومؤسساته التي تقوم على نشره والحفاظ عليه وخصوصاً مع تقدم وسائل
الاتصال الالكتروني وانتشار الأجهزة الالكترونية ورخص أسعارها
نسبياً.
</span></b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: normal; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: right; unicode-bidi: embed;">
<b><u><span lang="AR-JO" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 20.0pt; mso-bidi-language: AR-JO; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">المراجع</span></u></b><b><u><span dir="LTR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 20.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></u></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: normal; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: right; unicode-bidi: embed;">
<span dir="RTL"></span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"><span dir="RTL"></span>
1- حكيما, محمد طاهر, دور الوقف في تعزيز التقدم المعرفي, مؤتمر
الأوقاف الثالث بالمملكة العربية السعودية, الجامعة الإسلامية, 1430ه/2009م,</span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: normal; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: right; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">
2- رخصة جنو العمومية الرابط الالكتروني : </span><span dir="LTR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">ar.Wikipedia.org/wiki</span><span dir="RTL"></span><span lang="AR-JO" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: AR-JO; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"><span dir="RTL"></span>.</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: normal; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: right; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">
3- لينكس : </span><span dir="LTR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">ar.Wikipedia.org/wiki</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: normal; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: right; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-JO" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: AR-JO; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">
4-الموسوعة الشاملة:</span><span dir="LTR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">ar.Wikipedia.org/wiki</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: normal; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: right; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-JO" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: AR-JO; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">
5-إدراك: </span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"><a href="https://www.edraak.org/"><span dir="LTR" lang="EN-US" style="color: blue;">https://www.edraak.org</span></a></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: normal; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: right; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-spacerun: yes;">
</span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>6<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>-رخصة وقف العامة : </span><span dir="LTR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">ojuba.Org/wiki/waqf</span><span dir="RTL"></span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"><span dir="RTL"></span>/</span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: normal; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: right; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>7-موقع اسلام ويب<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>: </span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: normal; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: right; unicode-bidi: embed;">
<span dir="LTR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">http://fatwa.islamweb.net/fatwa/index.php?page=showfatwa&Option=FatwaId&Id=77883</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"جدول عادي";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt;
mso-para-margin-top:0in;
mso-para-margin-right:0in;
mso-para-margin-bottom:10.0pt;
mso-para-margin-left:0in;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri","sans-serif";
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:"Times New Roman";
mso-fareast-theme-font:minor-fareast;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:Arial;
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;}
</style>
<![endif]--></div>
راضي عبد الله البشير الخوالدةhttp://www.blogger.com/profile/02234909215966086916noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-8632077167072730429.post-5142549515533551652014-02-24T21:09:00.002+02:002014-02-24T21:09:34.778+02:00<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
<span style="background-color: white; color: #37404e; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; line-height: 18px;"><b><i><u><span style="font-size: x-large;">يا لنبؤات الشعراء!</span></u></i></b></span><br />
<span style="font-size: x-large;"><b><i><u><br style="background-color: white; color: #37404e; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; line-height: 18px;" /></u></i></b></span><span style="background-color: white; color: #37404e; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 18px;">لقَب العرب شاعرهم (أحمد بن الحسين ) لقبوه بالمتنبيء وهذا حال الشعراء ينظمون لنا القصيد فتظر فيه تلميحات لاحداث قادمة. واليوم ادعوكم لتأمل تنبؤات شاعرنا الكبير المرحوم محمد مهدي الجواهري في قصيدته الرائعة التي درسنا مقاطع منها في الصف السادس الابتدائي أيام كان هنالك منهاج للغة العربية في مدارسنا!!؟</span><br style="background-color: white; color: #37404e; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 18px;" /><span style="background-color: white; color: #37404e; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 18px;">القصيدة تعكس واقعنا المرير اليوم وتتسلسل في الضياع الذي تسلل الى السلسلة الناظم</span><span class="text_exposed_show" style="background-color: white; color: #37404e; display: inline; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 18px;">ة للامة وبدأ يقضم رموزها وها هو يحذرنا من ضياع الملاذ الاخير ؟<br />لنقرأ النص بتمعن واستمتاع ولو أنني أتوقع ردة فعل الكثيرين في قولهم وما لنا يا استاذ راضي تعيدنا الى مقاعد الدرس التي نخر خشبها سوس العمر المنقضي في زحمو اللهاث وراء علق الحياة<br /><br />لو استطعتُ نشرتُ الحزنَ والألما على فِلسْطينَ مسودّاً لها علما<br />ساءت نهاريَّ يقظاناً فجائعُها وسئن ليليَ إذ صُوِّرْنَ لي حلما<br />رمتُ السكوتَ حداداً يوم مَصْرَعِها فلو تُرِكتُ وشاني ما فتحت فم<br />أكلما عصفت بالشعب عاصفةٌ هوجاءُ نستصرخُ القرطاسَ والقلما ؟<br />هل أنقَذ الشام كُتابٌ بما كتبوا أو شاعرٌ صانَ بغداداً بما نظما<br />فما لقلبيَ جياشاً بعاطفةٍ لو كان يصدقُ فيها لاستفاضَ دما<br />حسب العواطف تعبيراً ومنقصةً أنْ ليس تضمنُ لا بُرءاً ولا سقما<br />ما سرني ومَضاءُ السيفِ يُعوزوني أني ملكتُ لساناً نافثاً ضَرما<br />دم يفور على الأعقاب فائرُهُ مهانةٌ ارتضي كفواً له الكلما<br />فاضت جروحُ فِلَسْطينٍ مذكرةً جرحاً بأنْدَلُسٍ للآن ما التأما<br />وما يقصِّر عن حزن به جدة حزن تجدده الذكرى إذا قَدُما<br />يا أُمةً غرها الإِقبالُ ناسيةً أن الزمانَ طوى من قبلها أمما<br />ماشت عواطفَها في الحكم فارتطمت مثلَ الزجاجِ بحد الصخرة ارتطما<br />وأسرعت في خطاها فوق طاقتها فأصبحت وهي تشكو الأيْنَ والسأما<br />وغرَّها رونقٌ الزهراء مكبرة أن الليالي عليها تخلع الظُّلَما<br />كانت كحالمةٍ حتى اذا انتبهتْ عضّتْ نواجذَها من حرقةٍ ندما<br />سيُلحقون فلسطيناً بأندلسٍ ويَعْطفون عليها البيتَ والحرما<br />ويسلبونَك بغداداً وجلقةً ويتركونِك لا لحماً ولا وضما<br />جزاء ما اصطنعت كفاك من نعمٍ بيضاء عند أناسٍ تجحد النعما<br />يا أمةً لخصوم ضدها احتكمت كيف ارتضيتِ خصيماً ظالماً حكما<br />بالمِدفع استشهدي إن كنت ناطقةً أو رُمْتِ أن تسمعي من يشتكي الصمما<br />وبالمظالمِ رُدي عنك مظلمةً أولا فأحقر ما في الكون مَنْ ظُلِما<br />سلي الحوادثَ والتأريخَ هل عرفا حقا ورأياً بغير القوةِ احتُرما<br />لا تطلُبي من يد الجبار مرحمةً ضعي على هامةٍ جبارةٍ قدما<br />باسم النظامات لاقت حتفَها أممٌ للفوضوية تشكو تلْكم النظما<br />لا تجمع العدلَ والتسليحَ أنظمةٌ الا كما جمعوا الجزارَ والغنما<br />من حيث دارتْ قلوبُ الثائرين رأتْ من السياسةِ قلباً بارداً شبما<br />أقسمتُ بالقوة المعتزِّ جانبُها ولست أعظمَ منها واجداً قسماً<br />إن التسامح في الاسلام ما حصدت منه العروبة الا الشوكَ والألما<br />حلتْ لها نجدة الأغيار فاندفعت لهم تزجي حقوقاً جمةً ودما<br />في حين لم تعرف الأقوامُ قاطبةً عند التزاحم الا الصارمَ الخذما<br />أعطت يداً لغريبٍ بات يقطعُها وكان يلثَمُها لو أنه لُطِما<br />أفنيتِ نفسَكِ فيما ازددتِ مِن كرم ألا تكفّين عن أعدائك الكرما<br />لابَّد من شيمٍ غُرٍّ فان جلبت هلكاً فلابد أن تستأصلي الشيما<br />فيا فِلَسْطينُ إن نَعْدمْكِ زاهرةً فلستِ أولَّ حقٍ غيلةً هُضِما<br />سُورٌ من الوَحْدةِ العصماءِ راعَهُمُ فاستحدثوا ثُغْرَةً جوفاءَ فانثلما<br />هزّت رزاياكِ أوتاراً لناهضةٍ في الشرق فاهتَجْنَ منها الشجوَ لا النغما<br />ثار الشبابُ ومن مثلُ الشباب اذا ريعَ الحمى وشُواظُ الغَيْرَةِ احتدما<br />يأبى دمٌ عربيٌ في عروقِهِمُ أنْ يُصبِحَ العربيُّ الحرُّ مهتضما<br />في كل ضاحيةٍ منهم مظاهرةٌ موحدين بها الأعلامَ والكلما<br />أفدي الذينَ إذا ما أزمةٌ أزَمَتْ في الشرق حُزناً عليها قصَّروا اللِمَما<br />ووحدَّتْ منهُمُ الأديانَ فارقةً والأمرَ مختلفاً والرأيَ مُقتَسمَا<br />لا يأبهون بارهابٍ إذا احتدَموا ولا بِمَصْرَعِهِمْ إن شعبُهم سَلِما</span></div>
راضي عبد الله البشير الخوالدةhttp://www.blogger.com/profile/02234909215966086916noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8632077167072730429.post-29241560381231700282013-11-06T21:44:00.000+02:002013-11-08T22:59:44.268+02:00<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
<br />
<b>حين ترحل أريفا ؟</b><br />
<span style="font-size: large;">أيه أريفا ,ها أنت ترحلين أخيرا بعد حكاية عشق لم تدم طويلا و كنا نظنها ستفظي الى عقد زواج كاثوليكي , ولكن يبدوا أن زرقة العيون الفرنسية لم تستطع مجاراة بياض الثلج الروسي فغَير العاشق الولهان طوقان قبلته ويمم شطر الشمال في موسم هجرة تعاكس حركة طيور سيبيريا المهاجرة جنوبا في هذا الخريف.</span><br />
<span style="font-size: large;">أريفا لمن يعرفها معشوقة طوقان السابقة والتي لا يحلوا لها من الحلو الا قضم الكعكة الصفراء أينما وجدت -يبدو أنه لم يعجبها نسبة الحلا في رمالنا الحاوية للكعك الاصفر فشحذت همم الديوك الفرنسية التي استنسرت وتحولت نسورا وعقبانا أغارت على رجال ملثمين في صحاري شمال مالى وجنوب الهقَار وغرب النيجر لتدافع عن قطع الكعك المخبؤة تحت الرمال اللاهبة وحينما تم لها ذلك أصبحت حسناء طامحة(بلغة أهالينا)حاردة ولان الزمان تغير ولم يعد هناك رجال ممن يصلحون الشأن فان القاضي قد حكم بالطلاق وهنا يتحفنا ولي الامر الذي باسمه نتكافأ مع كل النسور الفرنسية-يتحفنا بأن أريفا قد ارتحلت دون أن تكلفنا فلسا واحدا لانها هي من طلبت الطلاق.على كل حال لا أهمية لحساب ما تم صرفه في فترة الخطوبة التي طالت لعدة سنوات.</span><br />
<span style="font-size: large;">لكنني أتسأل : عندما رحلت أريفا , أم تجدوا حسناء أفضل من تلك الروسية الخرقاء والتي خربت بيتها مرارا بدءا من البيت الحجري في تشيرنوبل الى القلعة العائمة الغرقى في بحر بارنتس؟</span><br />
<span style="font-size: large;">لربما أدرك طوقان أن العم سام أصبح عجوزا وبدأت الاموال تنضب من جيوبه ودخل مرحلة الزهايمر كما كان حال ريغان , ولعله أدرك أن القارة العجوز لم تعد قادرة على اعداد العشاء لابنائها الجياع في اليونان واسبانيا والبرتغال؟</span><br />
<span style="font-size: large;">لذا فاننا نجده-طوقان- وببعد نظر وطول بال أطوا من قامته الممشوقة-نجده يحتار في خطاب ود الدب الروسي المستفيق من سباته بجسم مفتول العظلات وكذا يخطب ود التنين الصيني الذي بدأينفث لهيبه في كل مكان؟</span><br />
<span style="font-size: large;">ولكن سؤال أخير للسيد طوقان: ماذا لو خربت الخرقاء الروسية قبة عشك النووي فيد من ستطلب حينها؟</span></div>
راضي عبد الله البشير الخوالدةhttp://www.blogger.com/profile/02234909215966086916noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8632077167072730429.post-3530464741970924532013-10-22T23:56:00.001+02:002014-02-24T21:13:00.066+02:00<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
<div align="RIGHT" class="ctl" style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div align="CENTER" class="ctl" style="margin-bottom: 0cm;">
<u><span style="font-family: Courier 10 Pitch;"><span style="color: red; font-size: x-large;"><span lang="ar-EG"><i><b>بلعما
بين زمنين</b></i></span></span></span></u></div>
<div align="CENTER" class="ctl" style="margin-bottom: 0cm;">
<u><span style="font-family: Courier 10 Pitch;"><span style="color: red; font-size: x-large;"><span lang="ar-EG"><i><b><br /></b></i></span></span></span></u></div>
<div align="RIGHT" class="ctl" style="margin-bottom: 0cm;">
<span lang="ar-EG">اعداد</span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">:</span></span><span lang="ar-EG">راضي
عبد الله البشير الخوالدة </span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">-</span></span><span lang="ar-EG">بلعما</span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">-22/10/2013</span></span></div>
<div align="RIGHT" class="ctl" style="margin-bottom: 0cm;">
</div>
<div align="RIGHT" class="ctl" style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div align="RIGHT" class="ctl" style="margin-bottom: 0cm;">
<b><span style="font-size: large;"><br /></span></b></div>
<div align="RIGHT" class="ctl" style="margin-bottom: 0cm;">
<b><span style="font-size: large;"><span lang="ar-EG">أمامنا
صورة رائعة تختزل حكاية قرية اردنية من
خلال صورة للحظة مكانية وزمانية تؤرخ
لفترة منسية الا من روايات المشافهة عن
ذلك الزمن و التي للاسف بدأ يطويها النسان
في غياهبة وبدأت ذكرياته بالاضمحلال
والتلاشي بسبب وفاه الرواة المتتالية
وانقراض جيلهم آخذا معه الحكايات والذكريات
</span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">.</span></span></span></b></div>
<div align="RIGHT" class="ctl" style="margin-bottom: 0cm;">
<b><span style="font-size: large;"><span lang="ar-EG">وبدراسة
مستفيضة لهذه الصورة وهي من البوم المرحوم
سليمان سالم الرويضان يرحمه الله تعالى</span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">,
</span></span><span lang="ar-EG">و الصورة تعود لحوالي
خمسين سنة ماضية ولفترة آواخر الخمسينات
الىأوائل الستينيات من القرن الماضي
حيث ينتمي الطراز المعماري فيها الى الجيل
الثاني من البيوت في بلعما حيث تمثل الجيل
الاول في البيوت الطينية والحجرية المعتمدة
على حجارة الخرائب الاثرية والتي </span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">-</span></span><span lang="ar-EG">أي
البيوت</span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">-</span></span><span lang="ar-EG">تعود
بدايات انشائها الى أوائل القرن الماضي
حين بدأ الاستقرار السكاني وخصوصا الموسمي
لعشيرة الخوالدة في بلعما وأقصد بالموسمي
الشتوي حيث اتخذ الاهالي من الاقبية
الاثرية والخرائب القديمة والمغارات
والكهوف أماكن لسكناهم في بلعما</span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">.</span></span></span></b></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div align="RIGHT" class="ctl" style="margin-bottom: 0cm;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiMEPKLjDuKYIsyXaAhDGVnTa-gD6DOKN57sYyM6Af_qqWMoZDJx_qqLJBzR1MRFjCoR7_ai4m0n7B3676fdN2kssLybq8d-Te0WvDqZHv1D1EZjKtTvVdJB6ZwtQmVOdLKv_K5iL4WPYY/s1600/%D8%A8%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%A7+%D9%81%D9%8A+%D8%A7%D9%84%D8%AE%D9%85%D8%B3%D9%8A%D9%86%D8%A7%D8%AA.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><b><span style="font-size: large;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiMEPKLjDuKYIsyXaAhDGVnTa-gD6DOKN57sYyM6Af_qqWMoZDJx_qqLJBzR1MRFjCoR7_ai4m0n7B3676fdN2kssLybq8d-Te0WvDqZHv1D1EZjKtTvVdJB6ZwtQmVOdLKv_K5iL4WPYY/s640/%D8%A8%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%A7+%D9%81%D9%8A+%D8%A7%D9%84%D8%AE%D9%85%D8%B3%D9%8A%D9%86%D8%A7%D8%AA.jpg" height="432" width="640" /></span></b></a></div>
<b><span style="font-size: large;"><span lang="ar-EG">و
الجيل الثاني من البيوت هنا هو المتمثل
بالبيوت الطينية والحجرية المسقوفة
بالاسمنت والرمل </span>
</span></b></div>
<div align="RIGHT" class="ctl" style="margin-bottom: 0cm;">
<b><span style="font-size: large;"><span lang="ar-EG">الصورة
رائعة وواضحة المعالم ولعل البعض من
الاكبر سنا منا يمكن أن يتعرف الشخوص
الظاهرة فيها </span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">.</span></span></span></b></div>
<div align="RIGHT" class="ctl" style="margin-bottom: 0cm;">
<b><span style="font-size: large;"><span lang="ar-EG">وأجزم
القول بناءا على ذاكرتي للمكان والتي
تمتد للجيل اللاحق لهذه الصورة حيث تفتحت
ذاكرتي على المكان منذ بدايات عام</span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">1976
</span></span><span lang="ar-EG">حيث بيقيت غالبية
البيوت الظاهرة في الصورة موجودة حتى
أواسط الثمانينات وبقي بعضها ماثل للعيان
الى الان</span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">.</span></span><span lang="ar-EG">واسترشادا
بذكريات بعض ممن بقوا ممن عاصر تلك المرحلة والتي عاشت تلك الحقبة
في ذات المكان </span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">.</span></span></span></b></div>
<div align="RIGHT" class="ctl" style="margin-bottom: 0cm;">
<b><span style="font-size: large;"><span lang="ar-EG">وسأفسر
الصورة لكم ضمن نقاط محددة كالتالي</span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">:</span></span></span></b></div>
<div align="RIGHT" class="ctl" style="margin-bottom: 0cm;">
<b><span style="font-size: large;"><span lang="ar-EG">أولا</span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">-</span></span><span lang="ar-EG">مكان
التقاط الصورة وبدقة تصل الى أقرب </span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">10
</span></span><span lang="ar-EG">متر</span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">-
</span></span><span lang="ar-EG">من على البسطة</span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">(</span></span><span lang="ar-EG">البرندة</span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">)</span></span><span lang="ar-EG">أمام
مسجد بلعما القديم على الزاوية الشمالية
الغربية ولعل المصور كان يقف على
بسطة</span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">(</span></span><span lang="ar-EG">برندة</span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">)</span></span><span lang="ar-EG">المسجد
القديم والتي كانت مكان توسعته الحالية</span></span></b></div>
<div align="RIGHT" class="ctl" style="margin-bottom: 0cm;">
<b><span style="font-size: large;"><span lang="ar-EG">الثاني</span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">-</span></span><span lang="ar-EG">البيوت
الظاهرة في الصورة هي كما تشير اليها
الارقام وكالتالي</span></span></b></div>
<div align="RIGHT" class="ctl" style="margin-bottom: 0cm;">
<b><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">1-</span></span><span lang="ar-EG">بيت
فالح الطافش </span>
</span></b></div>
<div align="RIGHT" class="ctl" style="margin-bottom: 0cm;">
<b><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">2-</span></span><span lang="ar-EG">البيوت
العائدة لآل نزال علاوي وعيد النزال</span></span></b></div>
<div align="RIGHT" class="ctl" style="margin-bottom: 0cm;">
<b><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">3-</span></span><span lang="ar-EG">بيت
خليف الفريجات والد عبدالله وخلف الخليف
من الفريجات العثمان ولعله آخر هذه البيوت
هدما ولا تزال حجارته خلف عمارة مصطفى
العيد شمال الدوار</span></span></b></div>
<div align="RIGHT" class="ctl" style="margin-bottom: 0cm;">
<b><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">4-</span></span><span lang="ar-EG">بيت
سمور الخليف من الهديبات والد عيسى السمور
ويضهر ظلال أشجار الصبر التي كانت أمامه
واستمرت الى أوائل التسعينات </span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">.</span></span></span></b></div>
<div align="RIGHT" class="ctl" style="margin-bottom: 0cm;">
<b><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">5-</span></span><span lang="ar-EG">مجموعة
دور للعثمان وعلى ما أعتقد للصويصات </span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">.</span></span></span></b></div>
<div align="RIGHT" class="ctl" style="margin-bottom: 0cm;">
<b><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">6-</span></span><span lang="ar-EG">بيت
المرحوم عطا الثلجي والذي مكانه الآن
جمعية الزهراء شمال الدوار</span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">.</span></span><span lang="ar-EG">وكان
صاحبه آنذاك المرحوم عباس البرغش</span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">.</span></span></span></b></div>
<div align="RIGHT" class="ctl" style="margin-bottom: 0cm;">
<b><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">7-</span></span><span lang="ar-EG">بيت
أحمد المليح والد أبو سف محمد أحمد المليح
وقد اشتراه الاستاذ خليف العباس ولا تزال
الغرفتان قأئمتان على ما أظن خاف دار خليف
العباس الحالية</span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">.</span></span></span></b></div>
<div align="RIGHT" class="ctl" style="margin-bottom: 0cm;">
<b><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">8-</span></span><span lang="ar-EG">بيت
حمد المفضي العثمان ومكانها الان دار
عايد محمود السالم</span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">.</span></span></span></b></div>
<div align="RIGHT" class="ctl" style="margin-bottom: 0cm;">
<b><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">9-</span></span><span lang="ar-EG">بيت
جبر الحسن العليان وقد حازه المرابي عيسى
السالم الور وكان يحتوي أول عيادة في
بلعما وأظنها بقيت تشغله حتى نهاية
السبعينيات</span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">.</span></span></span></b></div>
<div align="RIGHT" class="ctl" style="margin-bottom: 0cm;">
<b><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">10-</span></span><span lang="ar-EG">بيت
خلف العلي أبو ناقوس</span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">.</span></span></span></b></div>
<div align="RIGHT" class="ctl" style="margin-bottom: 0cm;">
<b><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">11-</span></span><span lang="ar-EG">بيت
عبد الله الشرقي العثمان وبجانبه بيت
أحمد النوري العثمان من الجهة الشمالية</span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">.</span></span></span></b></div>
<div align="RIGHT" class="ctl" style="margin-bottom: 0cm;">
<b><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">12-</span></span><span lang="ar-EG">بيت
لآحد القعمان</span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">-</span></span><span lang="ar-EG">من
الهديبات</span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">-</span></span><span lang="ar-EG">كانت
تسكنه المرحومة فضية القعمان والدة خليف
الرمضان يرحمه الله</span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">.</span></span></span></b></div>
<div align="RIGHT" class="ctl" style="margin-bottom: 0cm;">
<b><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">13-</span></span><span lang="ar-EG">كرم
المرحوم سليم القعيمان وكان من أقدم ما
زرع من شجر في بلعما وللعلم فان السروتين
الكبيرتين من بقايا أشجار المرحوم أحمد
الفرج الشنوان لا تظهران في الصورة وهما
قد زرعتا في أواخر الخمسينيات</span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">.</span></span><span lang="ar-EG">أما
الزيتون في الرافعية فأقدمه يعود لاواخر
الستينيات</span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">.</span></span></span></b></div>
<div align="RIGHT" class="ctl" style="margin-bottom: 0cm;">
<b><span style="font-size: large;"><span lang="ar-EG">ثانيا</span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">:
</span></span><span lang="ar-EG">تظهر في الصورة السهول
والجبال الشمالية لبلعما ويلحظ الطريق
الصاعد عبر حي نزال نحو المداوير والمعمرية
وعين </span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">(14)
</span></span><span lang="ar-EG">والطريق الممتد شمالا
الى الرافعية والنزهة ولا يظهر أي أثر
لبيوت مبنية ولكن يمكن ملاحظة بيوت الشعر</span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">.</span></span></span></b></div>
<div align="RIGHT" class="ctl" style="margin-bottom: 0cm;">
<b><span style="font-size: large;"><br /></span></b></div>
<div align="RIGHT" class="ctl" style="margin-bottom: 0cm;">
<b><span style="font-size: large;"><span lang="ar-EG">ثالثا
</span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">:</span></span><span lang="ar-EG">الصورة
ملتقطة في فصل الصيف بعيد الظهر ولكن قبيل
العصر حسبما توحي الظلال </span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">.</span></span></span></b></div>
<div align="RIGHT" class="ctl" style="margin-bottom: 0cm;">
<b><span style="font-size: large;"><span lang="ar-EG">رابعا</span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">:
</span></span><span lang="ar-EG">لا يوجد مشاه أو حركة
سكانية أمام البيوت فبدا المكان مهجورا
كأن لا حياة فيه وذلك لأن اغلبية السكان
كانت ترتحل الى المشاريق</span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">-</span></span><span lang="ar-EG">الجوبة
والخان والنمرة</span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">-</span></span><span lang="ar-EG">لأجل
موسم الحصاد</span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">.</span></span><span lang="ar-EG">أو
غربا نحو خريسان والحصب ولربما شمالا نحو
سهول اربد أو جبال عجلون لرعي أغنامهم</span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">.</span></span></span></b></div>
<div align="RIGHT" class="ctl" style="margin-bottom: 0cm;">
<b><span style="font-size: large;"><span lang="ar-EG">خامسا</span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">:
</span></span><span lang="ar-EG">لباس الفرسان</span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">-</span></span><span lang="ar-EG">الشرطة</span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">-
</span></span><span lang="ar-EG">وخيولهم وعلاقتهم
الحسنة مع الاهالي آنذاك حيث كانت بدايات
وجود مخفر في بلعما في الستينيات من القرن
الماضي</span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">.</span></span></span></b></div>
<div align="RIGHT" class="ctl" style="margin-bottom: 0cm;">
<b><span style="font-size: large;"><span lang="ar-EG">سادسا</span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">:</span></span><span lang="ar-EG">صعوبة
التعرف على الشخوص الظاهرين في الصورة
ولكن الوالدة تجزم أن لابس الثوب الذي
يعتمر شماغا مثنيا للخلف وهو خلف رأس
الحصان وتجزم أنه المرحوم ندى الهلال
الخليفة من الهديبات بناءا على طريقته
في لبس الشماغ وسحنة الوجه أما الاخرين
فحبذا من يتعرف عليهم أن يرسل اينا
بأسمائهم</span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">.</span></span></span></b></div>
<div align="RIGHT" class="ctl" style="margin-bottom: 0cm;">
<b><span style="font-size: large;"><br /></span></b></div>
<div align="RIGHT" class="ctl" style="margin-bottom: 0cm;">
<b><span style="font-size: large;"><span lang="ar-EG">ولقد
قمنا بالتقاط الصورة الحديثة من نفس موقع
التقاط الصورة القديمة وذلك من الشباك
العلوي للطابق الثاني لمسجد بلعما القديم
ولاحظ التغير الهائل الحاصل في الصورة</span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">.
</span></span>
</span></b></div>
<div align="RIGHT" class="ctl" style="margin-bottom: 0cm;">
<b><span style="font-size: large;"><br /></span></b></div>
<div align="RIGHT" class="ctl" style="margin-bottom: 0cm;">
<b><span style="font-size: large;"><br /></span></b></div>
<div align="RIGHT" class="ctl" style="margin-bottom: 0cm;">
<b><span style="font-size: large;"><span lang="ar-EG">و
أخيرا من المفيد القول أن التاريخ ملهم
الحاضر وراسم صورة المستقبل ونحن هنا
ضمن مجال محاولة نقل شيء عن الماضي الى
أبنائنا وأجيالنا اللاحقة حول بلادهم
وأجدادهم وحبذا لو زودنا كل من لديه
متعلقات مصورة أو مكتوبة عن ذلك بنسخة
منها ليصار الى دراستها ونشرها بعون الله
ولكم كل الشكر والتقدير</span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US">.</span></span></span></b></div>
<b><span style="font-size: large;"><br /></span></b>
<br />
<div align="RIGHT" class="ctl" style="margin-bottom: 0cm;">
<span lang="ar-EG" style="font-size: large;"><b>راضي
الخوالدة</b></span></div>
<b><span style="font-size: large;"><br /></span></b>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhLv2p2LiqzI-s7dWFTgPRAkA0hYtbcluhjnxCUE4z-ZbkxViSO7_djHAvVhQZUsRk54A4kPQLQVAGIDbuvfcIIi8lxtdWAlynGA6sJ-ycK8l9HQ-By9K0xHj6XNYELPfXeNDih5fyWleQ/s1600/%D8%A8%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%A7.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><b><span style="font-size: large;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhLv2p2LiqzI-s7dWFTgPRAkA0hYtbcluhjnxCUE4z-ZbkxViSO7_djHAvVhQZUsRk54A4kPQLQVAGIDbuvfcIIi8lxtdWAlynGA6sJ-ycK8l9HQ-By9K0xHj6XNYELPfXeNDih5fyWleQ/s640/%D8%A8%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%A7.jpg" height="480" width="640" /></span></b></a></div>
</div>
راضي عبد الله البشير الخوالدةhttp://www.blogger.com/profile/02234909215966086916noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-8632077167072730429.post-88754013935678665592013-08-16T23:34:00.000+02:002013-08-16T23:34:05.536+02:00رسالة الى فرعون مصر<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
<style type="text/css">P { margin-bottom: 0.21cm; text-align: right; }</style>
<div align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm;">
<span lang="ar-EG"><span style="color: orange;"><span style="font-size: medium;"> </span></span></span>
<style type="text/css">P { margin-bottom: 0.21cm; text-align: right; }</style>
</div>
<div align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="color: crimson;"><span style="font-size: large;"><span lang="ar-EG">رسالة
الى فرعون مصر</span></span></span></div>
<div align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm;">
<span lang="ar-EG"><span style="color: orange;"><span style="font-size: medium;">شعر
</span></span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">:
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">د</span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">/
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="color: darkblue;"><span style="font-size: medium;">عبد
الرحمن صالح العشماوي</span></span><span style="font-size: medium;">
</span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;"><br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="color: green;"><span style="font-size: medium;">الرياض
– الإزدهار </span></span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="color: green;"><span style="font-size: medium;">1413</span></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="color: green;"><span style="font-size: medium;">هـ</span></span><span style="font-size: medium;">
</span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;"><br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">فرعونُ
، عقلك لم يزل مخدوعا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">***
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">وزمام
حكمك لم يزل مقطوعا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;"><br /><br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">مازلت
يا فرعون غراً تابعًا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">***
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">وتظن
نفسك قائدًا متبوعا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;"><br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">فرعون
، أنتَ الرَّمْزُ سُمُّكَ لم يزل </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">***
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">يجري
بأفئدة الطغاةِ نقيعا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;"><br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">خضِّب
يمينك بالدماءِ ، وقلْ لنا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">:***
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">إني
أنفِّذ أمريَ المشروعا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;"><br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">قطِّعْ
رؤوس المصلحين فإنهم </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">***
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">يبغون
منك إلى الإله رجوعا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;"><br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">واملأْ
سجونك ، ثم قُلْ </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">:</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">إني
هنا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">***
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">لأحارب
الإرهابَ والتقطيعا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;"><br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">طاردْ
بجندك كلَّ صاحب مبدءٍ </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">***
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">يأبى
لقانون الضلال خضوعا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;"><br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">واركض
وراءَ شبابِ </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">"</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">مصرَ</span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">"
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">لأنهم
</span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">**
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">رفعوا
الجباهَ وحاربوا التطبيعا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;"><br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">هم
يصعدون إلى السماءِ وأنتَ في </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">***
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">أوحال
وهمِك ما تزال وَضيعا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;"><br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">هم
يلجؤون إلى الإله وأنت لا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">***
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">يرضيك
إلاَّ أن تسوق قطيعا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;"><br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">هم
ينظرون بأَعيُنٍ مجلوَّةٍ </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">****
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">فيرون
فعلك في العباد شنيعا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;"><br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">عرفوا
حقيقةَ سحرِ مَنْ جمَّعْتَهم </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">***
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">ورأوا
عصا موسى تُخيف جموعا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;"><br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">ورأوا
جباه الساحرين تعفَّرتْ </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">***
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">سجدوا
لربّ العالمين خشوعا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;"><br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">ورأوك
تستبقي النساء رهائناً </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">***
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">وتُدير
قتلاً في الرجال فظيعا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;"><br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">ورأوك
في غيِّ التطاول سادراً </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">***
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">فتبرؤوا
مما جنيتَ جميعا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;"><br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">نظروا
إليك فأنكروكَ لأنـّهم </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">***
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">عرفوكَ
في طرق الخداع ضليعا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;"><br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">لكَ
كلَّ يومٍ قَوْلةٌ تُلغي بها </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">***
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">ما
قلتَ أمسِ ، وتحسن الترقيعا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;"><br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">ما
مصرُ يا فرعونُ إلاَّ حرَّةٌ </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">***
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">تأبى
إلى غير العَفافِ نزوعا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;"><br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">لكنّها
سُلِبَتْ عباءةَ طُهرها </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">***
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">وخلعْتَ
أنتَ حجابها لتضيعا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;"><br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">وأكلْتَ
أصناف الطعام ، ومصرُ في </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">***
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">ضَنْكٍ
شديد لا تنال ضريعا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;"><br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">عجباً
، متى تبني لنفسكَ منزلاً </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">***
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">في
الحقِّ ، تملأ مقلتيك دموعا؟</span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">!
<br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">أتظنُّ
هامان الذي استنجدتَه </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">***
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">مازال
يُوقد للولاءِ شموعا؟</span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">!
<br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">أتظنّه
مازال يبني صرحَه </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">***
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">حتى
تُطيق إلى السماءِ طلوعا؟</span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">!
<br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">أنسيتَ
قارونَ الذي زرع الهوى </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">***
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">في
قلبه حتى استطال فروعا؟</span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">!
<br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">خُسِفَتْ
به الأرضُ التي أبدى لها </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">***
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">خُيَلاَءَه
، وغدا بها مخدوعا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;"><br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">ضاعت
مفاتيح الخزائن واختفى </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">***
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">قارونُ
، لم يرَ في العباد شفيعا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;"><br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">سلْ
عنه أرضك حين لم تترك له </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">***
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">أثراً
، ولا للصوت منه سميعا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;"><br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">أنسيتَ
يا فرعون أنك غارقٌ </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">***
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">في
اليَمِّ تعصر قلبكَ المفجوعا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;"><br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">أنسيت
رَهْوَ البحر حين ولجْتَه </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">***
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">فرأيتَ
نفسك في الخضمِّ صريعا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;"><br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">شرِّق
وغرّبْ كيف شِئْتَ فإننا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">***
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">لا
نجهل التطبيل والتلميعا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;"><br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">أبشرْ
فإن الفجر سوف يُريق من </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">***
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">كأسِ
الظلامِ شرابَك المنقوعا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;"><br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">ولسوف
تفتح مصرُ صَفْحة عزِّها </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">***
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">ولسوف
يغدو رأسها مرفوعا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;"><br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">فرعونُ
، لا يخدعْك وهمْك إنني </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">***
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">أبصرتُ
طفلاً في حماكَ رضيعا</span></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br />
</div>
<div id="stcpDiv" style="left: -1988px; position: absolute; top: -1999px;">
<span style="font-size: 24px; line-height: normal;"><div style="text-align: center;">
<span style="color: crimson;">رسالة الى فرعون مصر</span></div>
</span>
<br />
<br />
<br />
<span style="font-size: 18px; line-height: normal;"><div style="text-align: center;">
<span style="color: orange;">شعر </span>: د/ <span style="color: darkblue;">عبد الرحمن صالح العشماوي</span>
<br />
<span style="color: green;">الرياض – الإزدهار 1413هـ</span>
<br />
<br />
فرعونُ ، عقلك لم يزل مخدوعا *** وزمام حكمك لم يزل مقطوعا
<br />
<br />
<br />
مازلت يا فرعون غراً تابعًا *** وتظن نفسك قائدًا متبوعا
<br />
<br />
فرعون ، أنتَ الرَّمْزُ سُمُّكَ لم يزل *** يجري بأفئدة الطغاةِ نقيعا
<br />
<br />
خضِّب يمينك بالدماءِ ، وقلْ لنا :*** إني أنفِّذ أمريَ المشروعا
<br />
<br />
قطِّعْ رؤوس المصلحين فإنهم *** يبغون منك إلى الإله رجوعا
<br />
<br />
واملأْ سجونك ، ثم قُلْ :إني هنا *** لأحارب الإرهابَ والتقطيعا
<br />
<br />
طاردْ بجندك كلَّ صاحب مبدءٍ *** يأبى لقانون الضلال خضوعا
<br />
<br />
واركض وراءَ شبابِ "مصرَ" لأنهم ** رفعوا الجباهَ وحاربوا التطبيعا
<br />
<br />
هم يصعدون إلى السماءِ وأنتَ في *** أوحال وهمِك ما تزال وَضيعا
<br />
<br />
هم يلجؤون إلى الإله وأنت لا *** يرضيك إلاَّ أن تسوق قطيعا
<br />
<br />
هم ينظرون بأَعيُنٍ مجلوَّةٍ **** فيرون فعلك في العباد شنيعا
<br />
<br />
عرفوا حقيقةَ سحرِ مَنْ جمَّعْتَهم *** ورأوا عصا موسى تُخيف جموعا
<br />
<br />
ورأوا جباه الساحرين تعفَّرتْ *** سجدوا لربّ العالمين خشوعا
<br />
<br />
ورأوك تستبقي النساء رهائناً *** وتُدير قتلاً في الرجال فظيعا
<br />
<br />
ورأوك في غيِّ التطاول سادراً *** فتبرؤوا مما جنيتَ جميعا
<br />
<br />
نظروا إليك فأنكروكَ لأنـّهم *** عرفوكَ في طرق الخداع ضليعا
<br />
<br />
لكَ كلَّ يومٍ قَوْلةٌ تُلغي بها *** ما قلتَ أمسِ ، وتحسن الترقيعا
<br />
<br />
ما مصرُ يا فرعونُ إلاَّ حرَّةٌ *** تأبى إلى غير العَفافِ نزوعا
<br />
<br />
لكنّها سُلِبَتْ عباءةَ طُهرها *** وخلعْتَ أنتَ حجابها لتضيعا
<br />
<br />
وأكلْتَ أصناف الطعام ، ومصرُ في *** ضَنْكٍ شديد لا تنال ضريعا
<br />
<br />
عجباً ، متى تبني لنفسكَ منزلاً *** في الحقِّ ، تملأ مقلتيك دموعا؟!
<br />
<br />
أتظنُّ هامان الذي استنجدتَه *** مازال يُوقد للولاءِ شموعا؟!
<br />
<br />
أتظنّه مازال يبني صرحَه *** حتى تُطيق إلى السماءِ طلوعا؟!
<br />
<br />
أنسيتَ قارونَ الذي زرع الهوى *** في قلبه حتى استطال فروعا؟!
<br />
<br />
خُسِفَتْ به الأرضُ التي أبدى لها *** خُيَلاَءَه ، وغدا بها مخدوعا
<br />
<br />
ضاعت مفاتيح الخزائن واختفى *** قارونُ ، لم يرَ في العباد شفيعا
<br />
<br />
سلْ عنه أرضك حين لم تترك له *** أثراً ، ولا للصوت منه سميعا
<br />
<br />
أنسيتَ يا فرعون أنك غارقٌ *** في اليَمِّ تعصر قلبكَ المفجوعا
<br />
<br />
أنسيت رَهْوَ البحر حين ولجْتَه *** فرأيتَ نفسك في الخضمِّ صريعا
<br />
<br />
شرِّق وغرّبْ كيف شِئْتَ فإننا *** لا نجهل التطبيل والتلميعا
<br />
<br />
أبشرْ فإن الفجر سوف يُريق من *** كأسِ الظلامِ شرابَك المنقوعا
<br />
<br />
ولسوف تفتح مصرُ صَفْحة عزِّها *** ولسوف يغدو رأسها مرفوعا
<br />
<br />
فرعونُ ، لا يخدعْك وهمْك إنني *** أبصرتُ طفلاً في حماكَ رضيعا</div>
</span>
<br />
- See more at: http://www.nawafithna.net/topic-76346.html#sthash.gcGaDenC.dpuf
<style type="text/css">P { margin-bottom: 0.21cm; text-align: right; }</style>
<div align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm;">
<span lang="ar-EG"><span style="color: orange;"><span style="font-size: medium;">شعر
</span></span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">:
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">د</span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">/
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="color: darkblue;"><span style="font-size: medium;">عبد
الرحمن صالح العشماوي</span></span><span style="font-size: medium;">
</span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;"><br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="color: green;"><span style="font-size: medium;">الرياض
– الإزدهار </span></span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="color: green;"><span style="font-size: medium;">1413</span></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="color: green;"><span style="font-size: medium;">هـ</span></span><span style="font-size: medium;">
</span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;"><br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">فرعونُ
، عقلك لم يزل مخدوعا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">***
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">وزمام
حكمك لم يزل مقطوعا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;"><br /><br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">مازلت
يا فرعون غراً تابعًا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">***
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">وتظن
نفسك قائدًا متبوعا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;"><br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">فرعون
، أنتَ الرَّمْزُ سُمُّكَ لم يزل </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">***
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">يجري
بأفئدة الطغاةِ نقيعا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;"><br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">خضِّب
يمينك بالدماءِ ، وقلْ لنا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">:***
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">إني
أنفِّذ أمريَ المشروعا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;"><br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">قطِّعْ
رؤوس المصلحين فإنهم </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">***
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">يبغون
منك إلى الإله رجوعا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;"><br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">واملأْ
سجونك ، ثم قُلْ </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">:</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">إني
هنا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">***
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">لأحارب
الإرهابَ والتقطيعا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;"><br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">طاردْ
بجندك كلَّ صاحب مبدءٍ </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">***
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">يأبى
لقانون الضلال خضوعا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;"><br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">واركض
وراءَ شبابِ </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">"</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">مصرَ</span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">"
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">لأنهم
</span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">**
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">رفعوا
الجباهَ وحاربوا التطبيعا</span></span></div>
<div align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm;">
<span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;"> </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;"><br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">هم
يصعدون إلى السماءِ وأنتَ في </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">***
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">أوحال
وهمِك ما تزال وَضيعا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;"><br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">هم
يلجؤون إلى الإله وأنت لا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">***
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">يرضيك
إلاَّ أن تسوق قطيعا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;"><br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">هم
ينظرون بأَعيُنٍ مجلوَّةٍ </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">****
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">فيرون
فعلك في العباد شنيعا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;"><br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">عرفوا
حقيقةَ سحرِ مَنْ جمَّعْتَهم </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">***
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">ورأوا
عصا موسى تُخيف جموعا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;"><br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">ورأوا
جباه الساحرين تعفَّرتْ </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">***
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">سجدوا
لربّ العالمين خشوعا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;"><br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">ورأوك
تستبقي النساء رهائناً </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">***
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">وتُدير
قتلاً في الرجال فظيعا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;"><br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">ورأوك
في غيِّ التطاول سادراً </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">***
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">فتبرؤوا
مما جنيتَ جميعا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;"><br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">نظروا
إليك فأنكروكَ لأنـّهم </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">***
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">عرفوكَ
في طرق الخداع ضليعا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;"><br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">لكَ
كلَّ يومٍ قَوْلةٌ تُلغي بها </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">***
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">ما
قلتَ أمسِ ، وتحسن الترقيعا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;"><br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">ما
مصرُ يا فرعونُ إلاَّ حرَّةٌ </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">***
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">تأبى
إلى غير العَفافِ نزوعا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;"><br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">لكنّها
سُلِبَتْ عباءةَ طُهرها </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">***
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">وخلعْتَ
أنتَ حجابها لتضيعا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;"><br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">وأكلْتَ
أصناف الطعام ، ومصرُ في </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">***
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">ضَنْكٍ
شديد لا تنال ضريعا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;"><br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">عجباً
، متى تبني لنفسكَ منزلاً </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">***
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">في
الحقِّ ، تملأ مقلتيك دموعا؟</span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">!
<br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">أتظنُّ
هامان الذي استنجدتَه </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">***
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">مازال
يُوقد للولاءِ شموعا؟</span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">!
<br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">أتظنّه
مازال يبني صرحَه </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">***
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">حتى
تُطيق إلى السماءِ طلوعا؟</span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">!
<br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">أنسيتَ
قارونَ الذي زرع الهوى </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">***
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">في
قلبه حتى استطال فروعا؟</span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">!
<br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">خُسِفَتْ
به الأرضُ التي أبدى لها </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">***
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">خُيَلاَءَه
، وغدا بها مخدوعا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;"><br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">ضاعت
مفاتيح الخزائن واختفى </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">***
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">قارونُ
، لم يرَ في العباد شفيعا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;"><br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">سلْ
عنه أرضك حين لم تترك له </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">***
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">أثراً
، ولا للصوت منه سميعا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;"><br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">أنسيتَ
يا فرعون أنك غارقٌ </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">***
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">في
اليَمِّ تعصر قلبكَ المفجوعا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;"><br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">أنسيت
رَهْوَ البحر حين ولجْتَه </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">***
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">فرأيتَ
نفسك في الخضمِّ صريعا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;"><br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">شرِّق
وغرّبْ كيف شِئْتَ فإننا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">***
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">لا
نجهل التطبيل والتلميعا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;"><br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">أبشرْ
فإن الفجر سوف يُريق من </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">***
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">كأسِ
الظلامِ شرابَك المنقوعا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;"><br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">ولسوف
تفتح مصرُ صَفْحة عزِّها </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">***
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">ولسوف
يغدو رأسها مرفوعا </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;"><br /></span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">فرعونُ
، لا يخدعْك وهمْك إنني </span></span><span style="font-family: Liberation Serif, serif;"><span lang="en-US"><span style="font-size: medium;">***
</span></span></span><span lang="ar-EG"><span style="font-size: medium;">أبصرتُ
طفلاً في حماكَ رضيعا</span></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br />
</div>
</div>
<div id="stcpDiv" style="left: -1988px; position: absolute; top: -1999px;">
<span style="font-size: 24px; line-height: normal;"><div style="text-align: center;">
<span style="color: crimson;">رسالة الى فرعون مصر</span></div>
</span>
<br />
<br />
<br />
<span style="font-size: 18px; line-height: normal;"><div style="text-align: center;">
<span style="color: orange;">شعر </span>: د/ <span style="color: darkblue;">عبد الرحمن صالح العشماوي</span>
<br />
<span style="color: green;">الرياض – الإزدهار 1413هـ</span>
<br />
<br />
فرعونُ ، عقلك لم يزل مخدوعا *** وزمام حكمك لم يزل مقطوعا
<br />
<br />
<br />
مازلت يا فرعون غراً تابعًا *** وتظن نفسك قائدًا متبوعا
<br />
<br />
فرعون ، أنتَ الرَّمْزُ سُمُّكَ لم يزل *** يجري بأفئدة الطغاةِ نقيعا
<br />
<br />
خضِّب يمينك بالدماءِ ، وقلْ لنا :*** إني أنفِّذ أمريَ المشروعا
<br />
<br />
قطِّعْ رؤوس المصلحين فإنهم *** يبغون منك إلى الإله رجوعا
<br />
<br />
واملأْ سجونك ، ثم قُلْ :إني هنا *** لأحارب الإرهابَ والتقطيعا
<br />
<br />
طاردْ بجندك كلَّ صاحب مبدءٍ *** يأبى لقانون الضلال خضوعا
<br />
<br />
واركض وراءَ شبابِ "مصرَ" لأنهم ** رفعوا الجباهَ وحاربوا التطبيعا
<br />
<br />
هم يصعدون إلى السماءِ وأنتَ في *** أوحال وهمِك ما تزال وَضيعا
<br />
<br />
هم يلجؤون إلى الإله وأنت لا *** يرضيك إلاَّ أن تسوق قطيعا
<br />
<br />
هم ينظرون بأَعيُنٍ مجلوَّةٍ **** فيرون فعلك في العباد شنيعا
<br />
<br />
عرفوا حقيقةَ سحرِ مَنْ جمَّعْتَهم *** ورأوا عصا موسى تُخيف جموعا
<br />
<br />
ورأوا جباه الساحرين تعفَّرتْ *** سجدوا لربّ العالمين خشوعا
<br />
<br />
ورأوك تستبقي النساء رهائناً *** وتُدير قتلاً في الرجال فظيعا
<br />
<br />
ورأوك في غيِّ التطاول سادراً *** فتبرؤوا مما جنيتَ جميعا
<br />
<br />
نظروا إليك فأنكروكَ لأنـّهم *** عرفوكَ في طرق الخداع ضليعا
<br />
<br />
لكَ كلَّ يومٍ قَوْلةٌ تُلغي بها *** ما قلتَ أمسِ ، وتحسن الترقيعا
<br />
<br />
ما مصرُ يا فرعونُ إلاَّ حرَّةٌ *** تأبى إلى غير العَفافِ نزوعا
<br />
<br />
لكنّها سُلِبَتْ عباءةَ طُهرها *** وخلعْتَ أنتَ حجابها لتضيعا
<br />
<br />
وأكلْتَ أصناف الطعام ، ومصرُ في *** ضَنْكٍ شديد لا تنال ضريعا
<br />
<br />
عجباً ، متى تبني لنفسكَ منزلاً *** في الحقِّ ، تملأ مقلتيك دموعا؟!
<br />
<br />
أتظنُّ هامان الذي استنجدتَه *** مازال يُوقد للولاءِ شموعا؟!
<br />
<br />
أتظنّه مازال يبني صرحَه *** حتى تُطيق إلى السماءِ طلوعا؟!
<br />
<br />
أنسيتَ قارونَ الذي زرع الهوى *** في قلبه حتى استطال فروعا؟!
<br />
<br />
خُسِفَتْ به الأرضُ التي أبدى لها *** خُيَلاَءَه ، وغدا بها مخدوعا
<br />
<br />
ضاعت مفاتيح الخزائن واختفى *** قارونُ ، لم يرَ في العباد شفيعا
<br />
<br />
سلْ عنه أرضك حين لم تترك له *** أثراً ، ولا للصوت منه سميعا
<br />
<br />
أنسيتَ يا فرعون أنك غارقٌ *** في اليَمِّ تعصر قلبكَ المفجوعا
<br />
<br />
أنسيت رَهْوَ البحر حين ولجْتَه *** فرأيتَ نفسك في الخضمِّ صريعا
<br />
<br />
شرِّق وغرّبْ كيف شِئْتَ فإننا *** لا نجهل التطبيل والتلميعا
<br />
<br />
أبشرْ فإن الفجر سوف يُريق من *** كأسِ الظلامِ شرابَك المنقوعا
<br />
<br />
ولسوف تفتح مصرُ صَفْحة عزِّها *** ولسوف يغدو رأسها مرفوعا
<br />
<br />
فرعونُ ، لا يخدعْك وهمْك إنني *** أبصرتُ طفلاً في حماكَ رضيعا</div>
</span>
<br />
- See more at: http://www.nawafithna.net/topic-76346.html#sthash.gcGaDenC.dpuf<div id="stcpDiv" style="left: -1988px; position: absolute; top: -1999px;">
<span style="font-size: 24px; line-height: normal;"><div style="text-align: center;">
<span style="color: crimson;">رسالة الى فرعون مصر</span></div>
</span>
<br />
<br />
<br />
<span style="font-size: 18px; line-height: normal;"><div style="text-align: center;">
<span style="color: orange;">شعر </span>: د/ <span style="color: darkblue;">عبد الرحمن صالح العشماوي</span>
<br />
<span style="color: green;">الرياض – الإزدهار 1413هـ</span>
<br />
<br />
فرعونُ ، عقلك لم يزل مخدوعا *** وزمام حكمك لم يزل مقطوعا
<br />
<br />
<br />
مازلت يا فرعون غراً تابعًا *** وتظن نفسك قائدًا متبوعا
<br />
<br />
فرعون ، أنتَ الرَّمْزُ سُمُّكَ لم يزل *** يجري بأفئدة الطغاةِ نقيعا
<br />
<br />
خضِّب يمينك بالدماءِ ، وقلْ لنا :*** إني أنفِّذ أمريَ المشروعا
<br />
<br />
قطِّعْ رؤوس المصلحين فإنهم *** يبغون منك إلى الإله رجوعا
<br />
<br />
واملأْ سجونك ، ثم قُلْ :إني هنا *** لأحارب الإرهابَ والتقطيعا
<br />
<br />
طاردْ بجندك كلَّ صاحب مبدءٍ *** يأبى لقانون الضلال خضوعا
<br />
<br />
واركض وراءَ شبابِ "مصرَ" لأنهم ** رفعوا الجباهَ وحاربوا التطبيعا
<br />
<br />
هم يصعدون إلى السماءِ وأنتَ في *** أوحال وهمِك ما تزال وَضيعا
<br />
<br />
هم يلجؤون إلى الإله وأنت لا *** يرضيك إلاَّ أن تسوق قطيعا
<br />
<br />
هم ينظرون بأَعيُنٍ مجلوَّةٍ **** فيرون فعلك في العباد شنيعا
<br />
<br />
عرفوا حقيقةَ سحرِ مَنْ جمَّعْتَهم *** ورأوا عصا موسى تُخيف جموعا
<br />
<br />
ورأوا جباه الساحرين تعفَّرتْ *** سجدوا لربّ العالمين خشوعا
<br />
<br />
ورأوك تستبقي النساء رهائناً *** وتُدير قتلاً في الرجال فظيعا
<br />
<br />
ورأوك في غيِّ التطاول سادراً *** فتبرؤوا مما جنيتَ جميعا
<br />
<br />
نظروا إليك فأنكروكَ لأنـّهم *** عرفوكَ في طرق الخداع ضليعا
<br />
<br />
لكَ كلَّ يومٍ قَوْلةٌ تُلغي بها *** ما قلتَ أمسِ ، وتحسن الترقيعا
<br />
<br />
ما مصرُ يا فرعونُ إلاَّ حرَّةٌ *** تأبى إلى غير العَفافِ نزوعا
<br />
<br />
لكنّها سُلِبَتْ عباءةَ طُهرها *** وخلعْتَ أنتَ حجابها لتضيعا
<br />
<br />
وأكلْتَ أصناف الطعام ، ومصرُ في *** ضَنْكٍ شديد لا تنال ضريعا
<br />
<br />
عجباً ، متى تبني لنفسكَ منزلاً *** في الحقِّ ، تملأ مقلتيك دموعا؟!
<br />
<br />
أتظنُّ هامان الذي استنجدتَه *** مازال يُوقد للولاءِ شموعا؟!
<br />
<br />
أتظنّه مازال يبني صرحَه *** حتى تُطيق إلى السماءِ طلوعا؟!
<br />
<br />
أنسيتَ قارونَ الذي زرع الهوى *** في قلبه حتى استطال فروعا؟!
<br />
<br />
خُسِفَتْ به الأرضُ التي أبدى لها *** خُيَلاَءَه ، وغدا بها مخدوعا
<br />
<br />
ضاعت مفاتيح الخزائن واختفى *** قارونُ ، لم يرَ في العباد شفيعا
<br />
<br />
سلْ عنه أرضك حين لم تترك له *** أثراً ، ولا للصوت منه سميعا
<br />
<br />
أنسيتَ يا فرعون أنك غارقٌ *** في اليَمِّ تعصر قلبكَ المفجوعا
<br />
<br />
أنسيت رَهْوَ البحر حين ولجْتَه *** فرأيتَ نفسك في الخضمِّ صريعا
<br />
<br />
شرِّق وغرّبْ كيف شِئْتَ فإننا *** لا نجهل التطبيل والتلميعا
<br />
<br />
أبشرْ فإن الفجر سوف يُريق من *** كأسِ الظلامِ شرابَك المنقوعا
<br />
<br />
ولسوف تفتح مصرُ صَفْحة عزِّها *** ولسوف يغدو رأسها مرفوعا
<br />
<br />
فرعونُ ، لا يخدعْك وهمْك إنني *** أبصرتُ طفلاً في حماكَ رضيعا</div>
</span>
<br />
- See more at: http://www.nawafithna.net/topic-76346.html#sthash.gcGaDenC.dpuf</div>
</div>
<div id="stcpDiv" style="left: -1988px; position: absolute; top: -1999px;">
<span style="font-size: 24px; line-height: normal;"><div style="text-align: center;">
<span style="color: crimson;">رسالة الى فرعون مصر</span></div>
</span>
<br />
<br />
<br />
<span style="font-size: 18px; line-height: normal;"><div style="text-align: center;">
<span style="color: orange;">شعر </span>: د/ <span style="color: darkblue;">عبد الرحمن صالح العشماوي</span>
<br />
<span style="color: green;">الرياض – الإزدهار 1413هـ</span>
<br />
<br />
فرعونُ ، عقلك لم يزل مخدوعا *** وزمام حكمك لم يزل مقطوعا
<br />
<br />
<br />
مازلت يا فرعون غراً تابعًا *** وتظن نفسك قائدًا متبوعا
<br />
<br />
فرعون ، أنتَ الرَّمْزُ سُمُّكَ لم يزل *** يجري بأفئدة الطغاةِ نقيعا
<br />
<br />
خضِّب يمينك بالدماءِ ، وقلْ لنا :*** إني أنفِّذ أمريَ المشروعا
<br />
<br />
قطِّعْ رؤوس المصلحين فإنهم *** يبغون منك إلى الإله رجوعا
<br />
<br />
واملأْ سجونك ، ثم قُلْ :إني هنا *** لأحارب الإرهابَ والتقطيعا
<br />
<br />
طاردْ بجندك كلَّ صاحب مبدءٍ *** يأبى لقانون الضلال خضوعا
<br />
<br />
واركض وراءَ شبابِ "مصرَ" لأنهم ** رفعوا الجباهَ وحاربوا التطبيعا
<br />
<br />
هم يصعدون إلى السماءِ وأنتَ في *** أوحال وهمِك ما تزال وَضيعا
<br />
<br />
هم يلجؤون إلى الإله وأنت لا *** يرضيك إلاَّ أن تسوق قطيعا
<br />
<br />
هم ينظرون بأَعيُنٍ مجلوَّةٍ **** فيرون فعلك في العباد شنيعا
<br />
<br />
عرفوا حقيقةَ سحرِ مَنْ جمَّعْتَهم *** ورأوا عصا موسى تُخيف جموعا
<br />
<br />
ورأوا جباه الساحرين تعفَّرتْ *** سجدوا لربّ العالمين خشوعا
<br />
<br />
ورأوك تستبقي النساء رهائناً *** وتُدير قتلاً في الرجال فظيعا
<br />
<br />
ورأوك في غيِّ التطاول سادراً *** فتبرؤوا مما جنيتَ جميعا
<br />
<br />
نظروا إليك فأنكروكَ لأنـّهم *** عرفوكَ في طرق الخداع ضليعا
<br />
<br />
لكَ كلَّ يومٍ قَوْلةٌ تُلغي بها *** ما قلتَ أمسِ ، وتحسن الترقيعا
<br />
<br />
ما مصرُ يا فرعونُ إلاَّ حرَّةٌ *** تأبى إلى غير العَفافِ نزوعا
<br />
<br />
لكنّها سُلِبَتْ عباءةَ طُهرها *** وخلعْتَ أنتَ حجابها لتضيعا
<br />
<br />
وأكلْتَ أصناف الطعام ، ومصرُ في *** ضَنْكٍ شديد لا تنال ضريعا
<br />
<br />
عجباً ، متى تبني لنفسكَ منزلاً *** في الحقِّ ، تملأ مقلتيك دموعا؟!
<br />
<br />
أتظنُّ هامان الذي استنجدتَه *** مازال يُوقد للولاءِ شموعا؟!
<br />
<br />
أتظنّه مازال يبني صرحَه *** حتى تُطيق إلى السماءِ طلوعا؟!
<br />
<br />
أنسيتَ قارونَ الذي زرع الهوى *** في قلبه حتى استطال فروعا؟!
<br />
<br />
خُسِفَتْ به الأرضُ التي أبدى لها *** خُيَلاَءَه ، وغدا بها مخدوعا
<br />
<br />
ضاعت مفاتيح الخزائن واختفى *** قارونُ ، لم يرَ في العباد شفيعا
<br />
<br />
سلْ عنه أرضك حين لم تترك له *** أثراً ، ولا للصوت منه سميعا
<br />
<br />
أنسيتَ يا فرعون أنك غارقٌ *** في اليَمِّ تعصر قلبكَ المفجوعا
<br />
<br />
أنسيت رَهْوَ البحر حين ولجْتَه *** فرأيتَ نفسك في الخضمِّ صريعا
<br />
<br />
شرِّق وغرّبْ كيف شِئْتَ فإننا *** لا نجهل التطبيل والتلميعا
<br />
<br />
أبشرْ فإن الفجر سوف يُريق من *** كأسِ الظلامِ شرابَك المنقوعا
<br />
<br />
ولسوف تفتح مصرُ صَفْحة عزِّها *** ولسوف يغدو رأسها مرفوعا
<br />
<br />
فرعونُ ، لا يخدعْك وهمْك إنني *** أبصرتُ طفلاً في حماكَ رضيعا</div>
</span>
<br />
- See more at: http://www.nawafithna.net/topic-76346.html#sthash.gcGaDenC.dpuf</div>
</div>
راضي عبد الله البشير الخوالدةhttp://www.blogger.com/profile/02234909215966086916noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8632077167072730429.post-62821643426235257252013-07-22T23:26:00.004+02:002013-07-22T23:26:56.262+02:00<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
ضريح خالد بن الوليد يتم تدميره في حمص؟أي جريمة نكراء تلك؟فعلها مغول العصر؟<br />
عادت بي الذكريات والالم يعتصرني الى مقاطع حفظناها أيام المدرسة من رائعة نزار قباني<br />
والتي تكاد تلامس واقع اليوم المرير في الشام<br />
أترككم مع الابيات <br />
<br />
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://encrypted-tbn1.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcTSNpbkEyqTIgK5obDpVb3jXcWXHi-AIqdjFXPjT7_ANuYazdOK" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" class="rg_i" data-src="https://encrypted-tbn1.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcTSNpbkEyqTIgK5obDpVb3jXcWXHi-AIqdjFXPjT7_ANuYazdOK" data-sz="f" name="vrsRTSodCrWOXM:" src="https://encrypted-tbn1.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcTSNpbkEyqTIgK5obDpVb3jXcWXHi-AIqdjFXPjT7_ANuYazdOK" style="height: 187px; margin-top: 0px; width: 270px;" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">مسجد خالد بن الوليد-حمص-كان هنا؟</td></tr>
</tbody></table>
<br />
<br />
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; margin-left: 1em; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://encrypted-tbn3.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcSUOKe7SCQbIdO94HLezei6049Om8M2t2yF8IL-Ah_tKoQKHSus" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" class="rg_i" data-sz="f" height="112" name="m-sXF6LGA34sRM:" src="https://encrypted-tbn3.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcSUOKe7SCQbIdO94HLezei6049Om8M2t2yF8IL-Ah_tKoQKHSus" style="height: 168px; margin-top: -3px; width: 300px;" width="200" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><br /></td></tr>
</tbody></table>
<a href="https://encrypted-tbn0.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcRcqCj_1TrmnInxsusrvF40cqoq3J8jH0y_qrNnYlMrJlrKxmd_rw" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" class="rg_i" data-src="https://encrypted-tbn0.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcRcqCj_1TrmnInxsusrvF40cqoq3J8jH0y_qrNnYlMrJlrKxmd_rw" data-sz="f" height="241" name="6qsk9bRKXhwlCM:" src="https://encrypted-tbn0.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcRcqCj_1TrmnInxsusrvF40cqoq3J8jH0y_qrNnYlMrJlrKxmd_rw" style="height: 193px; margin-top: -2px; width: 256px;" width="320" /></a><br />
<br />
<h1>
</h1>
<h1>
قصف قبة المسجد</h1>
<h1>
<br /></h1>
<h1>
من مفكرة عاشق دمشقي</h1>
<table border="0" cellpadding="4" cellspacing="0"><tbody>
<tr>
<td align="center">فرشت فوق ثراك الطاهـر الهدبـا</td>
<td align="center">فيا دمشـق... لماذا نبـدأ العتبـا؟ </td>
</tr>
<tr>
<td align="center">حبيبتي أنـت... فاستلقي كأغنيـةٍ</td>
<td align="center">على ذراعي، ولا تستوضحي السببا </td>
</tr>
<tr>
<td align="center">أنت النساء جميعاً.. ما من امـرأةٍ</td>
<td align="center">أحببت بعدك.. إلا خلتها كـذبا </td>
</tr>
<tr>
<td align="center">يا شام، إن جراحي لا ضفاف لها</td>
<td align="center">فمسحي عن جبيني الحزن والتعبا </td>
</tr>
<tr>
<td align="center">وأرجعيني إلى أسـوار مدرسـتي</td>
<td align="center">وأرجعي الحبر والطبشور والكتبا </td>
</tr>
<tr>
<td align="center">تلك الزواريب كم كنزٍ طمرت بها</td>
<td align="center">وكم تركت عليها ذكريات صـبا </td>
</tr>
<tr>
<td align="center">وكم رسمت على جدرانها صـوراً</td>
<td align="center">وكم كسرت على أدراجـها لعبا </td>
</tr>
<tr>
<td align="center">أتيت من رحم الأحزان... يا وطني</td>
<td align="center">أقبل الأرض والأبـواب والشـهبا </td>
</tr>
<tr>
<td align="center">حبي هـنا.. وحبيباتي ولـدن هـنا</td>
<td align="center">فمـن يعيـد لي العمر الذي ذهبا؟ </td>
</tr>
<tr>
<td align="center">أنا قبيلـة عشـاقٍ بكامـلـها</td>
<td align="center">ومن دموعي سقيت البحر والسحبا </td>
</tr>
<tr>
<td align="center">فكـل صفصافـةٍ حولتها امـرأةً</td>
<td align="center">و كـل مئذنـةٍ رصـعتها ذهـبا </td>
</tr>
<tr>
<td align="center">هـذي البساتـين كانت بين أمتعتي</td>
<td align="center">لما ارتحلـت عـن الفيحـاء مغتربا </td>
</tr>
<tr>
<td align="center">فلا قميص من القمصـان ألبسـه</td>
<td align="center">إلا وجـدت على خيطانـه عنبا </td>
</tr>
<tr>
<td align="center">كـم مبحـرٍ.. وهموم البر تسكنه</td>
<td align="center">وهاربٍ من قضاء الحب ما هـربا </td>
</tr>
<tr>
<td align="center">يا شـام، أيـن هما عـينا معاويةٍ</td>
<td align="center">وأيـن من زحموا بالمنكـب الشهبا </td>
</tr>
<tr>
<td align="center">فلا خيـول بني حمـدان راقصـةٌ</td>
<td align="center">زهــواً... ولا المتنبي مالئٌ حـلبا </td>
</tr>
<tr>
<td align="center">وقبـر خالد في حـمصٍ نلامسـه</td>
<td align="center">فـيرجف القبـر من زواره غـضبا </td>
</tr>
<tr>
<td align="center">يا رب حـيٍ.. رخام القبر مسكنـه</td>
<td align="center">ورب ميتٍ.. على أقدامـه انتصـبا </td>
</tr>
<tr>
<td align="center">يا ابن الوليـد.. ألا سيـفٌ تؤجره؟</td>
<td align="center">فكل أسيافنا قد أصبحـت خشـبا </td>
</tr>
<tr>
<td align="center">دمشـق، يا كنز أحلامي ومروحتي</td>
<td align="center">أشكو العروبة أم أشكو لك العربا؟ </td>
</tr>
<tr>
<td align="center">أدمـت سياط حزيران ظهورهم</td>
<td align="center">فأدمنوها.. وباسوا كف من ضربا </td>
</tr>
<tr>
<td align="center">وطالعوا كتب التاريخ.. واقتنعوا</td>
<td align="center">متى البنادق كانت تسكن الكتبا؟ </td>
</tr>
<tr>
<td align="center">سقـوا فلسطـين أحلاماً ملونةً</td>
<td align="center">وأطعموها سخيف القول والخطبا </td>
</tr>
<tr>
<td align="center">وخلفوا القدس فوق الوحل عاريةً</td>
<td align="center">تبيح عـزة نهديها لمـن رغبـا.. </td>
</tr>
<tr>
<td align="center">هل من فلسطين مكتوبٌ يطمئنني</td>
<td align="center">عمن كتبت إليه.. وهو ما كتبا؟ </td>
</tr>
<tr>
<td align="center">وعن بساتين ليمونٍ، وعن حلمٍ</td>
<td align="center">يزداد عني ابتعاداً.. كلما اقتربا </td>
</tr>
<tr>
<td align="center">أيا فلسطين.. من يهديك زنبقةً؟</td>
<td align="center">ومن يعيد لك البيت الذي خربا؟ </td>
</tr>
<tr>
<td align="center">شردت فوق رصيف الدمع باحثةً</td>
<td align="center">عن الحنان، ولكن ما وجدت أبا.. </td>
</tr>
<tr>
<td align="center">تلفـتي... تجـدينا في مـباذلنا..</td>
<td align="center">من يعبد الجنس، أو من يعبد الذهبا </td>
</tr>
<tr>
<td align="center">فواحـدٌ أعمـت النعمى بصيرته</td>
<td align="center">فانحنى وأعطى الغـواني كـل ما كسبا </td>
</tr>
<tr>
<td align="center">وواحدٌ ببحـار النفـط مغتسـلٌ</td>
<td align="center">قد ضاق بالخيش ثوباً فارتدى القصبا </td>
</tr>
<tr>
<td align="center">وواحـدٌ نرجسـيٌ في سـريرته</td>
<td align="center">وواحـدٌ من دم الأحرار قد شربا </td>
</tr>
<tr>
<td align="center">إن كان من ذبحوا التاريخ هم نسبي</td>
<td align="center">على العصـور.. فإني أرفض النسبا </td>
</tr>
<tr>
<td align="center">يا شام، يا شام، ما في جعبتي طربٌ</td>
<td align="center">أستغفر الشـعر أن يستجدي الطربا </td>
</tr>
<tr>
<td align="center">ماذا سأقرأ مـن شعري ومن أدبي؟</td>
<td align="center">حوافر الخيل داسـت عندنا الأدبا </td>
</tr>
<tr>
<td align="center">وحاصرتنا.. وآذتنـا.. فلا قلـمٌ</td>
<td align="center">قال الحقيقة إلا اغتيـل أو صـلبا </td>
</tr>
<tr>
<td align="center">يا من يعاتب مذبوحـاً على دمـه</td>
<td align="center">ونزف شريانه، ما أسهـل العـتبا </td>
</tr>
<tr>
<td align="center">من جرب الكي لا ينسـى مواجعه</td>
<td align="center">ومن رأى السم لا يشقى كمن شربا </td>
</tr>
<tr>
<td align="center">حبل الفجيعة ملتفٌ عـلى عنقي</td>
<td align="center">من ذا يعاتب مشنوقاً إذا اضطربا؟ </td>
</tr>
<tr>
<td align="center">الشعر ليـس حمامـاتٍ نـطيرها</td>
<td align="center">نحو السماء، ولا ناياً.. وريح صبا </td>
</tr>
<tr>
<td align="center">لكنه غضـبٌ طـالت أظـافـره</td>
<td align="center">ما أجبن الشعر إن لم يركب الغضبا</td></tr>
</tbody></table>
</div>
راضي عبد الله البشير الخوالدةhttp://www.blogger.com/profile/02234909215966086916noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8632077167072730429.post-18043720093523861062013-01-17T22:25:00.004+02:002013-01-17T22:25:46.571+02:00طبائع الاستبداد<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
الاستبداد كلمة تدل على فعل لربما ظهر مع ظهور البشرية نفسها والفعل يستخدم لوصف أحوال كثيرة قد تنسب لمعلوم أو لمجهول معنويا أو حقيقيا ولعل أبسطها قولنا استبد به الخوف وهو وصف لاشد أنواع الاستبداد المبني على سيطرة شيء محسوس أو متخيل على شخص ما حتى أنه يصبح المحرك له والمتحكم به , وعلى النقيض من ذلك ربما كان الاستبداد بما يطيب للنفس كاستبداد العشق بالعاشق وان كان ذلك يطغى احيانا ليجعل احد الطرفين يتحكم بالاخر فالشاعر يتمنى أن هندا لا تستبد بقلبه سوى مرة وذلك من شدة ما استبد به العشق وان كان يرى أن العاشق لا يستبد "<b>لَيتَ هِنداً أَنجَزَتنا ما تَعِد <br /> وَشَفَت أَنفُسَنا مِمّا تَجِد<br />
وَاِستَبَدَّت مَرَّةً واحِدَةً <br /> إِنَّما العاجِزُ مَن لا يَستَبِد"</b><br />
<b> غير أن الاستبداد الذي تمقته النفس هو استبداد يفضي الى الاستعباد حقيقة أو معنى ولربما مارسه شخص على آخر أو آخرين بحكم قوة لديه لا تتوفر لديهم وان كان الاصل في الانسان الحرية الكاملة وهو البدأ العظيم للاسلام والذي أرساه الخليفة العادل عمر بن الخطاب بمبدأه الشهير "متى استعبدتم الناس وقد ولدتهم امهاتهم أحرارا", </b><br />
<b>وقد استمر مسار الاستبداد عبر التاريخ البشري الى أن تمكنت الانسانية في القرن الماضي من انهاء صورة الاستعباد كاحدى صور الاستبداد وأشنعها ,غير أنه بموازاة ذلك تطورت مظاهر اخرى للاستبداد مركزة على الجانب العقلي عموما بدءا من الاستبداد الديني كما في مباديء الهرقطة ومحاكم التفتيش والمذهبيات المتطرفة, أو مثل الاستبداد الفكري بأشكال كالاستبداد الثقافي أو السياسي أو...... .</b><br />
<b> ولنركز على عالمنا العربي الذي نا أن تخلص من الاستبداد الاجنبي الفارسي والرومي حتى دخل استبدادا مذهبيا تارة وفكريا تارة .....وهكذا الى أن تطور الامر الى استبداد عرقى ين أبناء المذهب الواحد كما الحال باستبداد الاتراك بالعرب رغم وحدة مذهبهما السني.</b><br />
<b>ولعل من أروع ما كتب في الاستبداد ما كتبه أحد أعلام التنوير في العالم العربي وهم ثلة من العلماء والكتاب في الفترة بين نهايات القرن التاسع عشر وبدايات القرن العشرين والكاتب هو عبد الرحمن الكواكبي والكتاب هو طبائع الاستبداد وقد طالعته قديما في أواخر المرحلة الاعدادية والتي يندر اليوم أن تجد مطالعا في جيلها عدا لصفحات الرياضة وبرامج التواصل الاجتماعي بما فيه مضيعة الوقت بما لا يفيد؟؟</b><br />
<b>وعلى كل حال وقع الكتاب بين يدي مرة اخرى في معرض مكتبة الاسرة الذي تقيمه وزارة الثقافة سنويا وذلك عام </b><b>2009</b><b>ولعل الوزارة في مشروعها التنويري الجديد والرائع حقيقة -قد استبقت الربيع العربي بربيعها الثقافي هذا والذي نشر العديد من روائع الكتب وقدمها للجمهور الاردني بسعر بسيط لتشجيعه على القراءة ةذلك لتحريره من استبداد وسائل المعرفة الحديثة والتي حرف استخدامها الى ملا يفيد واقعيا</b><br />
<b>وفي قراءتي الثانية للكتاب تطور للفهم والادراك نتيجة لتطور العقل والبيئة عبر ربع قرن فصل بين القراءتين,</b><br />
<b>ونعود للكتاب والذي يصنف الاستبداد ويقسم طبائعه ويصفها بانيا على الحال عند بدايات القرن العشرين حيث استبداد الاتراك بمن يحكمونهم من العرب واستبداد المستعمرين الغربيين بالعرب في أماكن اخرى كالجزائر وغيرها وهو ما يطبق على الحال اليوم مع ملاحظة أن مقام المستبد قد حل فيه فئة من نفس العرب تتمثل في الحكام وأعوانهم مع بقاء باقي الامة في مقام المستبد بهم.</b><br />
<h2>
<b>الكتاب أنصح بقراءته لما فيه من اسقاطات على واقعنا مما يجعل من مطالعته سبيلا لفهم كيفية التخلص من حالة الاستبداد المعاشة حاليا أيا كانت طبيعتها وللحصول على الكتاب فانه يمكن تنزيله من الرابط التالي:</b></h2>
<b><a href="http://www.mediafire.com/?mb7vk6y8bnm04t0">http://www.mediafire.com/?mb7vk6y8bnm04t0</a></b></div>
راضي عبد الله البشير الخوالدةhttp://www.blogger.com/profile/02234909215966086916noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8632077167072730429.post-39362500486299958692012-04-16T22:34:00.001+02:002014-02-24T21:20:54.068+02:00-نظرة الى تاريخ القبيلة-تاريخ قبيلة بني حسن في العصر العثماني<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
<style type="text/css">
<!--
@page { margin: 0.79in }
P { margin-bottom: 0.08in }
A:link { so-language: zxx }
</style>
</div>
-->
<div dir="RTL" style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif; margin-bottom: 0in;">
<span style="font-size: large;"><br /></span>
</div>
<div dir="RTL" style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif; margin-bottom: 0in;">
<span style="font-size: large;"> تاريخ قبيلة بني حسن في العصر العثماني</span></div>
<div dir="RTL" style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif; margin-bottom: 0in;">
<span style="font-size: large;">اعداد راضي عبد الله البشير الخوالدة</span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif; font-size: large;">بلعما 15-4-2012</span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div align="CENTER" dir="RTL" style="font-style: normal; margin-bottom: 0in;">
<u> </u><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: large;"><b><u>تقديم</u></b></span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">إن
الدارس للتاريخ القبلي لكثير من القبائل
العربية وخصوصا القبائل الشرق أردنية
يلحظ أن هنالك فجوات تأريخية يصعب تغطيتها
عند البحث والدراسة لتلك المراحل التاريخية
ولعل التنبيش والبحث المعمق في المصادر
المتعلقة بتاريخ شرق الأردن في العصر
العثماني وفي تاريخ الأحداث الموازية
لذلك </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">-</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">يمكن
أن يسعفنا في التوصل إلى التوصيفات
التاريخية لقبيلتنا بني حسن وهي أحدى
القبائل التي شاب التأريخ لها بعض الضبابية
بسبب تلك الفجوات </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">ولعل
تلك الفجوات تعود لغياب التدوين المكتوب
والاعتماد كليا على المناقلة الشفوية
للإحداث والتي يشوبها الخلل أحيانا بفعل
التقادم و الشخصنة عند النقل</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">وفي
البحث هذا تم مراجعة مراجع كثيرة و تم
محاولة الربط بين الأحداث فيها للخروج
بفكرة عامة تصف الأحوال الاجتماعية
والسياسية لقبيلة بني حسن في العهد
العثماني ولعل الصورة الكاملة لن تكتمل
دون دراسات مستفيضة بهذا الشأن</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">ولعل
الجهد الأكبر بتصدره الدكتور محمد عدنان
البخيت والذي حاز مؤخرا جائزة الملك فيصل
العالمية للإبداع حيث يقوم وغيره بدراسة
السجلات الرسمية للعهد التركي وذلك للخروج
بصورة واضحة عن تاريخ الأردن في العصر
العثماني</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">وهنا
يجدر القول أن التقصير لازم الجهات
المسؤولة في بلادنا في هذا الجانب حيث
تركز بحثها على الدراسات المتعلقة بحدثين
لربما جعلتهما أهميتهما ألأكثر تداولا
لدى مؤرخينا في الأردن</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">ألا وهما
الثورة العربية الكبرى والقضية
الفلسطينية</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">غير
أن ذلك ما كان ليمنع الدراسة المتعلقة
بالقبائل التي شكلت النسيج الاجتماعي
الأردني طوال الخمسمائة سنة الماضية
والتي ثبتت في الأردن وعمرته وهم بحق من
يطلق عليهم كما يرى روكس العزيزي
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">((</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">الأرادنة</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">))
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">ولعل في
تأريخهم نفي لما تحاول وحاولت قبله
الصهيونية العالمية في ضم الأردن إلي
المشروع الصهيوني والذي تطور حاليا إلي
الشكل المسمى بالوطن البديل</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">غير
أن كفاءات أردنية فذة أعادت النصاب إلي
موضعه بدراستها لتاريخ القبائل الأردنية
والمدن والقرى الأردنية ودراسة الفترة
العثمانية ومن أبرز هؤلاء الباحثين
الدكتورة هند أبو الشعر والدكتور السردية
وغيرهم</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">وفي
دراستنا هذه سأحول تغطية جانب يتعلق بأكبر
القبائل الأردنية تعدادا لتتبع مراحل
نشؤها وتكونها وعلاقتها بالمحيط الأردني
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">. </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">ولعل
ما كاد يثبط عزيمتي هو الانقراض التدريجي
لجيل الختيارية والذين عاصر بعضهم وسمع
الحكايات من أسلافهم حول القبيلة وتاريخها
وخصوصا من كانوا يحفظون القصيد والأنساب
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">غير
أنني وجدت كثيرا مما أنشد في الكتب التي
كتبها الرحالة الذين زاروا المنطقة في
القرون الماضية وبما أنهم في الغالب
كانوا مستطلعين ومستشرقين يتبعون جمعيات
صهيونية أو إنجيلية درست المنطقة وسكان
بهدف استكشافي لغاية التوطئة للقوى
الاستعمارية والحركة الصهيونية وجمعيات
التبشير لتنقض نحو بلادنا </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">فقد
بحثت على شبكة المعلومات عن مواقع مثل
تلك الهيئات ووجدت العديد من المراجع
لأولئك الرحالة وساعدتني معرفتي الجيدة
في الانجليزية في دراستها</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">كما وان
الجهد المشكور لوزارة الثقافة في مشروعها
لمكتبة الأسرة الأردنية قد ساعد في توفير
بعض المراجع إضافة إلي مراجع حصلت عليها
من مكتبات الجامعات القريبة</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div align="CENTER" dir="RTL" style="font-style: normal; margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;"><u><b>البحث</b></u><u><b> </b></u></span></span>
</div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">كانت
الدراسة في بداياتها محصورة في البحث عن
الأحوال الاجتماعية والسياسية لقبيلتنا</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">-</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">بني
حسن في أواخر العهد العثماني </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">,</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">ولكن
لتوفر مراجع إضافية و للحاجة للتأصيل
للقبيلة كمدخل لدراسة أحوالها كان لا بد
من البحث في الأصل والنشأة وخط السير
الزمني والمكاني لها</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;"><u><span style="font-style: normal;"><b>أصل</b></span></u><u><span style="font-style: normal;"><b>
</b></span></u><u><span style="font-style: normal;"><b>الحكاية</b></span></u></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;"><span style="font-style: normal;"><u><b>:</b></u></span></span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">لكل
حكاية أصل وعندما تكون الحكاية عن قبيلة
بحجم قبيلتنا فان البحث يقودك للتنبيش
عن الجذور ومحاولة تبيينها من بين أكوام
التراب التي تعلوها وهنا قد تتعرض لكدمات
من فتات صخري أو حجارة عالقة أو حتى هوام
الأرض </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">,</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">وكل
ذلك أقصد به الصعوبات التي تواجه الباحث
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">:</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">وهنا
أشير إلي قواعد في البحث عن أصول وتاريخ
قبيلتنا لا بد من الأخذ بها لكل من يخوض
هذا العباب وهي</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">:</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">1-</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">غياب
التوثيق الذاتي للقبيلة من قبل أبنائها
أنفسهم وخصوصا في المراحل المبكرة فكان
التوثيق هو ما حفظ في الصدور من نسب وأحداث
وما يعتري ذلك من تآكل أو تضخم أحيانا في
غير محله</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">2-</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">غياب
القبيلة عن التأثير في الخط الزمني
والمكاني للإحداث لفترة طويلة ولي في ذلك
مثالين هما</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">:</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">أولاً</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">:</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">طريق
الحج الشامي والذي يمر بمحاذاة مساكن
القبيلة لمسافة تزيد عن مئة كيلو</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">متر
فلا ذكر لبني حسن في أحداثة رغم كثرتها
وتتاليها سنويا ولقد قمت بمراجعة للقبائل
التي كان لها نصيب في الصرة السلطانية
السنوية التي توزع على القبائل على طريق
الحج لأجل حماية الحجاج ولا وجود لبني
حسن في تلك السجلات</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">ثانيا</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">:
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">الأحداث
التاريخية للخواطر الملاصقة لديار بني
حسن كثورة عجلون على الحكم المصري وتناوب
الحكم بين ظاهر العمر واحمد باشا الجزار
و غيرهم وما رافق ذلك من حوادث و حروب حيث
لا ذكر لهم في المراجع التاريخية لتل
الفترة والتي فيها ذكر لقبائل أقدم مثل
بني صخر وبني مهدي </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">......</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">غير
أن ذلك يمكن أن يعزى ألي أن القبيلة كانت
في طور التشكل في منطقتها الجديدة حول
نهر الزرقاء ولم تكن أعدادها كبيرة عدا
عن الطابع الهاديء والمسالم لابناها</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">3-
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">تبدل التصنيف
الجغرافي للقبيلة بين عجلون والبلقاء
مما جعل المعلومات المسجلة في سجلات
الدولة العثمانية تتناوب في هذين المركزين</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">4-
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">الطبيعة
المختلطة للقبيلة فهي بدوية الأصل زراعية
وريفية الطابع لذا لم يكن لها دور في
الصراع البدوي والذي أشهر كثيرا من القبائل
لورود ذكرها في تلك الأحداث</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">وبناءا
على تلك المرتكزات والقواعد فإنني أتجهم
عناء اقتحام حقل الأشواك المتعلق بالأصل
والنشأة وهنا سأقسم الأمر ألي ثلاثة محاور
وهي</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">:</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">أولا
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">:</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">الأصل
الإنساني</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">(</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">النسب</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">).</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">ثانيا
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">:</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">الأصل
المكاني أو الموطن الأصلي</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.
</span></span>
</div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">ثالثا</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">:
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">الأصل الزمني
أو تاريخ النشأة</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">..</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;"><u><b>أولا</b></u></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;"><u><b>:
</b></u></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;"><u><b>محور</b></u><u><b>
الأصل الإنساني</b></u></span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">للأسف
ليس لدينا سند متصل مكتوب يبين أصل القبيلة
عدا الروايات الشفهية التي تتفق في جهة
الرجوع بالأصل إلي حسن وتختلف حول المنحدرين
منه ومن تحالف معهم ولكنها جميعا لا تسعفنا
في التأصيل لحسن فالنسب ينقطع عنده وتدور
أغلب الروايات على أن حسن سكن حول عفراء
قرب الطفلية و انه قدم من الحجاز أصلا من
الجهراء أو العلا أو الليث ويرى البعض
أنه يعود بنسبه إلي جعفر بن أبي طالب أو
أحد الجعافرة من نسل علي بن أبي طالب
مستندين إلي نخوة بني حسن</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">(</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">الجعافرة</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">)
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">وان كنت
استبعد تلك الصلة لبعد الفارق الزمني
بأكثر من تسعمائة عام هذا من حيث الروايات
الشفهية أما في المكتوب فقد استند البعض
إلي القلقشندي في كتابه سبائك الذهب إلي
انهم من بني عذرة غير أن البعض رفض ذلك
محتجا بان المكتوب هو بني حن وليس بني حسن
علما أن الأصوب في ذلك مراجعة المخطوطة
الأصلية لاستبعاد عامل الخطأ المطبعي
فبني عذرة سكنوا المنطقة جنوبي الأردن
وان كان تاريخ كتابة تلك المعلومة بعيد
زمنيا كما أعتقد عن ظهور حسن الجد </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">و
بمراجعة بسيطة لشجرة النسب </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">(</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">المروية</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">)
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">لشيخين من
شيوخ بني حسن أولهما الشيخ الأقدم مشيخة
لبني حسن وشجرة النسب لشيخ عشيرة ألخوالده
سنجد انهما تتكونان تقريبا من عشرة أجيال
أي حوالي </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">400
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">عاما تقريبا
على الأبعد وهو الزمن الذي تذكر فيه
السجلات العثمانية وجود طائفة حسن حول
الطفلية و الشوبك حيث المكان الأول لتواجد
بني حسن</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">وممن
حاول التأصيل للقبيلة بطرق أخرى اعتمادا
على دلالات معينة ومنهم</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">:</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">1-</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">الرحالة
المساح كوندر</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">والذي
يرى أن بني حسن يعودون في أصولهم للأنباط
فوسم بني حسن كما يورده كوندور انه يشبه
الرقم </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">3 </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">لدى
الخميرين القدماء في اليمن وبالتالي فان
كوندر يعود ليقترح في موضع آخر من كتابه
بناء على ذلك الوسم أن بني حسن يعودون
في أصولهم إلي الأنباط كما العجارمة بينما
يعود الصخور في أصلهم إلي السبئين </span></span>
</div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">2-</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">الباحث
الدكتور أحمد عويدي العبادي وان كان على
غزارة علمه واطلاعه إلا أنه يشطط أحيانا
في أفكاره فهو يقول أن بني حسن يعودون في
أصولهم إلي الملك المؤابي حدد والذي عاش
قبل نحو ثلاثة الآف عام مستدلا بمقام حدد
على الجهة الجنوبية لنهر الزرقاء والذي
كان البسطاء من أبناء القبيلة يتبركون
به</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">وهنا
يجد القول أن من يشير إلي دور لبنتي حسن
في حروب صلاح الدين ضد العدو الصليبي فان
ذلك مناف للحقيقة وذلك للفجوة الزمنية
الكبيرة بين نشأة قبيلتنا و بين ذلك
التاريخ</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;"><u><b>المحور</b></u><u><b>
</b></u><u><b>الثاني</b></u></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;"><u><b>:</b></u><u><b>
</b></u></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;"><u><b>الأصل
</b></u><u><b>المكاني</b></u><u><b> </b></u></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;"><u><b>:</b></u></span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">فكما
أسلفت أن الروايات تجمع على أن النشأة
كانت حول عفرا قرب الطفلية وأيا كان الأصل
من القبائل المحيطة بالطفلية آنذاك مثل
طائفة حسن أو من الحجاز ويجدر القول أن
الطفلية خاصة وجنوب الأردن عموما كان
محطة الوصول الأولى للهجرات من الجزيرة
العربية نحو بلاد الشام ويضاف إلي ذلك
الغموض الذي يكتنف تاريخ الطفلية القبلي
رغم أنها كانت منبعا لهجرات القبائل
الأردنية عموما</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">(
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">كما يرى
الباحث نواف الشطناوي</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">).
</span></span>
</div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">إلي
ما يكتبه البعض عن أن الأصل في بني حسن
هما العموش والمشاقبة ويضم فروعا رئيسية
مثل ألخوالده كأحلاف لا كأصل وليجبني
هؤلاء لماذا فرض خالد رأيه في الحصول على
منابع لماء حول سيل الزرقاء عندما اكتشف
الماء في حادثة الأبقار العطشى المذكورة</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;"><u><b>ثالثا</b></u></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;"><u><b>:</b></u><u><b>
</b></u></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;"><u><b>محور</b></u><u><b>
الأصل </b></u><u><b>الزماني</b></u><u><b> </b></u></span></span>
</div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">كما
أوردت آنفا فان الزمن التقريبي لظهور
الأصول الأولى لقبيلة بني حسن قد لا يتعدى
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">400 </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">عاما
على الأبعد معتمدا على شواهد أجزم من وجهة
نظري بصحتها وهي</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">:</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">أولاك
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">:</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">لا
وجود لبني حسن في السجلات العثمانية
الأولى في القرن السادس عشر وان وجد في
نهاية القرن شواهد على تسميات متقاربة
مثل طائفة حسن وطائفة حراشة حول الطفلية
والطائفة أصغر من القبيلة في المسميات
العثمانية ولعلها اسره حسن في بداياتها
بعد قدومه إلي الطفلية</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;"><b>ثانيا</b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;"><b>:</b><b>
</b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;"><b>حساب</b><b>
</b><b>عمر</b><b> الأجيال </b><b>كما</b><b> </b><b>أوردنا</b><b>
</b><b>سابقا</b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;"><b>.</b></span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;"><b>ثالثا</b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;"><b>:</b><b>
</b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;"><b>التأريخ</b><b>
</b><b>المتوازي</b><b> للأحداث</b> </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">,</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">وأقصد
بذلك التعرف على الزمن الحقيقي للأحداث
التي تروى مشافهة من خلال دراسة تاريخ
أحداث وردت في الروايات الشفهية وتم
توثيقها في مراجع تخص قبائل اخزي وهنا
نشير إلي حادثة خروج أبناء حسن من عفرا
وهجرتهم شمالا ولربما كان ذلك جلوة بفعل
حادثة قتل</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">-</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">حيث
استقر بهم المقام حسب الروايات ومنها ما
سمعته من والدي يرحمه الله بانهم استقروا
بحوار المحفوظ السردي في منطقة سبع صير
شرقي المفرق حيث قام المحفوظ بالرحيل
عنهم مع قومه فوجد أبناء حسن أنفسهم وحيدين
وبلا ماء لهم ولمواشيهم فأشارت أم خالد
إلي حبس البقر عن الماء وتركه يومين ليبلغ
به العطش ثم إطلاقه ليبحث بنفسه عن الماء
وسار خالد خلفه حتى وصل سيل الزرقاء إلي
المكان المسمى حاليا </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">(</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">احسيًا
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">) </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">وهو
على سيل الزرقاء شمال مدينة الزرقاء
بحوالي </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">15
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">كم إلي آخر
الحكاية ولعدم تدوين ذلك كتابة بحيث
نستدل على زمن ذلك الحدث فأنني لجأت إلي
البحث عن تاريخ المحفوظ السردي الذي
التجاء إليه بنوا حسن عند جلائهم عن
الطفلية حيث يرد في تاريخ قبيلة السردية
أن المحفوظ كان لقب أميرهم وأنه بسط نفوذه
على حوران </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">-</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">جنوب
سوريا وشمال الأردن وتفيد المعلومات أنه
قتل في معركة المزيريب عام </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">1725</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">م
أثناء غزو قبائل عنزة</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">(</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">الوهابيين</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">)</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">لمنطقة
حوران وهذا يدلنا على أن وصول قبيلتنا
إلي شمال الأردن يقع ما بين التاريخين من
تسلمه حكم قبيلته حوالي </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">1675</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">م
إلي مماته </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">1725</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">م
</span></span>
</div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">ومن
الأحداث الموازية الاضمحلال الحاصل
لقبيلة الوحيدات التي كانت تسكن حول سيل
الزرقاء والى الشمال منه حيث تشير المعلومات
إلي أن بني حسن حلوا مكانهم تدريجيا وكان
آخر ذكر لهم في قفقفا وحولها والتي آلت
إلي بني حسن لاحقا</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">مما
سبق يمكن الخلاص إلي القول أن بني حسن
ينتسبون إلي حسن </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">-(</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">دون
تحديد دقيق لأصله</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">)</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">لتعذر
ذلك وانهم في نهاية القرن السابع عشر
تحركوا شمالا وكانوا عائلة صغيرة ثم بدأوا
الانتشار والتمدد على ضفتي نهر الزرقاء
منذ بدايات القرن الثامن عشر وتمددوا
غربا وشمالا وجنوبا حول النهر</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">وكانوا
بشكل مجموعة صغيرة صنفت ضمن عربان البلقاء
وظهرت بشكلها القبلي المكتمل بدءا من
الربع الثاني من القرن التاسع عشر</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<br />
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;"><u><b>مسرح</b></u><u><b>
</b></u><u><b>المنطقة</b></u><u><b> </b></u><u><b>قبل</b></u><u><b>
</b></u><u><b>بني</b></u><u><b> </b></u><u><b>حسن</b></u></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;"><u><b>:</b></u></span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">يمكن
القول أن المنطقة التي انتشر فيها بنو
حسن كانت قليلة السكان وكانوا يتمثلون
في بقايا من قبيلة الوحيدات والمهداوية
وعائلات صغيرة تقيم حول سيل الزرقاء وقد
انصهرت تلك العائلات في بني حسن وأصبحت
جزءا منهم كالجرمي والزغميمي </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">وعموما كانت
أغلب الخرب في المنطقة كانت مهجورة منذ
نهايات العصر المملوكي ولعل ذلك يعود
لانتشار الأوبئة أو للحروب القبلية وكانت
المنطقة بداية العصر العثماني تسمى
<u><b>بالصويت</b></u> وهذا لفظ اطلق على المناطق
من شرقي جرش إلي حدود الصحراء شرقا ولعل
التسمية تعود لعشيرة السويط التي عاشت
في النطقة في فترات هناك</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">ثم تحول
الاسم إلي<u> </u><u>البطين</u> أي الأرض
الخالية ولعل المناطق والتخوم الشرقية
منها كانت مسرحا لصراعات طاحنة و كانت
مخيفة نوعا ما</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
</div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;"><u><b>المساكن</b></u></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;"><u><b>:</b></u></span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">لقد
بدأ استيطان القبيلة في أماكن تموضعها
باستخدام الخيمة العربية المناسبة للترحال
وانتشر السكن في الكهوف الموجودة أصلا
طبيعيا أو أثريا والسكن في بعض الخرب
التي كانت موجودا أصلا من خلال استصلاحها
ولعل عدم ظهور شواهد لأنماط معمارية
مبكرة يعود ذلك إلي وضعية الأرض السائبة
حيث أمكانية تغير الملكية بفعل الكوارث
الطبيعية والحروب</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.....
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">ولكن مع
بدايات تفويض الأراضي للمواطنين والتي
بدأت بما يعرف لنا بطاب نائلة والذي بدأ
عام </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">1879</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">م
ونائلة اسم لرئيس لجنة الطابو في اربد
والذي قام بمسح وإفراز أراضي قرى بني حسن
ولا تزال بعض سنداته محفوظة لدى البعض</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">ويعد
هذا الإقرار محاولة من الدولة العثمانية
لتوطين القبائل في أماكن محددة وحصر
مساحات تحركها وان كان ذلك قد ساهم في
توسع أراضي بني حسن شرقا</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">:
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">أي شرق بلعما
والزرقاء ورحاب</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">وقد
اعتمد أبناء القبيلة على ما وجوده في
الخرب القديمة التي أقطعتها لها الإدارة
العثمانية حيث اعتمدو ا على ترميم واستصلاح
الابنية والأقبية فيها</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">وانتشر
نظام العقد كقواطع في البيوت وروافع
للأسقف كما في مباني بلعما ورحاب والعالوك
وغيرها وامتاز البناء بالتقارب وضيق
الشوارع وأحيانا تراص البيوت كما في غريسا
القديمة واستخدمت حجارة الخرب القديمة
في البناء وهنا أشارة سريعة إلي ما يبعث
على الأسى وهو تخريب تلك الشواهد العمرانية
كما فعلت بلدية بلعما في التسعينيات من
القرن الماضي في حين حافظ الآخرون على
تراثهم المعماري كجزء من التأصيل الحضاري
لهم</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">وقد
استصلح أبناء القبيلة الآبار القديمة
والبرك الرومانية الأصل كما في بلعما
ورحاب</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">-</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">وان
كان الأسى يتجدد على بركة بلعما التي
حولتها بلديتها إلي مسطح أسفلتي لم يستخدم
منذ سنين</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">......</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;"><u><b>التطور</b></u><u><b>
</b></u><u><b>السياسي</b></u><u><b> </b></u><u><b>للقبيلة</b></u></span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">لم
تذكر الشواهد التاريخية المكتوبة أو
المنقولة منها أثرا لقبيلة بني حس قبل
بدايات القرن التاسع عشر حيث بدأ اسم
القبيلة يظهر للوجود مع تزايد أفرادها
وسيطرتهم على الأرض حيث تقيم القبيلة </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">,
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">غابت القبيلة
عن مسارح أحداث عدة جرت في جوارها ومنها
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">:</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">1-
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">الصرة
العثمانية وهي تقدمة مالية ومنادية كانت
تهبها السلطنة العثمانية للقبائل العربية
على جانبي طريق الحج بغية عدم الاعتداء
على الحجاج أو مهاجمتهم رغم مرور الطريق
في الفدين والزرقاء وعمان وهي الجزء
الشرقي من منطقة تواجد القبيلة</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">2-:</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">لا
ذكر مفرد للقبيلة في أحداث مهمة كدولة
الزيدانيين في تبنة أو ثورة عجلون على
الحكم المصري وكلها حدثت في القرن الثامن
عشر </span></span>
</div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">وقد
يعزى ذلك إلي أن القبيلة كانت في طور
التكون وأنها كانت تصنف ضمن المجموعات
الصغيرة في المنطقة والتي كانت تسمى عربان
البلقاء</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">غير
أنه يمكن الحديث في هذا الجانب المتعلق
بالتطور السياسي للقبيلة من خلال المحاور
التالية</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;"><u><b>أولا</b></u><u><b>
</b></u></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;"><u><b>:</b></u></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;"><u><b>العلاقة</b></u><u><b>
</b></u><u><b>مع</b></u><u><b> </b></u><u><b>السلطة</b></u><u><b>
</b></u><u><b>العثمانية</b></u><u><b> </b></u></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;"><u><b>:</b></u></span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">لقد
تمثل الوجود العثماني في المنطقة بمراكز
التقسيمات الإدارية في ذلك العصر وتقلبت
التبعية بين الإدارات العثمانية في لواء
عجلون في عجلون ثم جرش والإدارات في
السلط لذا توزعت السجلات التي حوت معاملاتهم
بين هذه الأماكن </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">كما
وتمثلت العلاقة من خلال تواجد الاغوات
العثمانيين في مواقع محددة شملت قلعة
الفدين شمالا وقلعة أو قصر شبيب عند نهر
الزرقاء والذين كان لهم دور أداري وتحصيلي
في آن معا </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span></div>
<div style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">ولعل
الدولة العثمانية لم تتدخل كثيرا في
شوؤنهم لذا لا شواهد واضحة عليها غير أنه
يمكن ملاحظة ندرة أبناء القبيلة الذين
انظموا للجيوش العثمانية حتى في أوقات
النفير العام كسفر برلك ويروي البعض أن
سامي باشا الفاروقي والى الشام عند بداية
الحرب العالمية الثانية حاول فرض التجنيد
إلا أنه و أثناء</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">حملته
باتجاه الكرك ومحاولته فرض التجنيد انه
قد اتفق مع بني حسن على عدم تجنيد أبناءهم
مقابل عدم دعمهم للهية</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">-</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">هبة
الكرك</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">- </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">وكذا
بعد ذلك الثورة العربية الكبرى حيث نجد
أن قوات الثورة تحركت عبر الصحراء نحو
الأزرق ومنها إلي درعا لئلا يمروا بديار
بني حسن كما أورد ذلك لورنس في كتابه
اعمدة الحكمة السبعة كما ويلحظ أن سكة
الحديد لم تتعرض للتخريب في مناطقهم كما
تعرضت للتخريب في بقية المناطق</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">ولعل
من أقدم العلاقات الواردة ما أورده الرحالة
بيركهارت حول علاقتهم بالاغا العثماني
في قلعة الفدين حيث يورد في حديثه عن مروره
بقلعة الفدين</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">(</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">المفرق</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">)
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">عام </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">1812
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">حيث يورد
أن </span></span>
</div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">"</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">المفرق
وهي قلعة تبعد اربع ساعات في الجنوب من
الرمثا ويحتفظ الباشا فيها بحامية صغيرة
تحت أمزة قائد يعرف بالاغا أو </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">"
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">الاوضه باشي
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">" </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">واعتاد
العربان وهو لفظ كان يشمل مجموعات سكانية
آنذاك منها بني حسن </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">)
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">في البلقاء
أن يودعوا في هذه القلعة الغلال التي تزيد
عن حاجتهم من القمح والشعير ليستفيدوا
منها في السنة التالية أو ليبيعوها إلي
الحجاج بعد تقديم جزء منها للاغا </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">"
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">الفدين </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">"
</span></span>
</div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;"><u><b>ثانيا</b></u></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;"><u><b>:</b></u><u><b>
</b></u></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;"><u><b>العلاقة</b></u><u><b>
</b></u><u><b>مع</b></u><u><b> </b></u><u><b>القبائل</b></u><u><b>
</b></u><u><b>في</b></u><u><b> </b></u><u><b>المنطقة</b></u></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;"><u><b>:</b></u></span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">كما
أسلفنا فقد بدأ بنو حسن إحلالا تدريجيا
مكان القبائل التي كانت تقطن قبلهم حول
سيل الزرقاء ومنها الوحيدات في حين ذابت
بعض الأسر تلك ضمن القبيلة وأصبحت جزءا
منها</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">وكان
لهدوء الطابع عند بني حسن دور في اكتسابهم
احترام القبائل المحيطة وبعد تزايد العدد
والقوة والنفوذ نظرت أليها قبائل اخزي
كملحاء لحمايتها من القبائل الأخرى أو
كسند لها</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">:</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">فمثلا
يورد إحسان النمر في كتابه تاريخ نابلس
والبلقاء </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">-</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">وهو
كتاب ألفة في بدايات القرن العشرين والكاتب
سليل اسره حكمت نابلس لفترة سابقة</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">-
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">يروي أ ن
سالم أبو الغنم أحد وجوه السلط لجاء إلي
شيوخ بني حسن هربا بسبب رفضه دفع الخاوة
لشيخ العدوان </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">ولعل
الأبرز في هذه العلاقة هو أن مكانة القبيلة
في محيطها الأردني قد بدأ يكبر تدريجيا
حتى أن شيوخهم أصبحوا أبرز القضاة في شرق
الأردن وهذا لا يتأتى لقبيلة إلا أذا كانت
قوية و ذات مهابة بين جوارها وأن لا تكون
عدائية تجاه الآخرين ويبرز الأب بوسل
سمعان في كتابه خمسة أعوام في شرق الأردن
أن أبرز قضاة بني حسن والبلقاء هو حسين
القلاب المتوفي عام </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">1307</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">ه</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">/1889
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">م وخلفه في
القضاء ابنه عواد والذي اعتبر قاضي البدو
الأول في شرق الأردن وكان مقره في المدور
</span></span>
</div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">ولم
يكن بنو حسن قبيلة غازية أبدا و أنما توزع
جهدهم القتالي في الدفاع عن أرضهم ومراعيهم
وصد غزوات القبائل على ديارهم وفي القصيد
المغنى شواهد كثيرة على ذلك</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">وقد
امتازت علاقاتهم بالفلاحين في الشمال
الأردني بالتفاهم والتعاون وشكلوا درعا
واقيا لهم على طول نواحيهم الجنوبية
والشرقية كهلال منع غارات وزحف القبائل
البدوية نحو قراهم من تلك المنطقة </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">وحتى
أن حروب</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ar-JO">-</span></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">حرابة</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ar-JO">-
</span></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">البدو
والفلاحين والتي انتهت صلحا في العهد
الفيصلي</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ar-JO">1920
- </span></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">قد جرت
عند بني حسن في بيت الشيخ أخو أرشيدة في
رحاب حيث كانوا يحضون بقبول واحترام
الطرفين</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;"><span lang="ar-JO">.</span></span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;"><u><b>حلف</b></u><u><b>
</b></u><u><b>البلقاء</b></u></span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">يعد
حلف البلقاء نواة أولية للتكوينات السياسية
والعسكرية الوحدوية في الأردن وفلسطين
وقد تأسس لاعتبارات مختلفة منها قبلية
ومنها اقتصادية حيث استفادت منه قبائل
العدوان وبني حسن كرادع في وجه القبائل
الأخرى واستفاد منه أهل القدس ونابلس في
حماية مصالحهم التجارية وقد تكون الحلف
أساسا </span></span>
</div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">من
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">(</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">العَدوان،
المشالخة، بنو حسن، العجارمة، البلقاوية،
السلطية، القرضة، أهل جبل عجلون، آل عبد
الهادي في نابلس ، وأهل القدس</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">)
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">وقد ساهم
الحلف في الاستقرار على ضفتي نهر الأردن
خصوصا بعدما شهدته المنطقة من اضطرابات
أثناء الحكم المصري للمنطقة </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">وقد
كان لبني حسن دور ريادي في الحلف تمثل
بمنصب المشاور كما هو الحال في ابن
قلاب</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">-</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">الشوير</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">-
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">وتمثل أيضا
في كونهم القوة الضاربة في الحلف </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">ويعد
الدكتور العبادي الحلف حلف قيسيا مقابل
حلف بني صخر اليماني وهو تصنيف لازم
الأحلاف القبلية في بلاد الشام منذ الفتح
الإسلامي وتطور بتشعب أفرع القائل لاحقا
ولعل في ذلك ما يشير إلي أصول فيسيه
للقبيلة</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;"><u><b>الحياة</b></u><u><b>
</b></u><u><b>الاجتماعية</b></u><u><b> </b></u><u><b>لبني</b></u><u><b>
</b></u><u><b>حسن</b></u></span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">تشير
كل المعلومات الوادة عن بني حسن مشافهة
أو مكتوبة</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">(</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">على
ضألتها</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">) </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">إلي
أن القبيلة كانت تعيش حياة البدو نصف
الرحل أو ما يسمون بعرب الديرة </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">حيث
أنهم نشأوا كقبيلة بدوية الأصل لكنها
تعيش على الزراعة ورعي المواشي في آن معا</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">ويستدل على
ذلك من امتلاكهم للأبقار التي دلتهم على
مصادر الماء عند خروجهم نحو الشمال
والأبقار صعبة المعيشة عند القبائل
البدوية المرتحلة وذلك لحاجتها الكبيرة
للماء وصعوبة تنقلها</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">وبعد
استقرار القبيلة حول سيل الزرقاء عمل
أفرادها في الزراعة المروية ولعلهم
استفادوا أيضا من خبرات العائلات التي
سبقتهم إلي السيل</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">لكن
بني حسن لا يصنفوا قطعا كفلاحين وذلك
لوجود حالة ارتحال لديهم بشكل موسمي ولعل
أهمها الارتحال إلي الغور لخصب أراضيه
وتوفر الرعي وذلك في سنوات القحط </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">وكذلك
الارتحال إلي جبل عجلون صيفا لرعي المواشي
وهذه العادات استمرت لدى العديد من أبناء
القبيلة وحتى نهايات القرن الماضي كما
وانه بعد عملية الاستقرار واستصلاح الخرب
وتكوين القرى وتوزيع الأراضي وذلك بتشجيع
الدولة العثمانية ومنذ ثمانينيات القرن
التاسع عشر فانه قد بدأ ارتحال جديد في
فترات الحصاد من القرى نحو المناطق
الزراعية فشكلت القرى ملاذا شتويا
والأراضي الزراعية مصايف للعمل ولعل
الكثيرين يذكرون مثلا خرابيش ألخوالده
في الأراضي الشرقية مثل الخان والنمرة
والتي استمرت حتى تسعينيات القرن الماضي
</span></span>
</div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">ولقد
بدأ توسع بني حسن شمالا وجنوبا على طرفي
سيل الزرقاء ولعله قد حدث إحلال تدريجي
للقبيلة مكان مجموعات اخزي كانت تقطن
المنطقة يذكر منها الوحيدي والزغميمي
وغيرهم</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">وامتاز
أبناء القبيلة بالهدوء المشوب بالأنفة
وعزة النفس والذي لم يمنعهم من صد كل من
حاول الاعتداء اليهم ونجدة من التجاء
اليهم لذا كانت القبائل الأخرى نهابهم
حتى أن الصراع الذي دار قرونا بين القبائل
البدوية حيث الصحراء القاحلة وبين الفلاحين
حيث الجبال والسهول الخصبة هذا الصراع
لم يكن لقبيلتنا يد فيه لذا ترى القبائل
البدوية الخالصة تتمركز في هلال يمتد من
شرق عمان شمالا إلي شرق الفدين ثم غربا
نحو حوشا وقراها المتاخمة لسهول الرمثا
دون أن تستطيع اختراق منطقة بني حسن باتجاه
عجلون وجرش</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="font-style: normal; margin-bottom: 0in;">
<u> <span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;"><b>تطور
التزايد السكاني والانتشار في المنطقة</b></span></span></u></div>
<div dir="RTL" style="font-style: normal; margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0in; text-decoration: none;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">لقد تزايد تعداد
بني حسن بشكل سريع ولعل مما ساعد في ذلك
عوامل عدة أهمها عدم تعرضهم المباشر
للحروب حيث كانوا لا يغزون وكذلك عدم
تعرضهم للأمراض والمجاعات ولعل ذلك يعود
إلي الطابع الزراعي لهم وسكناهم حول سل
الزرقاء ويورد بيركهارت في كتابه ملاحظات
حول البدو والوهابيين أن بني حسن هم أكثر
عربان البلقاء عددا وذلك بدايات القرن
التاسع عشر الميلادي</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">أما
من حيث تعداد أفراد القبيلة فانه يتغير
حسب الأعوام وحسب من يورد التعداد </span></span>
</div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">فحسب
الرحالة ميرل عام</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">1876
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">كان لعشائر
بني حسن </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">1000
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">خيمة أي أن
عددهم حوالي </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">5000
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">فرد إلا انه
و سالنامة الشام لعام</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">1881
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">كان تعداد
بني حسن </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">300</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">خيمة
أي حوالي </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">1500
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">شخص وأشارت
السالنامة تلك إلي أنهم احدي القبائل
الرئيسية في حوران والبلقاء ولعل قلة
العدد تلك تعود لعزوف الناس أنذأك عن
التعداد خوفا من التجنيد والضرائب</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">ومما
يرد في السجلات العثمانية حول انتشارهم
أنه في عام </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">1880
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">قامت لجنة
القومنسيون بالكشف على منطقة بني حسن
بدءا من الفدين فوجدت أن مناطقهم تشتمل
على حوالي </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">20
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">خربة</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
</div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">وفي
عام </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">1881 </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">قررت
الدولة العثمانية تطويب الأراضي والخرب
التابعة لقضاء عجلون في منطقة بني حسن
إلي أبناء القبيلة لا سكانهم فيها مقابل
التزامهم بدفع البدل وهو ما عرفه آبائنا
بطاب نايلة نسبة إلي نائل أفندي أحد رؤسا
لجان المساحة التي تولت ذلك ثم أننا نجد
تزايدا كبيرا في حجج الأراضي الخاصة ببني
حسن في لواء عجلون في العقد الأول من القرن
العشرين </span></span>
</div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">في
حين أننا نجد أن الرحالة كوندر في كتابه
مسح شرقي فلسطين ص</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">249
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">يبين
الانتشار الجغرافي للقبيلة في نهايات
القرن التاسع عشر على انه يمتد من الجهة
الشمالية لقضاء السلط وحول نهر الزرقاء
وأن حدود ديرتهم تمتد من أراضي بني صخر
شرقا والى الغور غربا وشمالا حتى النعيمة
وأن عدد بيوتهم </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">3000
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">ويقيمون
في قرى بلعما ورحاب والعالوك والقنية و
الزنية والبويضة وجبا بتشديد الباء وما
بين السلط وعمان وتحديدا شرق السلط وان
قراهم تصل إلي </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">35
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">قرية
وغالبيتهم يعملون في الزراعة</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">أما
الرحالة تريتسرام فيشير في كتابه أرض
مؤاب إلي انتشارهم من ياجوز وحتى نهر
الزرقاء و أنهم يتنقلون حتى جرش وعجلون
والفدين وطريق الحج الشامي شرقا وابرز
عشائرهم كما كتب وصدف في طريقه هم ألخوالده
والخلايلة والزيود </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;"><u><b>العلاقة</b></u><u><b>
بالإدارات العثمانية </b></u></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;"><u><b>:</b></u></span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">لقد
تغير ت التابعية الإدارية لمنطقة بني حسن
في العهد العثماني عدة مرات وتبعت فترة
للواء عجلون ومركزه عجلون ثم إلي السلط
ثم اربد وأخيرا جرش</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">فقد
ظهرت سجلات بني حسن في السلط بدءا من عام
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">1881 </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">ومنها
انتقال مجلس الشرع الشريف</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">(</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">المحكمة
الشرعية</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">)
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">المحكمة
الشرعية إلي أراضي ألخوالده بني حسن
لقسمة ميراث اشترك ففيه عدد كبير خصوصا
من النساء والقاصرين لتعذر ذهابهم إلي
السلط وازدادت تلك السجلات وخصوصا الشرعية
منها منذ مطلع القرن العشرين</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">كما
وظهرت سجلات اخزي للقبيلة في اربد ومنها
مثلا وكالة عام</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">1910
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">باسم نجيب
فندي فركوح الذي وكله عدد من ألخوالده
لبيع </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">800 </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">دونم
من أراضي المقلبات شرقي بلعما إلا أن ذلك
لم يتم</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">. </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">ونجد
مثلا أن مكيد الشرقي – وهو من وجوه الخلايلة
بني حسن</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">-
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">يشتكي على
رئيس بلدية اربد مصطفى حجازي لمصادرته
حصانا له وذلك عام</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">1913
.</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">هذا
عدا عن علاقتهم المباشرة مع الاغوات في
الفدين وقلعة شبيب</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">ثم
نجد أن الإدارة العثمانية قد أنشأت مغافر
في المنطقة ومنها مغفر المدور وقد جاءت
أفكار إضافية للتوسع في نشر المخافر في
المنطقة لزيادة استتباب الأمن مما سيدفع
للنو الاقتصادي للمنطقة حيث نجد مثلا أن
مراسل جريدة المقتبس يستنهض الوالي
العثماني في دمشق للعمل على ذلك ومقترحا
مناطق للمخافر مثل حيان المشرف</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">ويفصل
كوندر بناءا على ما أفاده به دليله الشيخ
قبلان من العدوان</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">-</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">يفصل
أماكن وجود عشائر بني حسن وتوزيعها كالتالي
مع ملاحظة إسقاطه لبعض العشائر الرئيسية
وذلك لربما لعدم مروره عبر أراضيهم </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">واليكم
النص والترجمة</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">((</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">بني
حسن</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">أقسام
هذه القبيلة كما يحددها الشيخ قبلان</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">(</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">دليله
من شيوخ العدوان</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">)
:</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">1&2
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">عرب ألزواهره
و عرب الخلايلة بأمره الشيخ علي الشحادة
ويسكنون في ألكمشه ومرصع والرمان ويبرين</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">3-
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">عرب ألخوالده
وشيخهم علي ألإبراهيم ويسكنون الهويشة</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">4-</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">عرب
العموش وشيخهم قاسم القلاب ويسكنون بلعما
و الغويره؟</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">45-</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">عرب
الخزاعلة وشيخهم محمد النمر ويسكنون
الدجنية وبلعما</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">6-</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">عرب
الهليل وشيخهم محمد الحرحشي ويسكنون قرب
النعيمة</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">وهنا
لاحظ الالتباس الذي وقع فيه الرحالة بجعل
عرب المشالخة الذين ينتشرون قرب غور ابو
عبيدة جعلهم جزءا من بني حسن</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">THE
SURVEY EASTERN PALESTINE</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">MAJOR
C. R. "CONDER, D.C.L., R.E.1889</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">APPENDIX
C 295 </span></span>
</div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">Beni
Hasan. </span></span>
</div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">The
subdivisions of this tribe were thus stated by Sheikh Kablan : </span></span>
</div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">1
and 2. 'Arab el Khaleileh and 'Arab ez Zuwaherah, </span></span>
</div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">under
Sheikh ' Aly esh Shehadeh, at Kamsheh. Mersa. Rumman, and Birin. </span></span>
</div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">3.
'Arab el Khawaldeh, under Sheikh Aly el Ibrahim, are </span></span>
</div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">north
of the Jabbok, in the Ard el Haweish. </span></span>
</div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">4.
Arab el 'A mush, under Sheikh Kasim el Kallab, at el </span></span>
</div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">Ghuweirah
and Belamah. </span></span>
</div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">5.
'Arab el Khazaaleh, under Sheikh Muhammad en Nimr, at </span></span>
</div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">Tejaniyeh
and Belamah. </span></span>
</div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">6.
Arab el Beni H e 1 il, under Sheikh Muhammed el Hirhashi, </span></span>
</div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">near
Naimeh. </span></span>
</div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">7.
'Arab el Meshalkhah, in the Jordan Valley, north of the </span></span>
</div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">Jabbok,
near the tomb of the Moslem general, Abu 'Obeideh Ibn el </span></span>
</div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">Jerrah
(time of Omar). They were formerly a large tribe, and their </span></span>
</div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">chiefs
were called Emirs. Their present leaders are Sheikh Saleh el Faiir </span></span>
</div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">and
Sheikh Fadl er Robia. </span></span>
</div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">أنهم
عشائر مستقرة في منطقة جلعاد </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">_</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">أي
ما حول نهر الزرقاء وأنه يشاركهم المنطقة
بعض من عرب الكلابات وهم بقايا قبيلة بني
كلب القبيلة العربية المشهورة ويتهمهم
كوندر </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">-</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">أي
الكلابات</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">-
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">أن معظمهم
لصوص و هم الذين ذكر أنهم ابيدو على يد
الوهابيين في سهل بلعما الشرقي وذلك قبل
أن يبدأ بنو حسن في استصلاحه زراعيا</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">The
Arabs of this district are various clans of the </span></span>
</div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">Beni
Hasan and small tribes of the Sukr (found also at Beisan), and of the
</span></span>
</div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">Beni
Kaleib (a famous old Arab tribe). The latter are mostly thieves,))</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">وهنا
تجدر الإشارة ألي ما يراه الدكتور احمد
عويدي العبادي في كتابه حول العشائر
الأردنية من أن بني شيوخ بني حسن كانوا
لا يرحبون بزيارات الرحالة الأجانب ألي
حد عدم التعاون معهم</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">وكذا أورد
الرحالة ميرل </span></span>
</div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">حسب
ميرل عدد بيوت بني حسن</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">1000</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">خيمة
أي أن تعداده حوالي </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">5000
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">نسمة وذلك
عام </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">1876 </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">أما
حسب السجلات العثمانية وفي سالنامة </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">1881
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">فتعدادهم
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">300 </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">خيمة
أي حوالي </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">15000
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">شخص ولكن
لعل ذلك ألي تهربهم من التسجل خوفا من
التجند والضرائب </span></span>
</div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">في
عام </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">1914 </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">برزت
فكرة إنشاء خط حديدي من درعا ألي الحصن
ثم جرش ثم عمان وقد شرح المهندسون لصحفيين
فوائد الخط في نمقل الحبوب والغلال في
قضاء عجلون وقرى بني حسن ويورد مراسل
صحيفة البشير أن أبناء بني حسن قد رحبوا
بتلك الفكرة</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;"><u><b>الأحوال
</b></u><u><b>الدينية</b></u> </span></span>
</div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">يبدو
أن الشأن الديني لم يكن واسع التأثير في
الحياة في المنطقة وان حافظ السكان على
بعض الفروض خصوصا الصوم ولكن غزت الخرافات
والبدع المجتمع وانتشر عادات التقديس
والتبرك بمقامات شتى تمثلت في قبور أو
مبان أو خرائب أو حتى أشجار محددة ومن
أشهر ذلك مقام أحمد في خريسان ومقام حدد
على مرتفع جنوبي سيل الزرقاء وشجرة الهفيف
و غيرها الكثير وأصبح المشعوذون تحت مسمى
الفقراء وهي تسمي صوفية الأصل</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">-
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">أصبحت مجلبة
للشفاء والبركة والتوفيق </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">وكانت
الأحكام عموما ضمن القضاء العشائري والذي
يستمد كثيرا من أسسه من الشريعة الإسلامية
ومما أورده بولس سمعان في ترحاله في شرق
الأردن أن بني حسن لم يكونوا يقبلوا شهادة
النساء في القضاء </span></span>
</div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">ومع
هذا يبدو أن جذوة التدين كانت متوقدة في
النفوس لذا نرى تسارعا في بناء المساجد
في بدء العهد الهاشمي كما مسجد بلعما
ورحاب والكمشة وغيرها الكثير</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<u> </u><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;"><u><b>التعليم</b></u>
</span></span>
</div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">لقد
أهملت الدولة العثمانية التعليم خارج
مراكز المدن إهمالا كبيرا ولا يتوفر لدينا
معلومات موثوقة عن أشخاص تلقوا التعليم
وخصوصا في المراحل المبكرة وان كان يبدو
أن بعض الكتاتيب قد ظهرت هنا أو هناك في
أواخر العهد العثماني </span></span>
</div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;"><u><b>التجارة</b></u><u><b>
</b></u><u><b>والعمران</b></u></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;"><u><b>:</b></u></span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">لا
يوجد معلومات تسعفنا عن التجارة في بدايات
تشكل القبيلة ولكن من بدايات القرن التاسع
عشر بدأت ملامح ذلك بالظهور فقد أورد
بيركهارت في كتابه عن رحلته ألي حوران
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">1812</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">م
بأن العربان وهو تعبير اطلق كما اسلفنا
على مجموعات منها بني حسن </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">-
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">أنهم كانوا
يخزنون غلالهم في قلعة الفدين لدى الآغا
التركي وكذلك بيع بعضها للحجيج المار
هناك عبر طرق الحاج ولعل تلك الفترة لم
تشهد عمرانا ظاهرا كبيوت ومخازن لدى
السكان في المنطقة وقد أسهم اشتراك بني
حسن في حلف البلقاء أسهم في الاستقرار
وازدهار ملحوظ للزراعة والتجارة وقد
تمثلت الأسواق الأولى في الحواضر القربية
مثل السلط وعجلون وجرش ثم امتد ذلك في
الوصول ألي أسواق نابلس والقدس غربا ودرعا
شمالا حيث تذكر الروايات الشفاهية قصصا
عن ذلك ومن القوافل المميزة التي كانت
تصل ألي مناطق بني حسن قافلة حوران والتي
كانت تسمى مقطر حوران وقد سجل اشتغال
البعض من القبيلة بالتجارة فقد ورد وجود
تجار من الحراحشة من بني حسن في سوق اربد
والبارحة كما واتصل بنو حسن مع تجار
النعيمات في جنوب الجولان لشراء الإبل
والأبقار الجولانية وكل ذلك آواخر القرن
التاسع عشر لميلادي ولا ننسى تجار العقيلات
والذين كانوا يتاجرون بالإبل والملح الذي
يحظرونه من شمال الجزيرة العربية وقد
استمر بعضهم بالاستقرار بتجارة في بلعما
حتى منتصف القرن الماضي </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">,</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">ومع
نهايات القرن التاسع عشر واستيطان القبيلة
لمواقع عدة واستصلاح الخرب التي وزعت
عليها فانه قد نشأت مراكز تجارية منها
بلعما والتي استوطنت عشيرة ألخوالده
مغرها وأقبيتها الأثرية وأشادت مباني من
حجارة خرائبها الأثرية وحطت فيها ركاب
تجار من شمال الجزيرة العربية</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">(</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">عقيلات</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">)
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">ومن الشوام
ومن معان وثم ازدهرت تجارتها بعد وصول
سكة الحديد ألي محطة الخربة السمراء
القريبة منها </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">ولقد
كان هنالك شيء من الاكتفاء الذاتي ولكن
كان الناس بحاجة ألي الأقمشة والبذار
والمحاصيل الزراعية خصوصا في سني القحط
وزخرت السجلات من بداية فترة التنظيمات
في بدايات ثمانينيات القرن التاسع عشر
بمجموعة من الشواهد على تلك الأنشطة ومن
ذلك مثلا انتشار زراعة التبغ في بلعما
حسب سجلات الضرائب الزراعية العام </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">1910</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">م
وكما ورد في جريدة المقتبس آنذاك</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">وهنا
تجدر الإشارة ألي أن استصلاح الأراضي
الشرقية لبني حسن لم يبدأ إلا في نهايات
القرن التاسع عشر حيث فوضت لهم الواجهات
العشائرية ولعل تلك الأماكن الحدية كانت
مخيفة نوعا ما ومسرحا لبعض المعارك بين
القبائل فمثلا يورد ميللر أن الوهابيين
قد قضوا بإبادة شبه تامة على قبيلة الكلابات
عام </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">1876</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">م
في سهل بلعما الشرقي</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">على
كل حال فان نهاية القرن التاسع عشر شهدت
الاستقرار التام لبني حسن في ديارهم والتي
يحددها المساح الانجليزي كوندور بان
ديرتهم حول نهر الزرقاء ما بين الزرقاء
وجرش وجنوبا حتى عمان والسلط وشمالا حتى
طبريا وقد يمتد أحيانا ألي الغور ويعدد
قراهم وهنا نلاحظ حدوث الاستقرار وبداية
البناء ويذكر أن قراهم </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">35
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">قرية وانهم
يشتغلون بالزراعة وتربية الماشية </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;"><u><b>الصناعة</b></u><u><b>
</b></u></span></span>
</div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">لم
يكن هنالك صناعات تذكر في مناطق بني حسن
ولعل الأمثلة البسيطة تكمن في الطاحونة
على سيل الزرقاء وكان يمتلكها شخص من
العدوان وتقع أسفل بلدة خريسان على الجهة
الجنوبية للسيل وقد وردت في السجلات
العثمانية في سالنامة </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">1897
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">وكان
الاعتماد على المنتجات المصنعة والمباعة
في الأسواق القريبة في جرش والسلط والقدس
والشام</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">يضاف
ألي ذلك بعض الحرف اليدوية كنسج الخيام
وغزل الصوف وأشعار الماعز وبعض الصناعات
الغذائية البسيطة </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">التي
أهملت المنطقة العربية مستغلة إياها
كمستودع خلفي للأموال والغلال الجنود</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
</div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<u><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;"><b>الحالة
العامة للقبيلة في آواخر العهد العثماني</b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;"><b>:</b></span></span></u></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">أن
أبلغ وأعم وأشمل توصيف لأحوال قبيلتنا
في آواخر عهد الدولة العثمانية هو ما
أورده الكاتب الحوراني في جريدة المقتبس
عدد لعام حيث يصف أحوال القبيلة ويطرح
همومها أمام المسؤولين العثمانيين محاولا
اقتراح الحلول والتوصيات وأورد هنا ما
كتبه حرفيا دون تعليق </span></span>
</div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">عشيرة
عرب بني حسن</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">:</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">رحالة،
ولكنها أطوع من العشائر</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">(16)
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">وأهل القرى
للقانون والحكومة</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">هذه العشيرة
محبة للحكومة قسم منهم في أراضي العشيرة</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">:
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">فلهذه
العشيرة أرض واسعة خصبة وتربتها طيبة فهي
نحو </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">35 </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">خربة</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">فهذه العشيرة
ما زالت تسكن في بيوت الشعر، وتربي المواشي
لنفسها من الغنم والماعز، وتزرع أرض خربها
السالفة</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">هذه العشيرة
يحق لها أنت دعي بالخادمة للإنسانية مع
أنها في حالة البداوة، ولهذه العشيرة
مائة ألف رأس من الغنم والماعز</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">لهذا
تراها لا تستفيد من أرضها بالزراعة كما
يستفيد باقي الزراع المذكورين</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">هذه العشيرة
تدفع إلى صندوق الأمة مسانهة مبلغاً لا
يقل عن ألوف الليرات</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">أرض هذه
العشيرة هيا لبلقاء التي يذكرها التاريخ
وتدل آثارها أنها كانت جنة لكثرة بساتينها
وأشجارها،فهي لا تزال مزينة بالأشجار
الباقية من حراجها</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">هذه العشيرة
قوية الشكيمة وأكثر عدداً، وأشد قوة بين
جميع العشائر الرحالة ولكنها أطوع من
العشائر وأهل القرى للقانون والحكومة</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">فلو رزقت
قائمقاماً يكون مطلعاً على حقيقة أخلاقها
بهمة قليلة يصرفها لها بالنصيحة فبذكائهم
تصبح الخرب قرى، فيستفيد فوائد شتى فهم
في مدة قليلة يعمرون </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">35
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">قرية لأنهم
أغنياء، يقدرون على بنائها من أنفسهم إذا
صار لهم من يهديهم،ويدلهم</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">تسكن
هذه العشيرة في الأراضي والخرب الواقعة
من غربي السكة الحجازية وفي شرقي حراج
عجلون وأرض سوف وأرض جرش ومن شمالي وادي
الزرقاء، وقسم قليل من قبليه ومن قبلي
أرض نعيمة بن عبيد وأرض الرمثا، وخرباً
وأرضاً محلولة خاوية خربة وهي المعروفة
بأراضي بني حسن، فهذه الأراضي </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">35
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">خربة وتربتها
كما ذكرنا في بحث الأراضي منبتة وخصبة،
وآثارها تدل على أنها كانت جنات غناء
بالأشجار والبساتين، يبلغ عدد بيوت هذه
العشيرة زهاء </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">2000
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">بيت شعر،
كلهم مسلمون وهم ست فرق </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">1
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">ـ المشاجبة
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">2 </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">ـ
بنو هليل </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">3
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">ـ الخزاعلة
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">4 </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">ـالخوالدة
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">5 </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">العموش
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">6 </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">ـ
الزيود وهذه العشيرة تسكن في بيوت الشعر
كلها، فتربي الأغنام والماعز لنفسها،
وترعاها، وتشتغل بأرضها المذكورة</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">ولما كانت
لا تعرف من أمر الزراعة إلا القليل، فهي
لا تستفيد من أرضها كالحوارنة، ولو عنيت
بأرضها لدرت أضعاف واردها اليوم من
الزراعة، ولو غرست فيها الأشجار على
اختلاف أنواعها يعود إلى ديارها مجدها
القديم فتصبح جنة أرضية ولهذه العشيرة
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">(150) </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">ألف
رأس من الماعز والأغنام، تسرح في تلك
المرابع الجيدة، والموجد لهذه المواشي
الكثيرة هو الكلأ والهواء، وتنعم بالخصب
والأمراع، ويا ليت الحكومة تؤلف في كل
قضاء لجنة لإسكان العربان الرحالة من
أرباب العلم العارفين طرق تحضيرهم حتى
لا تمضي بضع سنين إلا وترى قد عمرت </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">35
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">قرية في أرض
بني حسن، سكنوها فآوتهم، وأن كثيراً من
القرى في الغور والجولان يسكنها عرب
النعيم والفضل والغور، وبالنظر لما اشتهر
عن بني حسن من الغنى والكرم توشك إذا
جاءتها لجنة تنشطها، وتشوقها، وتدلها
على السكن أن تقبلها فتعمر خربها قرى من
كيسها، إذا لم يمكن الحكومة إعطاءها إعانة
أو قرضاً</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">فإذا
كانت هذه اللجان مؤلفة من أهل الكفاءة
والعلم والمعرفة بأحوال العربان الرحالة
وأخلاقها وعاداتها فهي تكتفي لتحضير عرب
بني حسن وعرب الغور وعرب النعيم وعرب
اللجاه والصفاه حتى يمكنها تحضير العرب
البادية الرحالة، أعني بني عناز وبني صخر
والشرارات في الخرب المحولة التي ذكرنا
أسماءها ومقدار دونماتها وأسماء العشائر
التي تناسب سكناها</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">).</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">ولعل
في هذا المقال وصف بالغ للحال في تلك
الفترة واستياء شديد من سياسة التهميش
التي انتهجنها السلطات العثمانية تجاه
ولاياتها العربية وساكنيها خصوصا في
المناطق البعيدة عن الحواضر الكبرى والموا
نيء ففي شريط عن مدينة يافا الفلسطينية
المحتلة يصور الأحوال قبل قدوم الاحتلال
الصهيوني ويعود ألي عام </span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">1930
</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">ونشرته
الجزيرة في وثائقياتها تجد نساء يتجولن
في الأسواق يدفعن أطفالهن في عربات أطفال
بينما نسائنا كن يسكن الكهوف أو بيوت
الشعر أو الخرب المتهالكة</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span></div>
<div dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div align="CENTER" dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<u><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;"><b>الخلاصة</b></span></span></u></div>
<div align="CENTER" dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div align="CENTER" dir="RTL" style="margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">مما</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">
</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">سبق</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">
</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">يتضح</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">
</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">لنا</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">
</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">أن</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">
</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">تاريخ</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">
</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">قبيلتنا</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">
</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">يشكل</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">
</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">جزءا</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">
</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">من</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">
</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">النشأة</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">
</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">الحديثة</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">
</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">للهوية</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">
الأردنية </span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">وتشكلها</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">
</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">على</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">
</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">طول</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">
</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">هذا</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">
</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">الوطن</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">
</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">وأن</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">
</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">قبيلتنا</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">
</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">كانت</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">
</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">ركنا</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">
</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">مهما</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">
</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">من</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">
الأركان </span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">التي</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">
</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">قامت</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">
</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">عليها</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">
</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">الهوية</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">
الأردنية </span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">المتصلة</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">
</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">بالمحيط</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">
</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">العربي</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">
</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">ممثلا</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">
</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">ببلاد</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">
</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">الشام</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">
</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">الكبرى</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">
</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">حيث</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">
</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">ساهمت</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">
</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">في</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">
إرساء </span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">الاستقرار</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">
</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">في</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">
</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">المنطقة
حيث يمكن اعتبارها من أكثر القبائل
الأردنية تأصلا فهي لم تغادر مكان توطنها
منذ نشأتها وحافظت عليه مصانا طوال تاريخها</span></span><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">
</span></span></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-weight: normal;">.</span></span></span></span></div>
<div align="CENTER" dir="RTL" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0in; text-decoration: none;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">غير أنه لا يليق بنا
أن نترك أبناءنا لا يجهلون أصول قبيلتهم
وتطورها وهنا دعوة للمتخصصين أن يجدوا
في البحث والدراسة في هذا الجانب خدمة
لاجيالنا التي يزداد الشرخ بينها وبين
ماضيها يوما بعد يوم</span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;">.</span></span></div>
<div align="CENTER" dir="RTL" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0in; text-decoration: none;">
<br /></div>
<div align="CENTER" dir="RTL" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0in; text-decoration: none;">
<br /></div>
<div align="CENTER" dir="RTL" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0in;">
<span style="color: black;"><u><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>المراجع</b></span></span></u></span></div>
<div dir="RTL" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0in;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>1-</b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>تاريخ
شرقي الأردن في العصر العثماني</b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>:</b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>الدكتورة
هند أبو الشعر</b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>:</b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>منشورات
وزارة الثقافة الأردنية </b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>2010</b></span></span></span></div>
<div dir="RTL" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0in;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>2-</b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>تاريخ
جبل نابلس والبلقاء</b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>:</b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>إحسان
النمر</b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>:</b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>ط</b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>2:1973:</b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>نابلس</b></span></span></span></div>
<div dir="RTL" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0in;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>3-</b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>اربد
وجوارها ناحية بني عبيد وجوارها</b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>1850-1926:</b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>هند
أبو الشعر</b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>:</b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>جامعة
آل البيت</b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>1995</b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>م</b></span></span></span></div>
<div dir="RTL" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0in;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>4-</b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>جريدة
المقتبس عدد</b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>516
10-11-1910</b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>م</b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>:</b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>خليل
رفعت الحوراني</b></span></span></span></div>
<div dir="RTL" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0in;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>5-</b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>خمسة
أعوام في شرق الأردن</b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>:</b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>بولس
سمعان</b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>:</b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>وزارة
الثقافة الأردنية</b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>:</b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>عمان</b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>:2011</b></span></span></span></div>
<div dir="RTL" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0in;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>6-</b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>معجم
قبائل العرب</b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>:</b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>عمر
رضا كحالة</b></span></span></span></div>
<div dir="RTL" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0in;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>7-</b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>عمان
وجوارها </b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>(1864-1921)</b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>دكتور
نوفان السوارية </b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>.</b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>وزارة
الثقافة</b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>-</b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>عمان</b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>-2010</b></span></span></span></div>
<div dir="RTL" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0in;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>8-</b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>عمان
في مطلع القرن العشرين</b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>-0</b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>السجل
الشرعي</b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>(1902-1908)</b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>صلاح
قازان</b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>-</b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>وزارة
الثقافة</b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>-</b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>عمان</b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>-2010</b></span></span></span></div>
<div align="RIGHT" dir="RTL" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0in;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>9-</b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>ملحوظات
عن البدو والوهابيين</b></span></span></span></div>
<div align="RIGHT" dir="RTL" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0in;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>(1810-1817)</b></span></span></span></div>
<div align="RIGHT" dir="RTL" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0in;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>Notes
on the Bedouins</b></span></span></span></div>
<div align="RIGHT" dir="RTL" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0in;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>And
the Wahhabys </b></span></span></span>
</div>
<div align="RIGHT" dir="RTL" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0in;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>By</b></span></span></span></div>
<div align="RIGHT" dir="RTL" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0in;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>John
Lewis Burckhardt</b></span></span></span></div>
<div align="RIGHT" dir="RTL" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0in;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>الجزء
الأول</b></span></span></span></div>
<div align="RIGHT" dir="RTL" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0in;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>ترجمة
وتعليق</b></span></span></span></div>
<div align="RIGHT" dir="RTL" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0in;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>الدكتور
أحمد عويدي العبادي</b></span></span></span></div>
<div align="RIGHT" dir="RTL" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0.16in; margin-left: 0.21in; margin-top: 0.36in;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b><span style="color: navy;"><span lang="zxx"><span style="color: black;"><span style="text-decoration: none;">10-</span></span></span></span></b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b><span style="color: navy;"><span lang="zxx"><span style="color: black;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Times New Roman,Times,serif;"><span style="font-size: medium;"><span style="font-style: normal;">الحلقة
</span></span></span></span></span></span></span></b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b><span style="color: navy;"><span lang="zxx"><span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman,Times,serif;"><span style="font-size: medium;"><span style="font-style: normal;"><span style="text-decoration: none;">12
</span></span></span></span></span></span></span></b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b><span style="color: navy;"><span lang="zxx"><span style="color: black;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Times New Roman,Times,serif;"><span style="font-size: medium;"><span style="font-style: normal;">من
تاريخ الاردن وعشائره</span></span></span></span></span></span></span><span style="color: navy;"><span lang="zxx"><span style="color: black;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-style: normal;">
احمد عويدي العبادي صحيفة الديوان
الالكترونية عدد </span></span></span></span></span></b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b><span style="color: navy;"><span lang="zxx"><span style="color: black;"><span style="text-decoration: none;">13/4/2011</span></span></span></span></b></span></span></span></div>
<div align="RIGHT" dir="RTL" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0.19in; margin-left: 0.21in; margin-top: 0.19in;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b><span style="color: navy;"><span lang="zxx"><span style="color: black;"><span style="text-decoration: none;">11-</span></span></span></span></b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b><span style="color: navy;"><span lang="zxx"><span style="color: black;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-style: normal;">معجم
قبائل العرب القديمة والحديثة تأليف عمر
رضا كحاله الجزء الاول دار العلم للملايين
بيروت </span></span></span></span></span></b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b><span style="color: navy;"><span lang="zxx"><span style="color: black;"><span style="text-decoration: none;">1388
</span></span></span></span></b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b><span style="color: navy;"><span lang="zxx"><span style="color: black;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-style: normal;">ه
</span></span></span></span></span></b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b><span style="color: navy;"><span lang="zxx"><span style="color: black;"><span style="text-decoration: none;">-
1968 </span></span></span></span></b></span></span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b><span style="color: navy;"><span lang="zxx"><span style="color: black;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-style: normal;">م
</span></span></span></span></span></b></span></span></span>
</div>
<div align="LEFT" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0in;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b><i>12-
HETH</i><i> </i><i>AND</i><i> </i><i>MOAB.</i><i> </i></b></span></span></span>
</div>
<div align="LEFT" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0in;">
<span style="color: black;">
<span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b><i>(Explorations</i><i>
</i><i>in</i><i> </i><i>t)vm</i><i> </i><i>in</i><i> </i><i>1881</i><i>
</i><i>ano</i><i> </i><i>1882.CLAUDE</i><i> </i><i>REIGNIER</i><i>
</i><i>CONDER,</i><i> </i><i>R.E.,</i><i> </i></b></span></span></span>
</div>
<div align="LEFT" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0in;">
<span style="color: black;">
</span><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: medium;"><a href="http://www.archive.org/stream/hethandmoab00condu">http://www.archive.org/stream/hethandmoab00condu</a><span style="color: black;"><span style="font-size: small;"><b>
oft/hethandmoab00conduoft_djvu.txt</b></span></span></span></span></div>
<div align="LEFT" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0.16in; margin-left: 0.38in; margin-right: 0.38in;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>13-Travels
in Syria and the Holy Land by John Lewis Burckhardt
<i>eBooks@Adelaide<br />2010</i></b></span></span></span></div>
<div align="LEFT" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0.16in; margin-left: 0.38in; margin-right: 0.38in;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>14-LA^D
OF G-ILEAD, WITH EXCURSIONS IN THE LEBANON BY LAURENCE OLIPHANT, </b></span></span></span>
</div>
<div align="LEFT" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0.16in; margin-left: 0.38in; margin-right: 0.38in;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>http://www.archive.org/details/landgileadwithe01olipgoog</b></span></span></span></div>
<div align="LEFT" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0in; text-decoration: none;">
<span style="color: black;"> <span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>15-THE
SURVEY EASTERN PALESTINE-1</b></span></span></span></div>
<div align="LEFT" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0in; text-decoration: none;">
<span style="color: black;"> <span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>MAJOR
C. R. "CONDER, D.C.L., R.E.1889 </b></span></span></span>
</div>
<div align="LEFT" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0.16in; margin-left: 0.21in; margin-top: 0.36in; text-decoration: none;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>16-The
land of Moab; travels and discoveries on the east side of the Dead
sea and the Jordan. By H. B. Tristram
-http://quod.lib.umich.edu/m/moa/AHZ1745.0001.001?view=toc</b></span></span></span></div>
<div align="LEFT" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0.16in; margin-left: 0.21in; margin-top: 0.36in; text-decoration: none;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><b>17-
<span style="color: navy;"><span lang="zxx"><span style="color: black;"><span style="text-decoration: none;">http://www.archive.org/details/landofgileadwith00oliprich</span></span></span></span>
</b></span></span></span>
</div>
<div align="LEFT" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0.16in; margin-left: 0.21in; margin-top: 0.36in;">
<span style="color: black;"><span style="text-decoration: none;"> </span></span>
</div>
<div align="LEFT" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0.16in; margin-left: 0.21in; margin-top: 0.36in;">
<span style="color: navy;"><span lang="zxx"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><span style="text-decoration: none;"><b>18-
"East Of The jordan-1875-1877-Selah Merril"</b></span></span></span></span></span></span></div>
<div align="RIGHT" dir="RTL" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0.16in; margin-left: 0.21in; margin-top: 0.36in;">
<span style="color: navy;"><span style="color: black;"><span style="text-decoration: none;">
<span style="font-family: DejaVu Sans;"><span lang="zxx"><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><span style="font-style: normal;"><b>للحديث
بقية ان شاء الله</b></span></span></span></span></span></span></span></span></div>
<div align="CENTER" dir="RTL" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0.16in; margin-left: 0.21in; margin-top: 0.36in;">
<span style="font-family: DejaVu Sans;"><span style="color: navy;"><span lang="zxx"><span style="color: black;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><span style="font-style: normal;"><b>راضي
الخوالدة</b></span></span></span></span></span></span></span></span></div>
<div align="CENTER" dir="RTL" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0.16in; margin-left: 0.21in; margin-top: 0.36in;">
<span style="font-family: DejaVu Sans;"><span style="color: navy;"><span lang="zxx"><span style="color: black;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><span style="font-style: normal;"><b>بلعما</b></span></span></span></span></span></span></span></span></div>
<div align="CENTER" dir="RTL" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0.16in; margin-left: 0.21in; margin-top: 0.36in;">
<span style="color: navy;"><span lang="zxx"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial Black;"><span style="font-size: small;"><span style="text-decoration: none;"><b>15/4/2012</b></span></span></span></span></span></span></div>
راضي عبد الله البشير الخوالدةhttp://www.blogger.com/profile/02234909215966086916noreply@blogger.com65tag:blogger.com,1999:blog-8632077167072730429.post-42192776647412663712011-08-12T14:38:00.000+02:002011-08-12T14:38:30.012+02:00حداء بدأ يتردد<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on"><div style="color: blue; text-align: center;"><span style="font-size: x-large;">أيها السادر في غيه</span></div><div id="post_message_4132638"> <span style="color: black;"><span style="font-size: medium;"><span><span style="font-family: Simplified Arabic;"><br />
</span></span></span></span><div style="text-align: center;"><span style="color: black;"><span style="font-size: medium;"><span><span style="font-family: Simplified Arabic;"> أبو القاسم الشابي</span></span></span></span></div><span style="color: black;"><span style="font-size: medium;"><span><span style="font-family: Simplified Arabic;"> <br />
<span style="color: darkred;">يا أيها السادر في غيه!<br />
ياواقفاً فوق حطام الجباه!<br />
مهلاً ففي أنّات من دستهم<br />
صوتٌ رهيب سوف يدوي صداه...<br />
* * *<br />
لا تأمننّ الدهر، إما غفا<br />
في كهفه الداجي، وطالت رؤاه<br />
فإن قضى اليوم وما قبله<br />
ففي الغد الحيّ صباح الحياهْ<br />
* * *<br />
يا أيها الجبار لا تزدري<br />
فالحق جبار طويل الأناهْ<br />
يغفي، وفي أجفانه يقظة<br />
ترنو إلى الفجر الذي تراه...</span></span></span></span></span></div><div id="post_message_4132638"><span style="color: black;"><span style="font-size: medium;"><span><span style="font-family: Simplified Arabic;"><span style="color: darkred;"> </span></span></span></span></span><div style="text-align: center;"><span style="color: black;"><span style="font-size: medium;"><span><span style="font-family: Simplified Arabic;"><span style="color: blue; font-size: large;"><b><u>صوت المستذلين</u></b></span></span></span></span></span></div><div style="text-align: center;"><br />
</div></div><div id="post_message_4132638"><span style="color: black;"><span style="font-size: medium;"><span><span style="font-family: Simplified Arabic;"> <span style="color: darkred;">يقولون: «صوت المستذَلين خافتٌ<br />
وسمع طغاة الأرض [أطرش] أضخمُ»<br />
وفي صيحة الشعب المسخر زعزع<br />
تخر لها شم العروش، وتُهدَمُ<br />
ولعلعة الحق الغضوب لها صدى<br />
ودمدمة الحرب الضروس لها فمُ<br />
إذا التفّ حول الحق قوم فإنه<br />
يصرّم أحداث الزمان ويُبرمُ<br />
* * *<br />
لك الويل يا صرحَ المظالم من غد<br />
إذا نهض المستضعفون، وصمموا!<br />
إذا حطم المستعبدون قيودهم<br />
وصبوا حميم السخط أيّان تعلم..!<br />
أغرّك أن الشعب مغضٍ على قذى<br />
وأن الفضاء الرحب وسنانُ، مظلمُ؟<br />
ألا إنّ أحلامَ البلاد دفينةٌ<br />
تجمجم في أعماقها ما تجمجم<br />
ولكن سيأتي بعد لأي نشورها<br />
وينبثق اليوم الذي يترنّم<br />
هو الحق يغفي... ثم ينهض ساخطاً<br />
فيهدم ماشاد الظِّلام ويحطمُ<br />
غدا الروع، إن هب الضعيف ببأسه،<br />
ستعلم من منا سيجرفه الدم<br />
إلى حيث تجني كفه بذر أمسه<br />
ومُزدَرِعُ الأوجاع لابد يندم<br />
ستجرع أوصاب الحياة، وتنتشي<br />
فتصغي إلى الحق الذي يتكلمُ<br />
إذا ما سقاك الدهر من كأسه التي<br />
قرارتها صابٌ مريرٌ، وعلقمُ<br />
إذا صعق الجبار تحت قيوده<br />
يصيخ لأوجاع الحياة ويفهم!!</span><br />
</span></span></span></span><div style="text-align: center;"><span style="color: black;"><span style="font-size: medium;"><span><span style="font-family: Simplified Arabic;"> <b><u><span style="color: blue;">زئير العاصفة</span></u></b></span></span></span></span></div><span style="color: black;"><span style="font-size: medium;"><span><span style="font-family: Simplified Arabic;"> <span style="color: darkred;">تُسائلني: «مالي سكتُّ، ولم أُهِبْ<br />
بقومي، وديجورُ المصائبِ مُظْلِمُ»<br />
«وَسَيْلُ الرَّزايا جَارفٌ، متدفّعٌ <br />
غضوبٌ، ووجه الدّهر أربدُ، أقتمُ؟»<br />
سَكَتُّ، وقد كانت قناتيَ غضَّة<br />
تصيحُ إلى همس النسَّيم، وتحلمُ<br />
وقلتُ، وقد أصغتْ إلى الرّيحِ مرّة ً<br />
فجاش بها إعصارهُ المتهزِّمُ<br />
وقلتُ وقد جاش القَريضُ بخاطري<br />
كما جاش صخَّابُ الأواذيِّ، أسْحَمُ:<br />
«أرى المجدَ معصوب الجبين مُجدَّلاًً<br />
على حَسَكِ الآلم، يغمرهُ الدَّمُ»<br />
«وقد كان وضَّاحَ الأساريرَ، باسماً<br />
يهبُّ إلى الجلَّى ، ولا يَتَبَرّمُ»<br />
«فيا أيها الظلمُ المصَّعرُ حدَّه<br />
رويدكَ! إن الدّهر يبني ويهدمُ»<br />
«سيثارُ للعز المحطَّم تاجه<br />
رجالٌ، إذا جاش الرِّدى فهمُ هُمُ»<br />
«رجالٌ يرون الذَُلَّ عاراً وسبَّة ً<br />
ولا يرهبون الموت، والموتُ مقدمُ»<br />
«وهل تعتلي إلا نفوسٌ أبيِّة<br />
تصدَّع أغلالَ الهوانِ، وتَحطِمُ»</span><br />
</span></span></span></span><div style="text-align: center;"><span style="color: black;"><span style="font-size: medium;"><span><span style="font-family: Simplified Arabic;"> <span style="font-size: large;"><b style="color: blue;"><u>صرخة الفتى</u></b></span></span></span></span></span></div><span style="color: black;"><span style="font-size: medium;"><span><span style="font-family: Simplified Arabic;"> <span style="color: darkred;">ألا أيها الظَّالمُ المستبدُ<br />
حَبيبُ الظَّلامِ، عَدوُّ الحياهْ<br />
سَخَرْتَ بأنّاتِ شَعْبٍ ضَعيفٍ<br />
وكفُّكَ مخضوبة ُ من دِماهُ<br />
وَسِرْتَ تُشَوِّه سِحْرَ الوجودِ<br />
وتبذرُ شوكَ الأسى في رُباهُ<br />
رُوَيدَكَ! لا يخدعنْك الربيعُ<br />
وصحوُ الفَضاءِ، وضوءُ الصباحْ<br />
ففي الأفُق الرحب هولُ الظلام<br />
وقصفُ الرُّعودِ، وعَصْفُ الرِّياحْ<br />
حذارِ! فتحت الرّمادِ اللهيبُ<br />
ومَن يَبْذُرِ الشَّوكَ يَجْنِ الجراحْ<br />
تأملْ! هنالِكَ.. أنّى حَصَدْتَ<br />
رؤوسَ الورى ، وزهورَ الأمَلْ<br />
ورَوَيَّت بالدَّم قَلْبَ التُّرابِ<br />
وأشْربتَه الدَّمعَ، حتَّى ثَمِلْ<br />
سيجرفُكَ السيلُ، سيلُ الدماء<br />
ويأكلُك العاصفُ المشتعِلْ</span><br />
</span></span></span></span> </div>__________<br />
</div>راضي عبد الله البشير الخوالدةhttp://www.blogger.com/profile/02234909215966086916noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8632077167072730429.post-74638196500219032232010-12-22T23:29:00.004+02:002010-12-25T21:03:06.367+02:00بعد تعثر المشروع النووي .ما الحلول الممكنة؟انها أمامكم فلا تتعاموا عنها??<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on"><div id="post_message_23822"><span style="font-size: x-large;"><u><b><span style="color: black;"><span style="font-family: Sans Serif;">بعد تعثر المشروع النووي .ما الحلول الممكنة؟انها أمامكم فلا تتعاموا عنها??</span></span></b></u></span><br />
<span style="font-size: x-large;"><i style="color: red;"><b><span style="font-family: Sans Serif;">اعداد راضي الخوالدة </span></b></i><u><b><span style="color: black;"><span style="font-family: Sans Serif;"><br />
</span></span></b></u></span><br />
<div align="right"><span style="color: black;"><span style="font-family: Sans Serif;">تعثر مشروعنا النووي فدول الجوار البحري عارضت المشروع فهو لن يبعد أكثر من عشرة كيلومترات عن أيا منهاأضف الى ذلك الوضع الزلزالي النشط لخليج العقبة:فماذا كان الحل؟</span></span><br />
<br />
<span style="color: black;"><span style="font-family: Sans Serif;">لقد نقل المشروع الى من</span></span><span style="color: black;"><span style="font-family: Sans Serif;">طقة المجدل المحاذية لشمال الجامعة الهاشمية وعلى بعدلا يزيد عن 30كم شرق بلعما</span></span><br />
<br />
<span style="color: black;"><span style="font-family: Sans Serif;">وسط منطقة محاطة بالمواقع السكانية ,وقيل أن السبب توافر مياه الخربة السمراء للتبريد وللمان الزلزالي للمنطقة علما أنها واقعة عند تقاطع فالقي نهر الزرقاء شرقغرب وفالق وادي السرحان جنوب شرق شمال غرب</span></span><br />
<br />
<span style="color: black;"><span style="font-family: Sans Serif;">أضف الى ذلك أن أحد الاغراض ا لرئيسة للمفاعل تحلية المياه وأية مياه مالحة يقصدون بذلك؟</span></span><br />
<br />
<span style="color: black;"><span style="font-family: Sans Serif;">ويسهب الدكتور طوقان المسؤول عن الموضع بان الكلفة ستكون بحدود ثمانية مليارات دولار؟</span></span><br />
<br />
<span style="color: black;"><span style="font-family: Sans Serif;">اذا العوائق قائمة فلا التمويل ولا الماء متوفر ولا المكان مناسب والمياه والطاقة مشكلتان ملحتان وتحد قائم في وجه الاردن ويشتد تأثيرهما لحظة بلحظة .</span></span><br />
<br />
<span style="color: black;"><span style="font-family: Sans Serif;">فالسكان يتزايدون والهجرات القسرية من الجوار مستمرة والامطار تتناقص وجر مياه الديسي يتعثر وستصل بعد فوات الاوان وبعد أن استنزفتها مزروعات شركة استرى وخصوصا على الجانب السعودي من الحوض</span></span><br />
<br />
<span style="color: black;"><span style="font-family: Sans Serif;">ومشكلة التمويل والتنفيذ معظلة بحد ذاتها ناهيك عن الفيتو الامريكي على الاستخدام السلمي لعملية استخراج وتجهيز اليورانيوم الاردني</span></span><br />
<br />
<span style="color: black;"><span style="font-family: Sans Serif;">قال صاحبي لقد أمعنت في وشح الواقع بالسواد فهل تقترح حلا ناجعا ؟</span></span><br />
<br />
<span style="color: black;"><span style="font-family: Sans Serif;">بلا ان الحل موجود وبتكلفة لا تتجاوز ستة مليارت وبدون أخذ لرأي دول الجوار أو خشية من الزلازل أو المخاطر الاشعاعية أو النفايات النووية؟</span></span><br />
<br />
<span style="color: red;"><u><i><span style="color: black;"><span style="font-family: Sans Serif;">انها مزرعة للطاقة الشمسية</span></span></i></u></span><br />
<br />
<span style="color: black;"><span style="font-family: Sans Serif;">ففي دراسة أعدها الدكتور ايوب ابو دية لعام2009 أوضح أن مزرعة للخلايا الشمسية بمساحة عشرين كيلومترا مربعا في منطقة معان كافية لتزويد الاردن بكامل احتياجاتها من الكهرباءولعل هذه الكلفة في تناقص مستمر فقد انخفضت أسعار أنظمة الطاقة الشمسية بمقدار20 بالمئة في عام 2010وبتقدم التقنات في هذا المجال سيصبح التنفيذ أقل جهدا وكلفة ويكفي المشروع أنه يمكنه انتاج الطاقة من البداية وأولا بأول أثناء نشر الخلايا الشمسية , كما و أنه يمكن استعادة رأس المال المستثمر في الطاقة النظيفة خلال فترة تتراوح بين ثلاث وخمس سنوات، تتمكن بعدها الجهة المنفذة لمشاريع الطاقة الشمسية من الحصول على طاقة نظيفة منخفضة التكلفة إلى درجة لا تكاد تذكر.أضف الى ذلك طول الفترة التشغيلية لهذه الانظمة</span></span><br />
<br />
<span style="color: black;"><span style="font-family: Sans Serif;">ولست أدري لما تتجاهل حكوماتنا هذا المشروع علما أن أغنى دول العالم نفطيا(السعودية) بدأت العمل بمشاريع مماثلة بالتعاون الاتحاد الاوروبي (صحيفة عكاظ عدد 5-3-2010</span></span><br />
<br />
<span style="color: black;"><span style="font-family: Sans Serif;">ولنا خير مثال أيضا في دول متقدمة كألمانيا والتي بالرغم من قصر فترات الاضاءة فيها الا أن المزارع الشمسية انتشرت فيها حتى أن برلمان ولاية بافاريا سن تشريعات منظمة لذلك كيلا تطغى على الارض الزراعية-<a href="http://www.dw-world.de/dw/article/0,,4819980,00.html" target="_blank"><i><u><span style="color: blue;">موقع التلفزيون الالماني</span></u></i></a>-</span></span><br />
<br />
<br />
<span style="color: black;"><span style="font-family: Sans Serif;">واقعنا في مجالي الطاقة والمياه مر فلما لانستغل هذه الطاقة لانتاج الكهرباء وتحلية الماء ومشاريعنا خجولة قد لا تتعدى المجال البحثي -ان وجد أو لانارة بعض الطرقات وحتى أنظمة التسخين الشمسيه لم تنخفض كلفتها رغم رفع الضرائب عنها؟</span></span><br />
<br />
<span style="color: black;"><span style="font-family: Sans Serif;">أخيرا أسأل الله أن يهدي مسؤولينا الى تتبع الطريق القويم الذي سيوفر علينا المال والجهد فهل من مستجيب؟</span></span></div></div></div>راضي عبد الله البشير الخوالدةhttp://www.blogger.com/profile/02234909215966086916noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8632077167072730429.post-16741310153265911842010-12-05T23:51:00.000+02:002010-12-05T23:51:15.551+02:00دراسة موجزة لتأثير الاحترار العالمي على الاردن<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on"><span lang="ar-SA"><span style="font-style: normal;"><i><span style="font-size: large;"><b><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"> دراسة موجزة لتأثير الاحترار العالمي على الاردن</span></b></span></i></span></span><br />
<div style="color: red; margin-bottom: 0cm;"><span lang="ar-SA"><span style="font-style: normal;"><i><span style="font-size: large;"><b><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"> <span style="color: #38761d;"> اعداد راضي عبد الله الخوالدة</span></span></b></span></i></span><u><span style="font-style: normal;"><br />
</span></u></span></div><div style="color: red; margin-bottom: 0cm;"><span lang="ar-SA"><u><span style="font-style: normal;"><b>نظرة أولية إلى نظام الطقس المؤثر علينا</b></span></u></span></div><div style="margin-bottom: 0cm;"><span lang="ar-SA">لعل المراقب لأحوال الطقس لهذا العام في منطقة شرقي البحر المتوسط وخصوصا الأردن </span><span style="font-family: Times New Roman,serif;"><span lang="en-US">-</span></span><span lang="ar-SA">لعله يلحظ دفئا غير معهودا في فصل الخريف حتى أن احتفظت بأوراقها دون تساقط أن ما يحدث هو نتيجة حتمية لظاهرة الاحترار العالمي حيث ثبت أن التزايد المستمر في إنتاج غازات الدفيئة يرفع حرارة الأرض بشكل مضطرد يزداد بزيادة الاستخدام العالمي للوقود الأحفوري كمصدر طاقة في الصناعة والمواصلات</span></div><div style="margin-bottom: 0cm;"><span lang="ar-SA">وبنظرة بسيطة إلي مخططات الطقس المعتادة في نظام الطقس الخاص بمنطقتنا نجد أن منطقتنا تتأثر برياح منشئها الأصلي القطب الشمالي حيث تنحد نحو خطوط العرض الدنيا عبر المحيط الأطلسي إلا أنها وبفعل التأثير الناتج عن دوران الأرض حول محورها من الغرب إلى الشرق فإنها تنحرف عموديا على اتجاهها الأصلي وتتجه شرقا محملة ببخار الماء من فوق المحيط فتسقط الأمطار على القارة الاوروبية أما امتدادها المندفع شرقا فيصلنا عبر البحر المتوسط محملا ببخاره حيث يؤدي ذلك إلى تخلخل وتناقص قيم الضغط الجوي في شرق المتوسط لتنشأ المنخفضات الجوية فوق اليونان وقبرص لتؤثر علينا <a href="http://radikh.blogspot.com/p/blog-page_05.html"><b><u><i> <span style="font-size: x-large;"><span style="color: blue;">تابع المزيد هنا</span></span></i></u></b></a></span></div></div>راضي عبد الله البشير الخوالدةhttp://www.blogger.com/profile/02234909215966086916noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8632077167072730429.post-51735184616049137962010-08-31T08:56:00.000+02:002010-08-31T08:56:02.560+02:00ليس مشكلة ان تكون صغيرا المهم أن تكون فاعلا<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on"><span class="Apple-style-span" style="-webkit-border-horizontal-spacing: 2px; -webkit-border-vertical-spacing: 2px; white-space: pre;"><b><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"> ليس مشكلة ان تكون صغيرا المهم أن تكون فاعلا فالحياة مليئة بالتجارب التي تثبت ذلك واليك الحالتين التاليتين</span></b></span><br />
<span class="Apple-style-span" style="-webkit-border-horizontal-spacing: 2px; -webkit-border-vertical-spacing: 2px; white-space: pre;"><b><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">في دولة تعتبر الاكثر تطورا وقربا من الغرب في افريقيا وهي دولة جنوب افريقيا-يوجد أقلية مسلمة لا يتجاوز تعدادها 2% من عدد السكان البالغ</span></b><span class="Apple-style-span" style="-webkit-border-horizontal-spacing: 1px; -webkit-border-vertical-spacing: 1px; white-space: normal;"><b><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">33,763,000 لكنها أقلية فاعلة حصتها من البرلمان الاتحادي 16% من عدد النواب وتتمثل بوزير لوزارة مهمة في كل حكومة منذ انتهاء مرحلة التمييز العنصري عام 1995 زساعد ذلك على انحيازها لجانب القضايا العربية والاسلامية وتعيش الاقلية حالة اجتماعية واقتصادية أفضل بكثير من حالة المسلمين في الدول الاسلامية الاخرى وحتى من تلك الغنية منها ؟فكيف كان ذلك؟</span></b></span></span><br />
<span class="Apple-style-span" style="-webkit-border-horizontal-spacing: 2px; -webkit-border-vertical-spacing: 2px; white-space: pre;"><span class="Apple-style-span" style="-webkit-border-horizontal-spacing: 1px; -webkit-border-vertical-spacing: 1px; white-space: normal;"><span class="Apple-style-span" style="-webkit-border-horizontal-spacing: 2px; -webkit-border-vertical-spacing: 2px; white-space: pre;"><b><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">انها الفاعلية الاجتماعية لتلك الاقلية والتاخي والتظامن بين أفرادها علما أنهم خليط من اصور شتى اصضول هندية واندونيسية وعربية وافريقية.....فهم من أول من قاد النظال من أجل التحرر وضد سياسة الفصل العنصري وبقوا جبهة واحدة ولم تتمكن سياسات</span></b></span></span></span><br />
<span class="Apple-style-span" style="-webkit-border-horizontal-spacing: 2px; -webkit-border-vertical-spacing: 2px; white-space: pre;"><span class="Apple-style-span" style="-webkit-border-horizontal-spacing: 1px; -webkit-border-vertical-spacing: 1px; white-space: normal;"><span class="Apple-style-span" style="-webkit-border-horizontal-spacing: 2px; -webkit-border-vertical-spacing: 2px; white-space: pre;"><b><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"> المستعمر التفريقية أن تؤثر عليهم</span></b></span></span></span><br />
<span class="Apple-style-span" style="-webkit-border-horizontal-spacing: 2px; -webkit-border-vertical-spacing: 2px; white-space: pre;"><span class="Apple-style-span" style="-webkit-border-horizontal-spacing: 1px; -webkit-border-vertical-spacing: 1px; white-space: normal;"><span class="Apple-style-span" style="-webkit-border-horizontal-spacing: 2px; -webkit-border-vertical-spacing: 2px; white-space: pre;"><b><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"> وهاهم اليوم مثال للمجتم المسل المتألف والمتسامح والناجح والذي يعطي صورة زاهية عن الاسلام في حين فشلت اقليات اسلامية ضخمة في الوصول لهذه </span></b></span></span></span><br />
<span class="Apple-style-span" style="-webkit-border-horizontal-spacing: 2px; -webkit-border-vertical-spacing: 2px; white-space: pre;"><span class="Apple-style-span" style="-webkit-border-horizontal-spacing: 1px; -webkit-border-vertical-spacing: 1px; white-space: normal;"><span class="Apple-style-span" style="-webkit-border-horizontal-spacing: 2px; -webkit-border-vertical-spacing: 2px; white-space: pre;"><b><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">الحالة بل وفشلت مجتمعات اسلامية كاملة في ذلك</span></b></span></span></span><br />
<span class="Apple-style-span" style="-webkit-border-horizontal-spacing: 2px; -webkit-border-vertical-spacing: 2px; font-family: Arial; font-size: 13px; white-space: pre;"><span class="Apple-style-span" style="-webkit-border-horizontal-spacing: 1px; -webkit-border-vertical-spacing: 1px; font-family: tahoma, arial, helvetica, verdana; font-size: large; white-space: normal;"><span class="Apple-style-span" style="-webkit-border-horizontal-spacing: 2px; -webkit-border-vertical-spacing: 2px; font-family: Arial; font-size: 13px; white-space: pre;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: medium;"><b><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">الحالة الثانية بلد أوروبي مساحتها</span></b></span><span class="Apple-style-span" style="-webkit-border-horizontal-spacing: 0px; -webkit-border-vertical-spacing: 0px; font-family: arial, sans-serif; font-size: medium; white-space: normal;"><b><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"> تبلغ 30.528 كم2. ويبلغ عدد السكان 10.392.226 نسمة. انها بلجيكا مساحتة محدودة مكتضة بالسكان ولا موارد طبيعية ولا نفط أوغاز أو يورانيوم ولكن اليك الرقم البسيط التالي الذي نشرته وزارة القتصاد البلجيكي والذي يشير الى أن حجم مبادلاتها التجارية للعام الماضي فاق 530 مليار يورو أي أزيد من 650 ملياردولارمنها 11.5مليار يورو مع لدول العربية وحدها وتبلغ حصتها من الصادرات العالمية2.1%</span></b><b><span class="Apple-style-span" style="-webkit-border-horizontal-spacing: 2px; -webkit-border-vertical-spacing: 2px; white-space: pre;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"> وتشكل الصادرات منها 80% فهل تتوقع لدولة اقتصادها</span></span></b></span></span></span></span><br />
<span class="Apple-style-span" style="-webkit-border-horizontal-spacing: 2px; -webkit-border-vertical-spacing: 2px; font-family: Arial; font-size: 13px; white-space: pre;"><span class="Apple-style-span" style="-webkit-border-horizontal-spacing: 1px; -webkit-border-vertical-spacing: 1px; font-family: tahoma, arial, helvetica, verdana; font-size: large; white-space: normal;"><span class="Apple-style-span" style="-webkit-border-horizontal-spacing: 2px; -webkit-border-vertical-spacing: 2px; font-family: Arial; font-size: 13px; white-space: pre;"><span class="Apple-style-span" style="-webkit-border-horizontal-spacing: 0px; -webkit-border-vertical-spacing: 0px; font-family: arial, sans-serif; font-size: medium; white-space: normal;"><b><span class="Apple-style-span" style="-webkit-border-horizontal-spacing: 2px; -webkit-border-vertical-spacing: 2px; white-space: pre;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"> بهذا الحجم رغم انها جغرافيا بذلك الحج هل تتوقع أنها تعاني من فساد اداري أو نهب وسرقات للمال العام أو ترهل وظيفي أو ..........من كل صفات اقتصاديات العالم العربي</span></span></b></span></span></span></span></div>راضي عبد الله البشير الخوالدةhttp://www.blogger.com/profile/02234909215966086916noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8632077167072730429.post-19152361657057914472010-08-11T08:01:00.000+02:002010-08-11T08:01:09.940+02:00رمضان يكرمكم فيه الله<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"><b><span class="Apple-style-span" style="font-size: x-large;">كل عام وانتم بخير واعاد الله عليكم الشهر اعواما عديدة وبتقوى مزيدة مع امنياتي لكم بالتوفيق والرشا</span></b></span>د</div>راضي عبد الله البشير الخوالدةhttp://www.blogger.com/profile/02234909215966086916noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8632077167072730429.post-42290756324137226702010-05-24T23:55:00.001+03:002010-05-24T23:57:53.451+03:00الى القرصان التائه<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">أحبائي لقد سيطر على موقعي قرصان تاءه حاول مداعبتي قليلا بنشر صور تشبهه كثيرا لكنني أهديه هذه الانشودة الجميلة المخصصة لمن يبحث عن كنز مفقود في قاع البحر<br />
للتحميل انقر<span style="font-size: x-large;"><b><i><strike><a href="http://sounds.mouslimtube.com/sadi-al-ahat/02_Sdaa.mp3" style="color: black;"> هنا </a></strike></i></b></span></div>راضي عبد الله البشير الخوالدةhttp://www.blogger.com/profile/02234909215966086916noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8632077167072730429.post-9889170475449554822010-05-19T23:43:00.002+03:002010-05-19T23:43:57.239+03:00<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on"><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgYgtAxArjsFmXfhfSjsdhwWjo07kObWUdLvOOE3N-FS-hvNL9mdBvGfCLNC6sWjYr8zaCkySyk0Dn8Npc2ExEmHWu1VD5jqyE9zHQjmNHBwajwGpRIRI5fsp5Hr31DoVD-TTV1tiNklxw/s760/0.gif" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="17" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgYgtAxArjsFmXfhfSjsdhwWjo07kObWUdLvOOE3N-FS-hvNL9mdBvGfCLNC6sWjYr8zaCkySyk0Dn8Npc2ExEmHWu1VD5jqyE9zHQjmNHBwajwGpRIRI5fsp5Hr31DoVD-TTV1tiNklxw/s760/0.gif" width="320" wt="true" /></a></div></div>راضي عبد الله البشير الخوالدةhttp://www.blogger.com/profile/02234909215966086916noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8632077167072730429.post-30788150165337088512009-09-13T21:52:00.003+02:002010-03-24T00:49:43.045+02:00مواقع رائعة تهمك<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on"><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgDVlIvNE5PDEM6RYzq9jXCmnEHpE3CJO665kwQs4Q5FgrYMn5H_p5PbHIBK4iPZc_q1j6-dWqn4OFoPsRfaCOoMyoIsLeYq3eO1i0jQHPRuJZejmUl-CkEKGbipOyn_mzArn2S6NRoZiI/s1600-h/%D9%88%D9%83%D8%A7%D9%84%D8%A9+%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%A1+%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%86%D9%8A%D8%A9.png" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" height="130" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgDVlIvNE5PDEM6RYzq9jXCmnEHpE3CJO665kwQs4Q5FgrYMn5H_p5PbHIBK4iPZc_q1j6-dWqn4OFoPsRfaCOoMyoIsLeYq3eO1i0jQHPRuJZejmUl-CkEKGbipOyn_mzArn2S6NRoZiI/s320/%D9%88%D9%83%D8%A7%D9%84%D8%A9+%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%A1+%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%86%D9%8A%D8%A9.png" width="186" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhPQqoeiCNA1nDY7EqFi3D6tBbkbWPG9zguygiUeFgqZwjZKxrKpPfsAndHDO1fs0uIHRUv7AGBk_iLLt1Pmz5rwiB1PDZfEJlZJMXNor85mUXRZL1ck25U2rr4uAjunXiQMo0PTi-DzyE/s1600-h/Screenshot.png" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="150" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhPQqoeiCNA1nDY7EqFi3D6tBbkbWPG9zguygiUeFgqZwjZKxrKpPfsAndHDO1fs0uIHRUv7AGBk_iLLt1Pmz5rwiB1PDZfEJlZJMXNor85mUXRZL1ck25U2rr4uAjunXiQMo0PTi-DzyE/s200/Screenshot.png" width="200" /></a></div><a href="http://www.petra.gov.jo/Default.aspx?Lng=2"> وكالة انباء بترا</a> lموقع بنين وبنات لتعليم الاطفال<a href="http://www.star28.com/site/redirect.php?url=http://kids.islamweb.net/">http://www.star28.com/site/redirect.php?url=http://kids.islamweb.net/</a><br />
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiqQ8nq0D0g5E6CVL1d0HreBUj5rProTX8QcwOCHKSTElePcV1GJKuPPIt-7abMYOEY6g9DznBXyvc67__fDsJggU768W6bTdAh-aL8Bt72oh7T3nqUOo5mFNBMyiGjBB_CFKM03XqUrHM/s1600-h/%D9%85%D9%88%D9%82%D8%B9+%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85.png" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="111" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiqQ8nq0D0g5E6CVL1d0HreBUj5rProTX8QcwOCHKSTElePcV1GJKuPPIt-7abMYOEY6g9DznBXyvc67__fDsJggU768W6bTdAh-aL8Bt72oh7T3nqUOo5mFNBMyiGjBB_CFKM03XqUrHM/s200/%D9%85%D9%88%D9%82%D8%B9+%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85.png" width="205" /></a> <br />
<div style="text-align: right;"><div style="text-align: right;"><br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<a href="http://www.almoslim.net/">موقع المسلم </a></div><div style="text-align: left;"><a href="http://www.petra.gov.jo/Default.aspx?Lng=2"><br />
</a></div></div><br />
<br />
<br />
<br />
<span id="goog_1252876677131"></span><span id="goog_1252876677132"></span><a href="http://www.blogger.com/"></a></div>راضي عبد الله البشير الخوالدةhttp://www.blogger.com/profile/02234909215966086916noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-8632077167072730429.post-80331530654205560392009-09-13T21:43:00.000+02:002009-09-13T21:43:34.813+02:00مواقع رائعة تهمك<a href="http://www.islamway.com/">موقع طريق الاسلام</a><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjQvIYt2Lz0MzhKE_BZpGKqk2Eyz8yjvHeHC4c2HAPnjHSjWJQhI2IE9yEiCHtWSSehBEiSU1XjhAYfokbkgPq3Kw-V_xXoBoRYXNd4OA3qgO8TD1-6uFl_oBfVtG31HS0Qw1e0tQjC6P4/s1600-h/%D8%B7%D8%B1%D9%8A%D9%82+%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85.png" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjQvIYt2Lz0MzhKE_BZpGKqk2Eyz8yjvHeHC4c2HAPnjHSjWJQhI2IE9yEiCHtWSSehBEiSU1XjhAYfokbkgPq3Kw-V_xXoBoRYXNd4OA3qgO8TD1-6uFl_oBfVtG31HS0Qw1e0tQjC6P4/s320/%D8%B7%D8%B1%D9%8A%D9%82+%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85.png" /></a></div>راضي عبد الله البشير الخوالدةhttp://www.blogger.com/profile/02234909215966086916noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8632077167072730429.post-71494101272070374512009-09-12T21:53:00.000+02:002009-09-12T21:53:51.309+02:00الصورة تتحدث<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgO2OmJpAkWdva7EmcdQUtne2NWUKq-hWsXd3FQpyFGMQk4_BPg6OM2mnOSy-aSeICwgTFTCKg9qTZHMVKJB5fHdeTitoaDzLvj18atNOErFWLMgka1WBaYGR88Rgl7_mbovBSP8H-uifY/s1600-h/%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%A9+%D9%81%D9%8A+%D8%A8%D8%A7%D8%AD%D8%A9+%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%82%D8%B5%D9%89" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgO2OmJpAkWdva7EmcdQUtne2NWUKq-hWsXd3FQpyFGMQk4_BPg6OM2mnOSy-aSeICwgTFTCKg9qTZHMVKJB5fHdeTitoaDzLvj18atNOErFWLMgka1WBaYGR88Rgl7_mbovBSP8H-uifY/s400/%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%A9+%D9%81%D9%8A+%D8%A8%D8%A7%D8%AD%D8%A9+%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%82%D8%B5%D9%89" /></a></div>راضي عبد الله البشير الخوالدةhttp://www.blogger.com/profile/02234909215966086916noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8632077167072730429.post-76312409595412066752009-09-11T07:44:00.002+02:002009-09-11T07:51:47.436+02:00الموريسكيون<div style="text-align: center;">هل سمعت بهم ؟من هم؟اين هم؟</div><div style="text-align: center;">هل سمعت بمأساة المسلمين في الاندلس؟هل تساءلت ماذا حل بهم بعد سقوط غرناطة أخر معاقلهم؟</div><div style="text-align: center;">في هذا البحث المميز الذي نشرته قناة الجزيرة اجابة على كل هذه الاسئلة </div><div style="text-align: center;">أتمنى لك الفائدة</div><div style="color: red; text-align: center;"><span style="font-size: x-large;"><a href="http://www.aljazeera.net/NR/exeres/1E3E696E-CF3C-409E-9915-A2B88C96A2D6.htm">اتبع هذا الرابط </a></span></div>راضي عبد الله البشير الخوالدةhttp://www.blogger.com/profile/02234909215966086916noreply@blogger.com0